Ticaret Borsası, Üreticinin Ve Yatırımcının Güvenli Limanı

Afyonkarahisar Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Mühsürler, Borsa’nın Lisanslı Depoculuk hizmetlerini ve Ürün İhtisas Borsası faaliyetlerini www.kocatepegazetesi.com’a değerlendirdi. Mühsürler,  Dinar’dan sonra Afyonkarahisar Merkez ve Emirdağ’da da Lisanslı Depo kuracaklarını belirtti. Afyonkarahisar Ticaret Borsası’nın gelecek planlaması hakkında da bilgi verdi

“TARLADA YETİŞİR, BORSADA DEĞERLENİR”

Kocatepe: 2024’ün Temmuz ayında Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu'nun katılımıyla büyük bir törenle Dinar'da bir lisanslı depo açtınız. Bu lisanslı depoyu merkeze de açacaksınız, Emirdağ'da da açacaksınız. Biz lisanslı depo deyince ne anlamalıyız? 

ATB Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Mühsürler: Biz ‘Ürün Toprağında Yetişir, Borsasında Değerlenir’ ilkesiyle ülkemize hizmet ediyoruz. Lisanslı Depo uygulamalarının da ülkemize önemli bir değer kazandıracağını düşünüyoruz. Lisanslı Depolar, 5300 sayılı kanuna göre kurulan, aslında kamu niteliğine haiz tüzel kişilikler. Çiftçi malı ürettiğinde doğrudan lisans depoya getirir. Laboratuvardan geçer. Kayıtlar uygunsa depolar alınır. Daha sonra çiftçi bu malı satmak istediğinde Türkiye Ürün İhtisas Borsası dediğimiz kurum aracılığıyla satar. Tüccarların da burada istediği malı, istediği tonajda bulabilme imkânları var.

Hem çiftçiye hem de tüccara önemli ölçüde faydalar kazandırıyor. Çiftçi ayrıca vergi kesilmiyor malını bıraktığında. Tüccar için de aynı şey geçerli. Devletin nakliye desteği, stopaj desteği bu tip destekleri var. Çiftçilerimiz son birkaç yıldır Lisanslı Depoları iyi bir şekilde kullanmaya başladılar.

Toprak Mahsulleri Ofisi buradan mal alımı yapabiliyor. Lisanslı Depolar, ülkemize katma değer sağlıyor. Afyonkarahisar Ticaret Borsası Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk A.Ş.  tarafından Dinar’da yapımı gerçekleştirilen, toplam 57 bin 200 ton kapasiteli lisanslı deponun 2’nci etabını bu doğrultuda Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkanımız Sayın M. Rifat Hisarcıklıoğlu ve il protokolümüzün teşrifleriyle açtık.

“DEPO KURULDU, MISIR ÜRETİMİ ARTTI”

Kocatepe: Lisanslı Depo’da hangi ürünler alınabiliyor?

Mühsürler: Burada arpa, buğday ve mısır ürünlerin alımını yapıyoruz. Mısırın kurutmasını da yapıyoruz. Kurutma çok önemli. Afyon’un hava şartları bakımından nemli bir ortamda mısır üretimi biçimi yapılıyor. Nemli olan mısırın mutlaka kurutulması gerekiyor. Bu tesisimizde kurutma hizmetimiz var. Çiftçi buradan önemli ölçüde fayda sağlıyor.

Hatta şunu söyleyeyim. Dinar, Başmakçı, Dazkırı, Şuhut, Çölovası dediğimiz bölgelere baktığımızda hatta Denizli, Çivril bölgesinde biz tesisi kurduktan sonra mısır üretimi yaklaşık yüzde 600 oranında arttı. Mısır kurutma dediğimiz ünite, şimdi Emirdağ'a da çok elzem, Afyon'a da çok elzem. Bu konunun tavukçulara da çok önemli katkısı var.

Tavukçular, üretim sayesinde mısırı Adana ve Konya’dan ziyade Afyonkarahisar’dan almaya başlayacak. Çünkü tavuk için en verimli yem mısır. Afyonkarahisar da, malum tavukçuluğun merkezi. Biz Afyonkarahisar Merkez ve Emirdağ’da da bu yıl içinde Lisanslı Depo tesislerimizi açmayı hedefliyoruz.

