Yıkanmamanın Şaşırtıcı Sonuçları
Bazı insanlar için günlük duş almak ya da düzenli temizlik yapmak bir alışkanlık haline gelmişken, tarihin farklı dönemlerinde ve kültürlerinde temizlik alışkanlıkları oldukça farklılık gösterebiliyor.
Temizlik anlayışı, toplumların kültürel inançları, sağlık anlayışları ve hatta coğrafi koşullardan etkilenmiş ve şekillenmiştir. Antik Roma’da sıcak su banyoları bir sosyal etkinlik haline gelirken, Orta Çağ Avrupası’nda ise suyun hastalıklara neden olacağına inanılıyordu. Ancak temizlikle ilgili alışkanlıklar sadece tarihsel bir konu değil, günümüzde de bazı sıra dışı örneklerle karşılaşılabiliyor. Peki, uzun süre yıkanmamanın, temizlikten kaçmanın bedeli nedir? Tarihte buna örnek olabilecek ilginç yaşam öykülerini inceleyerek bu soruya yanıt arayalım.
94 YAŞINDA, SUYA DOKUNMAYAN “DÜNYANIN EN KİRLİ ADAMI”
İranlı Amou Haji, dünyada temizlik alışkanlıkları açısından belki de en sıra dışı kişi olarak tanınıyor. Haji, "dünyanın en kirli adamı" unvanına sahipti çünkü tam 50 yıl boyunca suya ve sabuna dokunmamayı tercih etti.
Haji, yıkanmanın sağlığına zarar vereceğini ve kendisini hasta edeceğini düşünerek, uzun yıllar boyunca suya yaklaşmadı. Vücudu, yıllar süren temizlikten kaçış nedeniyle kirle kaplanmıştı ve tütün dolu piposu onun en belirgin özelliklerinden biriydi. Amou Haji'nin tercih ettiği yiyecekler arasında çürük etler ve kirpi gibi oldukça sıra dışı seçenekler yer alıyordu.
Ancak, Haji'nin temizlik alışkanlıkları sonunda sosyal çevresinin baskısına dayanamayarak 2022 yılında banyo yapmaya karar verdi. Ne var ki, bu banyo sadece birkaç ay sonra Haji’nin hayatını kaybetmesine yol açtı. Bazı insanlar için Haji’nin öyküsü, uzun süre yıkanmamanın sağlık açısından ciddi tehlikeler oluşturabileceğine dair güçlü bir örnek teşkil ediyor.
35 YIL BOYUNCA YIKANMAYAN KAİLASH SİNGH
Hindistan’ın Uttar Pradesh bölgesinde yaşayan Kailash Singh de Amou Haji gibi uzun süre suya dokunmamayı tercih eden bir başka sıra dışı kişi. 35 yıldan uzun bir süre boyunca hiç banyo yapmayan Singh, bunu ülkesine duyduğu sevgi için yaptığına inanıyordu. Ancak komşuları, Singh’in temizlikten kaçma alışkanlığını bir kahinin, erkek çocuk sahibi olma umuduyla ona önerdiği bir ritüel olarak açıklıyor.
Singh’in temizlik anlayışı ise oldukça ilginçti: “Ateş banyosu” adı verdiği yöntemi kullanarak, mikropları yok etmek için ateş başında oturmayı tercih ediyordu. Hangi dini veya kültürel inançların bu tür alışkanlıklara yol açtığı tam olarak bilinmese de, Singh’in örneği, aşırı hijyenin ötesinde, sağlıksız temizlik anlayışlarının da uzun vadede zarar verebileceğini gösteriyor.
