Ticari hayat için önemli düzenlemeler

AK Parti milletvekilleri tarafından TBMM’ye iletilen ve Komisyon tarafından kabul edilen “Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılması Usulü Hakkında Kanun Teklifi”nde, abonelik sözleşmesinden kaynaklanan para alacaklarına yönelik ilamsız icra takiplerinde, haciz aşamasına kadar yapılması gereken işlemlerin elektronik ortamda gerçekleştirilmesine yönelik düzenlemeler de yer aldı.
Teklifin yasalaşmasıyla, elektrik, su, telefon ve doğal gaz gibi abonelik sözleşmesinden kaynaklanan para alacaklarının icra takipleri için Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) bünyesinde Merkezi Takip Sistemi kurulacak.
Adalet Komisyonunda 15 Kasım Perşembe günü Milletvekili Özkaya’nın genel gerekçeyi izah etmesiyle başlayan görüşmeler geç saatlere kadar sürdü. Teklife ilişkin maddelerin görüşülmesinde yapılan eleştirilere yönelik sık sık süre alan Özkaya, teklifin kabul edilmesi sonrasında başta komisyon başkanı ve komisyon üyelerine teşekkür etti. Milletvekili Av. Ali Özkaya komisyondaki konuşmasında, kanun teklifi ile abonelik sözleşmesinden kaynaklanan para alacaklarının takip usulünün düzenlenmesinin, İcra ve İflas Kanununda yer alan konkordato hükümlerinin kısmen revize edilmesinin, zorunlu arabuluculuğun kapsamının genişletilmesinin ve İcra ve iflas sistemiyle ilgili bazı iyileştirmeler yapılmasının amaçlandığını ifade ederek, “Abonelik Sözleşmelerinden Kaynaklanan Takipler Merkezi Takip Sistemi Üzerinden Yürütülecek
Kanun teklifi ile; Ülkemiz nüfusunun 81 milyonu, ithalat/ihracat rakamlarının 350.000 milyon doları, gayri safi milli hasılamızın 800.000 milyon doları aşmasına bağlı olarak icra dairelerinde fiziki ve elektronik alt yapıda yapılan iyileştirmelere rağmen artan iş sayılarına bağlı olarakoluşan olumsuz görüntülerin önüne geçilmesinin planlanmaktadır.” dedi.
KONKORDATO SİSTEMİNDE YAŞANAN AKSAKLIKLAR GİDERİLECEK
Afyonkarahisar Milletvekili Özkaya, konkordato hükümlerine ilişkin açıklamasında, 15 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren yeni konkordato hükümlerinin uygulanması sırasında bazı aksaklıkların yaşandığının tespit ve tecrübe edildiğini, özellikle konkordatoya başvuru öncesinde borçlunun mali durumunu ortaya koyması gereken finansal analiz raporlarının gerçeği yansıtmadığının görüldüğünü, öte yandan, yeni konkordato rejiminin etkin bir şekilde yürütülmesi için en önemli unsurlardan biri olan konkordato komiserlerinin yetkinliklerinin ve ifa ettikleri görev kapsamında karşılaştıkları güncel sorunlara çözüm bulma kabiliyetlerinin tartışıldığını söyledi.
Milletvekili Özkaya yine bazı borçluların, kötü niyetli olarak sisteme dahil olup konkordato kurumunun temel amacı olan borçların ödenmesini sağlamak için tanınan imkanları amacı dışında ve alacaklıları zarara uğratmak kastıyla kullandıklarının gözlemlendiğini, bu nedenle konkordato başvurusunda ibraz edilmesi gereken finansal analiz raporu yerine makul güvence veren ve Türkiye Denetim Standartlarına göre hazırlanan denetim raporunun düzenlenmesinin zorunluluk haline getirildiği ve raporun, talep edenin gerçek mali durumunu mahkeme huzuruna taşıması ve yetkinliğinin artırılması amacıyla,“kamu yararını ilgilendiren kuruluşların denetimi için yetkilendirilen” bağımsız denetim kuruluşları tarafından hazırlanması esasının düzenlendiği ifade etti.
Bir diğer konunun, konkordatoda alınan geçici mühlet ve kesin mühlet sırasında, borçlunun alacaklıları zarara uğratma amacıyla hareket ettiğinin anlaşılması halinde, konkordato talebinin reddi ile iflasa tabi borçlunun iflasına karar verilmesi mümkün hale geleceği olduğu da belirten AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, “Kısaca, teklifle, yaklaşık 8 aydır uygulaması tecrübe edilen yeni konkordato sistemindeki aksaklıkların giderilmesi, kötü niyetli borçluların konkordato sistemini suiistimal etmelerinin önlenmesi ve sonuçta ekonomik ve ticari hayatın daha sağlam bir zeminde yürütülmesine katkı sağlanmış olacağı Özkaya tarafından komisyon görüşmelerinde söylenmiştir” dedi.
