Zonguldak'ta Binlerce Yıllık Doğa Hazinesi
Zonguldak'ın Alaplı ilçesine bağlı Gümeli beldesinde bulunan porsuk ağacı, yaşıyla dünya genelinde dikkat çekiyor. Tam 4 bin 115 yaşında olan bu görkemli ağaç, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın da en yaşlı porsuk ağacı olarak bilimsel kayıtlara geçti. Anadolu'nun tarihine tanıklık etmiş bu eşsiz canlı, artık anıt ağaç olarak koruma altına alındı. Türkiye'nin en yaşlı ağacı olma unvanını taşıyan Gümeli Porsuğu, doğanın insanlığa sunduğu en değerli miraslardan biri olarak görülüyor.
BİNLERCE YILLIK SESSİZ TANIK
Gümeli ormanlarının derinliklerinde yükselen bu heybetli porsuk ağacı, yaklaşık 25,5 metre uzunluğunda ve 7 metre 70 santimetre çapında gövdesiyle dikkat çekiyor. Yüzyıllar boyunca doğayla uyum içinde yaşayan ve çevresine huzur yayan bu ağaç, geçmişin izlerini günümüze taşıyan adeta yaşayan bir tarih sembolü haline gelmiş durumda.
BİLİM İNSANLARI YAŞINI TESPİT ETTİ
2016 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Orman Fakültesi’nden Doç. Dr. Ercan Oktan ve ekibi tarafından yürütülen araştırmalarda, ağacın yaşı 4 bin 112 olarak belirlenmişti. Bugün bu yaş 4 bin 115’e ulaşmış durumda. Yaş tayininde kullanılan dendrokronoloji (ağaç halkası incelemesi) yöntemiyle elde edilen sonuçlar, bu ağacın olağanüstü bir yaşam öyküsüne sahip olduğunu ortaya koydu.
GENETİK MUCİZESİYLE AYAKTA KALDI
Gümeli Porsuğu’nun bu kadar uzun süre yaşamını sürdürebilmesinin en önemli sebeplerinden biri, sahip olduğu eşsiz genetik ve biyolojik özellikler. Doç. Dr. Oktan, ağacın zararlı çevresel koşullara karşı olağanüstü bir direnç gösterdiğini, bu sayede hastalıklar, iklimsel zorluklar ve doğa olaylarına karşı kendini koruyabildiğini belirtiyor. Bu güçlü biyolojik yapısı, KTÜ tarafından klonlanarak gelecek nesiller için koruma altına alındı.
KORUMA ALTINDA: ANIT AĞAÇ STATÜSÜNDE
Böylesine eşsiz bir doğal değerin korunması için atılan adımlar kapsamında, Gümeli Porsuğu resmî olarak “Anıt Ağaç” ilan edildi. Bu statü sayesinde hem yerel hem ulusal düzeyde koruma altına alınan ağaç, doğaseverlerin ve bilim dünyasının ilgisini çekmeye devam ediyor.
KENTİN SEMBOLÜ: VALİLİK ÖNÜNDE MOZAİĞİ YER ALIYOR
Zonguldak Valiliği, bu doğal mirasın daha fazla kişi tarafından tanınması amacıyla Valilik binasının önüne Gümeli Porsuğu’nu temsil eden özel bir mozaik çalışma yaptırdı. Böylece, Zonguldak’ı ziyaret edenler bu tarihi ağacın hikâyesiyle tanışma fırsatı bulabiliyor.
TÜRKİYE’NİN DOĞAL ZENGİNLİĞİNE IŞIK TUTUYOR
Gümeli Porsuğu yalnızca Zonguldak’ın değil, tüm Türkiye’nin sahip çıkması gereken önemli bir doğal değeri temsil ediyor. Biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir doğa anlayışının yaygınlaşması ve çevre bilincinin artırılması adına bu ağacın taşıdığı anlam oldukça büyük. Bu kadim ağaç, doğal kaynakların ne denli kıymetli olduğunu ve korunmaları gerektiğini bizlere hatırlatıyor.
DOĞANIN DİRENCİ: 4 BİN YILLIK SESSİZLİK
Binlerce yıl boyunca nice medeniyetin doğuşuna ve yok oluşuna sessizce tanıklık eden Gümeli Porsuğu, doğanın sabrını, gücünü ve direncini simgeliyor. Bilimsel çalışmalarla desteklenen koruma çalışmaları sayesinde, bu muhteşem ağaç yalnızca bir simge değil; aynı zamanda doğa ile insan arasında kurulabilecek bağın da bir temsili.