Şu anda Dinar’daki Lisanslı Depomuz’da yüzde 80 doluluk oranına sahibiz. Afyonkarahisar merkez ve Emirdağ’daki Lisanslı Depolarımız da hizmete girdiğinde toplam kapasitemiz 120 bin ton olacak. Dinar’da olduğu gibi Afyonkarahisar Merkez ve Emirdağ’daki tesislerimizde de mısır kurutma ünitemiz olacak.

SİSTEM, TÜM YATIRIMCILARA AÇIK

Kocatepe: Lisanslı Depolar’a getirilen ürünlerde üretici ne gibi avantaj elde ediyor?

Mühsürler: Lisanslı Depolar, genel olarak bazı avantajlar sağlıyor. Ürünlerini Lisanslı Depomuza teslim eden üreticilerimize ton başına 25 TL nakliye ücret desteği veriliyor. Depomuza teslim edilen ürünlerin analizi, yetkili sınıflandırıcı (bilirkişi) tarafından yapılıyor ve bu analiz için üreticiden ücret alınmıyor. Lisanslı Depolar’da stoklanan ürünlerin alım ve satımı sırasında hazırlanacak olan elektronik ürün senedi ve sözleşmeler KDV ve damga vergisinden muaf tutuluyor. Üretici, getirdiği ürünün depolanması için ton başına belirli bir ücret sağlıyor; ama bir taraftan da ürününü Türkiye’nin tüm illerine açma fırsatı doğuyor. Merkezi Ankara’da olan, Türkiye Ürün İhtisas Borsası sistemi üzerinden Afyonkarahisar’daki Lisanslı Depomuz’daki ürünün tonu ve niteliği, mesela Ardahan’daki üretici ve yatırımcı tarafından takip edilebiliyor. Diyelim ki Edirne’deki bir tüccar, Afyonkarahisar’daki Lisanslı Depo’dan ürün satın alabiliyor. Ürün İhtisas Borsası sistemi, sadece çiftçiye yönelik değil.

Parasını gıda sektöründe değerlendirmek isteyen tüm yatırımcılara açık. Yatırımcılar ürünleri alıp sattıkları gibi kâr da edebiliyorlar. Afyonkarahisar Ticaret Borsası, Aydın Ticaret Borsası, Denizli Ticaret Borsası, İzmir Ticaret Borsası, Balıkesir Ticaret Borsası, Bandırma Ticaret Borsası, İstanbul Ticaret Borsası, Kütahya Ticaret Borsası, Antakya Ticaret Borsası, Gemlik Ticaret Borsası, Ödemiş Ticaret Borsası, Söke Ticaret Borsası, Edremit Ticaret Borsası, Sandıklı Ticaret Borsası, Malkara Ticaret Borsası, Manisa Ticaret Borsası, Alaşehir Ticaret Borsası, Gönen Ticaret Borsası, Salihli Ticaret Borsası, Bolvadin Ticaret Borsası ve Turgutlu Ticaret Borsası ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile birlikte ElüsMarket ÜPAK A.Ş.’yi kurduk.

Ben de ElüsMarket ÜPAK A.Ş.’nin Yönetim Kurulu’nda yer alıyorum. Ürün piyasası aracı kurumu olarak faaliyet gösteren şirketimiz, Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) piyasasında emir iletimi yaparak, çiftçilere, sanayicilere ve finansal yatırımcılara kapsamlı hizmetler sunmayı hedefliyor.

Çiftçiler, üreticiler, büyük yatırımcı olarak değerlendirdiğimiz iş insanlarının yanı sıra küçük yatırımcı olarak nitelenen, tasarruf yapan ve tasarrufunu değerlendirmek isteyen yatırımcılara da bu sistem açık. Bu sistemdeki alım-satımda herhangi bir kota uygulanmıyor.

Paranızın hesabını yaparsınız, alacağınız ürünün tonuna bakarsanız ve alırsınız. Kâr gördüğünüzde de satabilirsiniz.

