Yılmaz: Haşhaş ekim alanları düştü

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Afyonkarahisar Milletvekili Kemalettin Yılmaz, haşhaş ekimi ve işlenmesinde yaşanan sorunlar ve çözüm yollarının tespiti amacı ile ilgili bir Meclis Araştırma Komisyonu kurulması için önerge verdi. Afyonkarahisar’da haşhaş ekim alanlarında düşüş yaşandığını kaydeden Yılmaz, haşhaş ekimindeki sorunların ve çözüm yollarının tespiti için gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini söyledi

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Afyonkarahisar Milletvekili Kemalettin Yılmaz, MHP’li 23 milletvekili ile birlikte Haşhaş ekimi ve işlenmesinde yaşanan sorunlar ve çözüm yollarının tespiti amacı ile ilgili bir Meclis Araştırma Komisyonu kurulması için önerge verdi.
Türkiye’de haşhaşın
özel bir yeri var
Haşhaş bitkisinin Türkiye’de yüzde 50’den fazlasının Afyonkarahisar’da yetiştirildiğini kaydeden MHP Milletvekili Kemalettin Yılmaz, araştırma önergesinde şu görüşlere yer verdi:”Haşhaş bitkisinin ülkemizde (%50 den fazlası Afyonkarahisar) çağlar boyu yetiştirildiği bilinmektedir. Milattan önce 3000 yıllarında Sümerlerin kullandıkları dilde afyona ait bazı kelimelere ve Asurlara ait bazı kabartmalarda haşhaş resimlerine rastlanıldığı belirtilmektedir. Birçok kültür bitkisinin gen kaynağı olan Türkiye’de haşhaşın da özel bir yeri vardır. Anadolu da Hititler döneminden beri, haşhaş ekildiği birçok yazar tarafından belirtilmektedir. Türkiye’de 1933 yılına kadar haşhaş ekimi, afyon üretimi ve ticareti serbest olarak yapılırken, 1933 yılında 2253 sayılı kanunla Uyuşturucu Maddeler İnhisar İdaresi kurularak haşhaş ekim alanları 17 ilde sınırlandırılmış ve kontrol altına alınmıştır.1938 yılında TMO kurularak, uyuşturucu maddelerin tekeli TMO’ne verilmiştir. 1959 da haşhaş ekiminin kontrolüne dair 7368 sayılı kanun çıkarılarak bu kapsamda üretilen af-yonun tamamının ihraç edilmesi ve yasal taleplerin karşılanamaması üzerine 1960 yılında haşhaş ekimi izni 42 ile çıkarılmış ve daha sonra tedricen azaltılarak 1970 yılında 7 ile düşürülmüştür. Türkiye’de 1971 yılına kadar haşhaştan afyon üretimi yapılırken Türkiye’nin, yasadışı uyuşturucunun kaynaklarından biri olarak suçlanması nedeni ile Türk Hükümeti bu suçlamaların doğru olmadığını kanıtlamak amacıyla ülkede haşhaş ekimine 26/06/1971 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile tam bir yasak getirdi.”
Haşhaş bir çok
alanda kullanıyor
Haşhaşın bir çok alanda kullanıldığı ve ekonomik değerinin tartışılmaz bir konu olduğunu vurgulayan Yılmaz Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verdiği önegesinde:
“1974’e kadar süren bu yasak sırasında, Avrupa ve Amerika’ya yasadışı uyuşturucu girişi devam etmiş, üstelik diğer afyon üreten ülkelerin üretimlerinde artış gözlenmiş ve yeni haşhaş üreticisi ülkelerin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Diğer taraftan bu yasak, önemli bir gelir kaynağından mahrum olan üreticilerimiz üzerinde sosyal ve ekonomik olumsuz-luklara yol açmıştır.1,5 milyon insan bu yasaktan olumsuz etkilenmiştir.01/07/1974 ta-rihli Bakanlar Kurulu Kararı ile ilaç hammaddesi ihtiyacının sağlanması ve geçimi büyük ölçüde haşhaş üretimine bağlı olan çiftçilerin yaşam koşullarının düzeltilmesi amacıyla haşhaş ekimi ve ham afyon üretimi 7 ilde (Afyon, Burdur, Isparta, Denizli, Kütahya ,Uşak ve Konya) serbest bırakılmıştır.06/12/1974 tarihli kararname ile kaçağa kayma riski yüksek olan ve haşhaş kapsülünün çizilmesi ile elde edilen afyon üretimi yasaklanarak, daha güvenli bir yöntem olan çizilmemiş haşhaş kapsülü üretimine geçilmiştir. Haşhaş ekiminin kontrolü, haşhaş kapsülü, ham afyon ve tıbbi afyon üretimi, satın alınması, bunlardan uyuşturucu madde imalatı, yurt içinde satışı ve ihracı konularında TMO Genel Müdürlüğü görevlendirilmiştir. Haşhaşın bir çok alanda kullanılması ve ekonomik değeri tartışılmazdır. Kapsülünde bulunan morfin ve diğer alkaloitler ciddi öneme haizdir. Ayrıca tohumundan elde edilen bitkisel yağ da % 45-54 arasında yağ ;% 20-30 protein içermektedir.”
Gerekli yasal
düzenleme yapılmalı
Türkiye’nin haşhaş ekim alanı bakımından dünyada % 48’lik bir paya sahip oldugunun altını çizen Milletvekili Yılmaz: “Buna rağmen, Türkiye morfin üretimi bakımından % 18’lik paya sahiptir. Bu durum ülkemizde üretilen haşhaş kapsülünün dekar başına üretim veriminin ve morfin içeriğinin diğer ülkelere nazaran düşük olmasından kaynaklandığı şeklinde açıklanmaktadır. Ancak morfin değerlerinin artırılması ile ilgili ciddi bir çalışma yapılamamıştır. Türkiye de 2003 yılında 1.497.113 da olan ekim alanı 2009 yılında 603.286 da’a kadar gerilemiştir. Afyonkarahisar’da da bu oranlarda ekim alanı düşüşü gerçekleşmiştir. Haşhaş içeriğinde bulunan morfin oranının % 0,04 ten % 1’in üzerine çıkartılması için, ülkemizin tek Alkaloit Fabrikasının modernizasyonu ve dünyada uygulanan yeni tekniklerin uygula-nabilmesi ve iklim-toprak yapısı ile en uygun haşhaş ekim ili olan Afyonkarahisardaki haşhaş ekimindeki sorunların ve çözüm yollarının tespiti için gerekli altyapılar ve bununla ilgili yasal düzenlemelerin yapılması, fizi-bilite ve araştırma raporlarının oluşturulabilmesi sorunların ve alınacak tedbirlerin tespiti amacıyla meclis araştırması açılmasını arz ederim.” ifadelerini kullandı. (Kocatepe)