UZUN SÜRE YIKANMAMANIN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
Peki, uzun süre yıkanmamış olmak gerçekten cilde nasıl zarar verir? Uzmanlar, temizlik alışkanlıklarıyla ilgili farklı görüşlere sahip olsa da, dermatologlar genel olarak düzenli temizlik yapılmamasının cilt üzerindeki etkilerini net bir şekilde belirtiyor. Cildimiz, üzerinde iyi ve kötü bakteriler arasında hassas bir dengeye sahiptir. Yıkanmamak, bu dengeyi bozarak zararlı bakterilerin artmasına ve cilt enfeksiyonlarının oluşmasına neden olabilir. Ayrıca, temizlik yapılmadığında, cilt üzerinde ölü deri birikimi de meydana gelir. Bu birikim, “stratum corneum” olarak bilinen cilt tabakasının kalınlaşmasına yol açar.
Dermatolog Dr. Samantha Eisman, düzenli temizlik yapmamanın cilt problemlerini tetikleyebileceğini belirtiyor. Uzun süre yıkanmamanın neden olduğu bazı sağlık sorunları şunlar olabilir:
• Akne (Sivilce): Yağlı cilt, ölü deri hücrelerinin birikmesi ve gözeneklerin tıkanması, akne ve ağrılı sivilceler gibi cilt sorunlarına yol açabilir.
• Egzama: Yıkanmamak, ciltte kuruluk, kaşıntı ve iltihaplanma gibi egzama belirtilerine neden olabilir.
• Seboreik Dermatit: Bu durum, kepeğe ve cilt döküntülerine yol açarak cilt sağlığını bozabilir.
• Folikülit: Kıl köklerinin iltihaplanması sonucu kırmızı, iltihaplı şişlikler oluşabilir.
• Hidradenitis Suppurativa: Kronik bir deri rahatsızlığı olan bu durum, ter bezlerinin tıkanması sonucu ortaya çıkar.
Ayrıca, yıkanmamak cildin hava almasını engeller ve bu da ciltteki doğal dengeyi bozar. Uzun süre temizlik yapmamanın vücutta kötü kokuya neden olması da başka bir olumsuz etkidir.
AŞIRI YIKAMANIN ZARARLARI: CİLDE FAYDADAN ÇOK ZARAR VEREBİLİR
Bununla birlikte, aşırı duş almak ve cildi sıkça yıkamak da cilt sağlığına zarar verebilir. Dermatologlar, aşırı yıkamanın cildin doğal nem dengesini bozabileceğini ve cildin kurumasına yol açabileceğini belirtiyor. Sürekli sabun kullanmak, cildin koruyucu bariyerini zayıflatarak egzama ve gül hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarına neden olabilir. Bu nedenle, cilt sağlığını korumak için dikkat edilmesi gereken en önemli faktörlerden biri dengeyi sağlamaktır.
Uzmanlar, cilt sağlığını korumak için şu önerilerde bulunuyor:
• Koku İçermeyen Ürünler Kullanmak: Sabun ve duş jelleri yerine, cilde zarar vermeyen, kokusuz ürünler tercih edilmelidir.
• Kısa ve Ilık Duşlar Almak: Aşırı sıcak su, cildi kurutabileceğinden, ılık suyla duş almak en sağlıklısıdır.
• Sert Ovmalardan Kaçınmak: Cilt, nazik bir şekilde temizlenmeli, sert ovma hareketlerinden kaçınılmalıdır.
• Cildi Nemlendirmek: Duş sonrası cildin nemini kaybetmemesi için nemlendirici kullanmak oldukça önemlidir.
TEMİZLİKTE DENGEYİ BULMAK
Uzun süre yıkanmamanın ya da aşırı yıkamanın cilt sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği açık. Temizlik alışkanlıkları kişisel tercihlerden, kültürel faktörlerden ve sağlık anlayışlarından etkilenebilir. Ancak unutulmamalıdır ki, cilt sağlığı ve genel hijyen, vücudun korunmasına yardımcı olan temel unsurlardır. Hem aşırı temizlikten kaçınmak hem de düzenli temizlik yapmak, sağlıklı bir cilt için önemlidir. Bu konuda dengeyi bulmak, uzun vadede sağlıklı bir cilt yapısına sahip olmanın anahtarıdır.
