Türkiye'de Yamyamlar Mı Varmış ?
Van ilinin güneybatısında yer alan Çatak ilçesi, şehir merkezine yaklaşık 81 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. İlçenin 25 kilometre uzağında, Sözveren Köyü'nün eski adıyla Sarnüsan ya da Sarnos olan mahallesi, halk arasında Mirovharan Köyü olarak bilinen Bahçıvan Mahallesi'ne ev sahipliği yapmaktadır.
Bu köy, günümüzde çevre yerleşim birimleri tarafından "İnsan Yiyen Köyü" olarak tanınmaktadır. Mirovharlar, halk arasında yüzyıllardır anlatılan efsanelerle bilinen ve tarihsel kayıtlarda yamyamlıkla ilişkilendirilen bir topluluktur.
MİROVHARLAR VE EFSANELER
Bahçıvan Mahallesi, zaman içinde çeşitli rivayetlerle anılmaya başlanmış, bunların başında ise Mirovharlar adı verilen bir yamyam topluluğu gelmektedir. Yerel halkın aktardığına göre, bu topluluk 1000 ila 1500 yıl önce, günümüz Çataksuyu Çayı’nın karşı tarafındaki dağlık bölgelerde yaşamaktadır. Mirovharların, görünüşleri itibariyle sıradan bir insan topluluğundan farkı bulunmamaktadır, ancak yamyamlıkla özdeşleşmişlerdir. Yöredeki kalıntılar da bu efsanelerin bir parçası olarak dikkat çekmektedir. Bu kalıntılar, taş yapılarından oluşan yerleşim birimlerine ait olup, Mirovharlar’ın yaşam alanları olarak kabul edilmektedir.
Mirovharlar hakkındaki bilinen efsanelere göre, bu topluluk, bölgedeki köylerde kaybolan çocukları, sürü otlatan çobanları ve yabancıları avlayarak onları yerdi. Halk arasında anlatılan bir hikayeye göre, bir gün Bahçıvan Köyü’ne yeni bir gelin gelir. Gelin, bir sabah çocuğuna yemek hazırlamak üzere tandırevinden bir şeyler alırken, pişen yemeğin içinde insan el ve ayak bilekleri bulur. Durumu fark eden gelin, çocuğuyla birlikte hemen kaçmaya karar verir ve Çataksuyu Çayı’na yönelir. Bu kaçış, Mirovharlar’ın yamyam olduklarının anlaşılmasına yol açar ve köy halkı, bu topluluğu öldürerek ya da göç ettirerek ortadan kaldırır.
EFSANELERİN DERİNLİKLERİ
Mirovharlar hakkındaki efsaneler, zamanla farklı varyantlara bürünmüş, halk arasında korku ve merak uyandırmıştır. Bahçıvan Mahallesi ve çevresindeki köylerde, yamyam topluluğuna dair anlatılan bir başka hikayeye göre, Pirka Mirovhar adı verilen yaşlı bir kadın, insan eti yiyerek hayatta kalmıştır. Bu kadının, evini Çataksuyu Çayı’na yakın bir yere taşıdığı ve zamanla köydeki kızları süsleme bahanesiyle ormana götürüp onları öldürerek yediği anlatılmaktadır. Bir başka anlatıya göre ise, Pirka Mirovhar, bir cadı olarak tanımlanır ve gelini Mestan’ı kaynar suyla yakarak öldürür.
Yörede kaydedilen bir başka efsane ise, yamyamlıkla ilgili daha gerçekçi bir bakış açısı sunmaktadır. Bu anlatıya göre, Mirovharlar 100-120 yıl önce yaşadıkları bölgede göç ettirilmiş ve yerel halk tarafından öldürülmüştür. Ancak, Mirovharların yerleşim birimleri ve yaşam tarzları hala yöredeki kalıntılarla gündemde kalmaktadır.
MİROVHARLAR VE EFSANELERİN KÜLTÜREL YANSIMASI
Bu efsaneler, sadece yerel halkın anlatılarıyla sınırlı kalmamış, bölgenin kültüründe de derin izler bırakmıştır. İnsan yiyen toplulukların varlığına dair hikayeler, çocukları korkutmak amacıyla anlatılırken, aynı zamanda bu halk arasında bazı kültürel pratikler ve yasaklara da yansımıştır. Mirovharlar’ın yamyam oldukları anlaşıldıktan sonra, civar köylerde mutfak işlerine karışan gelinlere, belirli bir süre boyunca ev işlerine müdahale etmeleri yasaklanmıştır. Bu efsaneler, nesilden nesile aktarılmış ve halk arasında pek çok pratikte kendini göstermiştir.
MİROVHARLAR VE ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR
Mirovharlar’ın etnik ve kültürel kimlikleri hakkında pek çok belirsizlik bulunmaktadır. Kaydedilen efsaneler, bu topluluğun varlığını ve göç ettirilmesinin ardından, kalıntılarının hala bölgedeki yerleşim alanlarında görüldüğünü öne sürmektedir. Arkeologlar, bu kalıntıları inceleyerek Mirovharlar’ın gerçek kimlikleri ve yaşadıkları döneme dair daha fazla bilgi edinmeyi amaçlamaktadır. Ancak, bu topluluğun etnik kökeni ve kimliği, yalnızca sözlü gelenekler ve efsanelerle sınırlı kalmaktadır.
Mirovharlar, Van’ın Bahçıvan Mahallesi ve çevresinde yüzyıllardır anlatılan yamyamlık efsaneleriyle tanınan kadim bir topluluktur. Bu efsaneler, hem korku hem de merak uyandırarak bölgedeki halkın kültürel hafızasında derin izler bırakmıştır. Mirovharlar’ın etnik ve kültürel kimlikleri, arkeolojik kazılar ve bilimsel çalışmalarla daha net bir şekilde ortaya çıkabilir. Ancak, bu topluluğun varlığı, halk arasında nesilden nesile aktarılan bir efsane olarak yaşamaya devam etmektedir.