ARABULUCULUK MÜESSESESİ TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA İŞLEMLERİ HIZLANDIRACAK
Kanun teklifinde yer alan arabuluculuk müessesesine ilişkin hükümler hakkında da açıklama yapan Ali Özkaya, arabuluculuğun, uyuşmazlıkların karşılıklı işbirliği, anlayış ve güven zemininde yapılan anlaşmalarla çözülen bir yöntem olduğunu belirterek, arabuluculuğun bizim kültürümüze uzak olmadığını, ahilik kültüründe iki esnaf arasında yaşanan uyuşmazlıkta güvenilir kişilerce tarafların uzlaşmalarına yardımcı olunduğunu bu şekilde uyuşmazlıkların daha üst makamlara gitmeden taraflar arasında kısa sürede ve tarafların rızasıyla uzlaşı içinde çözümlendiğini, bu durumunda ticari ilişkilerde devamlılık sağlayarak tarafların menfaatine sonuçlar doğurduğunu ifade etti.
Milletvekili Ali Özkaya, Adalet Bakanlığının kayıtlarına göre, yaklaşık 11 ayda 168 bin civarında iş uyuşmazlığının arabuluculuk yöntemiyle sonuçlandığını, bu rakamın arabulucuya intikal eden iş uyuşmazlıklarının % 67’sine tekabül ettiğini,böylece arabuluculuk yöntemiyle söz konusu uyuşmazlıkların, tarafların iradelerine uygun bir şekilde ve temelinden, çok daha kısa süre içinde ve çok daha az masrafla çözümlendiğini, 2017 yılının Ocak-Kasım döneminde yaklaşık 192 bin iş davası açılmışken 2018 yılının aynı döneminde açılan dava sayısı 67 bine düştüğünü, dolayısıyla 125 bin civarında iş uyuşmazlığının mahkemelere intikal etmeyerek yargının iş yükünün bu oranda azaldığına ilişkin istatistiklerin ortada olduğu söyledi.
AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, “Teklifle, iş uyuşmazlıklarında sağlanan olumlu sonuçların diğer bazı uyuşmazlıklarda da elde edilebilmesi amacıyla dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin detaylı usul hükümlerinin, bu konudaki temel kanun olan 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununda düzenlenmekte olduğunu, bu hükümlerin, sosyal barışa ve yargının iş yükünün azaltılmasına katkı sağlayacağı ifade edilerek, zorunlu arabuluculuğun kapsamı genişletilerek bir kısım ticari uyuşmazlıklarda da zorunlu arabuluculuk usulünün getirilmekte ve bu bağlamdaTürk Ticaret Kanununun 4 üncü maddesinde belirtilen ve konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davalarında, dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olmasınındava şartı haline getirildiği ve böylecebu uyuşmazlıkların da temelinden, çok daha kısa süre içinde, daha az masrafla ve tarafların iradelerine uygun bir şekilde çözümlenmesine imkân sağlanmış olacağı komisyon üyelerine açıklanmıştır” dedi.
İCRA VE İFLAS SİSTEMİNDE YAŞANAN SORUNLAR GİDERİLECEK
Son olarak teklifte yer alan icra ve iflas sisteminde yapılacak iyileştirmelere ilişkin hükümlerden bahseden Milletvekili Özkaya, icra takibinde, alacaklıların robot yazılımlar da kullanmak suretiyleUYAP ortamında aşırı sayıda sorgulama talebinde bulunmasının, sistemin yavaşlamasına ve talep hakkında karar vermek zorunda olan icra dairesinin iş yükünün aşırı derecede ve çoğunlukla gereksiz bir şekilde artmasına sebep olduğunu belirtti.
Bu olumsuz durumların önlenmesi amacıyla; UYAP sistemi üzerinden borçlunun mal, hak veya alacaklarının sorgulanması sembolik bir ücrete bağlanarak, bu ücretin peşin tahsil edilerek her yıl yeniden değerleme oranında artırılacağı, Adalet Bakanlığının, bu miktarı artırma ve azaltmaya, gün ve dosya esaslı olmak üzere belirli sayıdaki sorgulamayı da ücretten istisna tutmaya yetkili olacağının düzenlemede yer aldığı açıklayan Milletvekili Özkaya, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinden bu ücretlerin alınmayacağı gibi alacaklının bir gün içinde, aynı dosya üzerinden yapacağı ilk sorgudan da ücret alınmayarak ilk sorgulamayı takip eden diğer sorgulamaların ücrete tabi olacağı, bu sayede UYAP’ın daha etkin ve verimli bir şekilde çalışması, bu sistemin kurgulanmasından umulan azami faydanın elde edilmesi ve UYAP’tan istifade eden tüm kullanıcıların haklarının maksimum seviyede korunmasının sağlanacağı kaydetti.
Takibin kesinleşmesi üzerine haciz talep edilmeksizin borçlunun UYAP üzerinden mal, hak ve alacaklarının sorgulanabilmesi imkânı getirilmekle birlikte, borçlunun kişisel verilerinin korunması için bu sorgulama sonucunda borçlunun malvarlığının mahiyeti ve detayı hakkında bilgi verilmeyeceğini anlatan Milletvekili Ali Özkaya, “Sadece mal, hak veya alacağın olup olmadığı konusunda genel bir bilgi verilecek. Ayrıca borçlunun üçüncü şahısta bulunan malları ile alacaklarının haczi için düzenlenen haciz ihbarnamesinin bildirimi ile bu ihbarnameye verilecek cevapların elektronik ortamda da yapılabilmesi imkânı getirilecektir” dedi.