Yaşlılarda İlaca Bağlı Riskler Neler?
Yaşlı insanlarda birden fazla ilacın eş zamanlı kullanımının ciddi sağlık sorunlarına yol açabildiğini vurgulayan uzmanlar, polifarmasiye karşı dikkatli olunması konusunda uyarıyor. Peki, polifarmasi nedir?
Gelişen tıp sayesinden eskiden tedavisi olmayan birçok hastalığın tedavisi bulunarak hayat süresi uzatılırken, özellikle yaşlı nüfusun sağlık ihtiyaçları da giderek artıyor. Birden fazla hastalıkla mücadele edilmesi gereken bu durum çoklu ilaç kullanımını yani polifarmasiyi gündeme getiriyor. Özellikle 65 yaş üstü kişilerde görülen polifarmasi, tedavi için başlanan ilaçların bazen zarar verici sonuçlar doğurmasına neden oluyor. Yaşlıların kullandığı ilaç sayısına bağlı olarak uzmanlar, ilaç etkileşimi ve yan etki tehlikesinin de yükseldiğini vurguluyor.
SAĞLIK SİSTEMİNDE GÖZDEN KAÇAN RİSK
Sağlık sisteminde yeterince fark edilmeyen polifarmasi, ciddi sonuçların oluşmasına neden olabilen bir durum olarak öne çıkıyor. Yaşlı insanların ortalama 5 ilaçtan fazlasını düzenli olarak kullandığını gösteren araştırmalar, bu sayının 10’un üzerine çıktığı vakalarda düşme, bilinç bulanıklığı, tansiyon dengesizliği gibi sorunların daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor.
YANLIŞ İLAÇ KULLANIMI HAYATİ TEHLİKEYE NEDEN OLUYOR
İlaçların yanlış saatlerde, farklı dozlarda alınması veya benzer etkiye sahip ilaçların bir arada kullanılması ya da bir ilacın farklı bir ilacın etkisini arttırması gibi durumlar, yaşlı insanlarda hayati tehlikeye neden olabiliyor. Hastane yatışlarının önemli bir bölümünü oluşturan polifarmasiye bağlı ilaç yan etkileri, yaşlı insanların bağımsız yaşamını da önemli ölçüde etkiliyor.
POLİFARMASİDE İŞBİRLİK ÖNEMLİ
Polifarmasiden korunmak için hastanın, hekimin ve hasta yakınlarının sürekli iletişim içinde olması gerektiğini ifade eden uzmanlar, özellikle yaşlı hastaların her muayenesinde ilaç listesinin güncellenmesini, kullanılmayan ilaçların bırakılması gerektiğini vurgulayarak her sağlık kuruluşuna başvuruda yeniden ilaç değerlendirmesi yapılması gerektiğini belirtiyor.
BESİN VE İLAÇ ETKİLEŞİMİNE DİKKAT
Yaşlı insanların aldığı ilaçlar için takviyeler, vitaminler veya bazı besinlerle etkileşime girerek etkisini arttırabileceği ya da azaltabileceği belirten uzmanlar, özellikle greyfurt, yeşil yapraklı sebzeler ve süt ürünleri gibi bazı gıdaların bazı ilaçlarla birlikte alınmaması gerektiğini vurguluyor.
TÜRKİYE’DE POLİFARMASİYE KARŞI EĞİTİM DURUMU
Türkiye’de polifarmasi ile mücadele kapsamında henüz ulusal düzeyde eğitim veya farkındalık bulunmasa da uzmanlar, aile sağlığı merkezlerinde düzenlenecek bilgilendirme toplantılarının ve basit broşürlerin bu konuda önemli fark oluşturabileceğini belirtiyor.
Bakmadan Geçme
