Türklerin İlk Anayurdu Neresidir?

Tarihte Türkler kadar etkili olmuş, medeniyetleri değiştirip dönüştürmüş, kültür, sanat, tıp ve daha birçok alanda sayısız gelişmeye öncülük etmiş pek az millet vardır. Kadim bir millet olan Türkler, çeşitli coğrafyalara bıraktıkları izleri ve günümüzde dahi geniş etki alanları ile öne çıkarlar. Peki başarılarla dolu binlerce yıllık serüven nerede başladı? Türk milleti nerede doğdu? Kadim bir millet olan Türklerin ilk anayurdu neresidir, tarihte bir yolculuğa hazır mısınız?

Türklerin ilk Anayurdu neresidir?

Türklerin anayurdu neresi konusu günümüzde çeşitli savlarla, iddialarla farklı şekillerde ele alınan bir konu. Bunda etki alanlarına dair geniş ölçeğin büyük payı var. Birçok millet için ortaya çıktıkları bölgeler açıkça ortaya konulurken Türkler’de anayurdun neresi olduğu çıkarımı için çeşitli görüşler söz konusu.

Türklerin tarih sahnesine çıktıkları ilk bölge ya da anayurtları neresi sorusuna dair ortak noktada buluşan çok sayıda tarihçi ve bilim insanı bulunduğunu belirtelim. Maddi kültür yani bırakılan eserler, dil konuları-etkileri ve tarihi gerçeklikle uyum konuları üzerinden yapılan değerlendirmelerde Orta Asya, ön planda konumlanıyor. Türklerin anayurdu neresi sorusuna verilecek son derece kesin bir yanıt anlamı taşıyor Orta Asya. Ancak Orta Asya dendiğinde geniş bir coğrafi alan tanımlanıyor.

Gurur ve sevinç kaynağı

Günümüzde Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Tacikistan’ın yer aldığı bu coğrafi alanda geçmişten günümüze hala Türklerin yaşıyor olması ayrı bir gurur ve sevinç kaynağı. Peki detaylarda neler öne çıkıyor? Tam bir bölge ya da konumdan söz edebilmek mümkün mü Türklerin anayurdunu keskin hatlarla ifade edebilecek?

İlk araştırmalar Batılı bilim insanları tarafından 19 ve 20. Yüzyılın ilk yıllarında başladı. Aslında Batılılar, kendi tarihsel kökenlerini araştırmak istemişti, ancak hesapta olmayan bir millet ile, kendine özgü kültür ve medeniyet özelliklerine sahip Türkler ile ilgili ayrıntılara, bilgilere ulaştılar. Bu kapsamda çeşitli teoriler öne sürüldü. Örneğin J. Klaproth, J. Von Hammer gibi bilim insanları Altaylar ve etrafını Türklerin ilk anayurdu neresidir sorusunun yanıtı olarak sundular.

Farklı görüşler ve tek sonuç

1- Koppers, W. Radloff gibi uzmanlar Altaylar’ın doğusu görüşünde birleşti. Burada Kadırgan Dağları’na kadar olan bölge, anayurt olarak gösterildi.

2- Strzygowsky ve O. Menghin gibi tarihçiler ise Altaylar’dan Urallar’a kadar uzanan sahanın Türk anayurdu olduğunu iddia etti.

En nihayetinde sabit bir kavim olmaktan ziyade hareketli, süreklilik halinde dinamik bir kavim olmasıyla dikkat çeken Türkler, farklı bölgelerden doğmuş olabilecekleri yönündeki iddialara konu edildiler. Atla adeta bütünleşiyor, konar-göçer yaşantıları ile dinamik bir ulus özelliği sergiliyorlardı. Ancak ortak nokta Orta Asya’ydı. Orta Asya bozkırları, genel anlamda Türklerin ilk anayurdu neresidir sorusuna yanıttır.

Türklerin ilk anayurdunun sınırlarını Baykal Gölü- Hazar Denizi- Ural Dağları- Sibirya bozkırları- Tanrı Dağları ve Gobi Çölü şeklinde ele almak mümkün. Son olarak bu belirtilen coğrafi alan, tüm dünya tarafından siyasi açıdan “Türkistan” olarak adlandırılmaktadır.