Yargıtay Üyelerini Kim Seçer?

Hukuk literatüründe yer alan ve kamuoyunda sıklıkla gündeme gelen Yargıtay, son günlerin merak edilen konularından biri. Peki Yargıtay nedir, Yargıtay üyelerini kim seçer? Yargıtay üyeleri nasıl seçilir? Görevleri nelerdir? İşte yanıtlar. Adliye mahkemeleri tarafından verilmiş ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerle ilgili olarak ‘son inceleme’ merciidir. Karar ve hükümler açısından Yargıtay, en son mercii olarak önemli bir fonksiyona sahiptir. Ek olarak kanunla gösterilen belirli davalara da ‘ilk ve son derece mahkemesi’ esasıyla bakar. Yargıtay üyelerini kim seçer sorusunun yanıtı ise detaylı bir dizi bilgi ile birlikte ele alınmalıdır.

YARGITAY ÜYELERİNİ KİM SEÇER?

Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hakim, Cumhuriyet savcıları ve bu meslekten sayılanlar arasından seçilmektedir. Yargıtay üyeleri oylama ile belirlenir. Oylama, Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından üye sayısının salt çoğunluğu ile gerçekleştirilir. Oylama gizlidir. Bu kapsamda Yargıtay Birinci Başkanı, Birinci Başkanvekilleri ile Daire Başkanları, kendi üyeleri tarafından seçilmektedir. Seçime dair usul, üye tam sayısının salt çoğunluğunu ve gizli oy esasını içerir. Seçilenlerin görev süresi dört senedir. Ancak süresi dolan üyeler yeniden seçilebilmektedir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Cumhuriyet Başkanvekili, Cumhurbaşkanı tarafından seçilmek üzere Yargıtay Genel Kurulu tarafından gizli oy ile seçilmiş beşer aday belirler. Cumhurbaşkanı, dört yıl süreyle seçim yapar ve süre sonunda yeniden seçilebilmek mümkündür. Yargıtay kuruluşu, işleyişi ve üyeleri ile seçim usulleri gibi konuların tamamı kanunla belirlenmiştir.

YARGITAY’IN GÖREVLERİ NELERDİR?

Yargıtay, Anayasal bir kurumdur. Adalet mekanizmasını tesis ederken toplumun en üst düzey beklentilerini esas almayı amaçlar. Yargıtay görevleri, 08.02.1983 tarihli ve 17953 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olan 2797 sayılı Yargıtay Kanunu ile nettir.

Söz konusu yasanın ilk maddesi Yargıtay’ı “Adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii olup, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile kanun ve diğer kanunların hükümlerine göre görev yapan bağımsız bir yüksek mahkeme” ifadeleri ile tanımlar.

Yargıtay görevleri ise ilgili kanunda şöyle sıralanır;

1. Adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümleri ilk ve son merci olarak inceleyip karara bağlamak,
2. Yargıtay Başkan ve üyeleri ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Yargıtay Cumhuriyet Başkanvekili ve özel kanunlarda belirtilen kimseler aleyhindeki görevden tazminat davalarına ve bunların kişisel suçlarına ait ceza davalarına ve kanunlarda gösterilen diğer davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak bakmak,
3. Kanunlarla verilen diğer işleri görmek.