LİSANSLI DEPOCULUK STRATEJİK BİR HAMLE

Kocatepe: Lisanslı Depolar’ın ekonomi dışında güvenlik ve strateji anlamında da önemi var mı?

Mühsürler: Gıdanın ana maddesi buğday. Buğdayı biz uzun süre depolamalıyız. İleride kıtlık olabileceğini de düşünecek olursak mutlaka bizim bu depolara ihtiyacımız var. Bu depolar olmak zorunda. Depolardaki ürünlerin kaybolma riski yok. Bu ürünlere iyi bakıldığı için ülkemizde kıtlık sorunu olmayacaktır. Ben öyle tahmin ediyorum. Bu depoları mümkün olduğunca fazlalaştırmamız da gerekiyor diye düşünüyorum. Bu devletimizin de bir politikası.

LABORATUVAR HİZMETİ DE VERİLİYOR

Kocatepe: Siz bir de laboratuvar hizmeti veriyorsunuz. Bu konuda bilgi alabilir miyiz?

Mühsürler: Lisanslı depolarda ayrı bir de laboratuvar hizmetleri veriliyor. Türkiye'de yaklaşık 16 tane kurum bu laboratuvar için sertifikalandı. Bunlardan birisi de Afyon Ticaret Borsası. Bir ürün Lisanslı Depomuz’a geldiğinde yetkili sınıflandırıcı laboratuvarı geçtikten sonra lisansı depoya devrediliyor. Diyelim ki üretici bir buğday getirdi. Ölçümü yapılıyor. Ekmeklik mi, makarnalık mı, yemlik mi? Sınıf sınıf ayrılıyor. Bunlara tamamen cevap veren nokta, depoda hizmet veren yetkili sınıflandırıcılardır. Biz bu hizmeti de veriyoruz. AFLİDAŞ işletmemizde yetkili sınıflandırıcı olarak da ayrı hizmet veriyoruz. Biz bu yetkili sınıflandırıcı ile özellikle Denizli'de, Uşak’ta Ankara’da, Kırklareli’nde bizim yetkili sınıflandırıcı laboratuvarımız hizmet veriyor. Bu anlamda 12 şubemiz var. Biz yavaş yavaş köylerde, köy odalarında işte muhtarlıklarda da bunları anlatacağız. Köylere de anlatacağız ki yakın bir zamanda tüm üreticilerimiz lisans depolardan faydalansın. Bunların nimetinden faydalansın.

PROJE BAZLI ÇALIŞMALAR YAPILIYOR

Kocatepe: Afyonkarahisar Ticaret Borsası olarak proje bazlı da çalışmalar da yapıyorsunuz. Bu konuda bilgi verir misiniz?

Mühsürler: Afyonkarahisar Ticaret Borsası 14 Ağustos 2024 tarihinde İzmir Tarım Teknoloji Merkezi'ne girişimci ortağı olarak yerini aldı. Dolayısıyla biz buraya da sermaye koyduk; buradaki üyelerimiz yeni projelerine ulaşsın diye. Üyelerimiz orada projelerini götürüp hangi meslek grubunda, hangi neye ihtiyacı varsa orada bir çalışma yaptırabilir. Bu çalışmaların sonucunda da çıkan ürünü de satıp gelir de elde edebilir. Proje kaynaklı bir merkez. Biz bunların üyelerimizin kullanılması için buraya dahil olduk. Örneğin bir yumurtacı gidip ‘ben şu teknolojiyi istiyorum, böyle bir çalışma istiyorum’ diye çalışma yapabilir. Talep ettiği çalışmanın içinde olup çıkan ürünü ihraç ettiğinde de gelirinden de kaynak alabilir. Böyle bir avantajı var oranın.

BORSA VAKFI KURULUYOR

Kocatepe: Üyelerinize hizmeti geliştiriyorsunuz…

Mühsürler: Ben sizinle bir konuyu daha paylaşmak isterim: Camiamızda ender görülen, belki de bir ilk olacak projeye imza atacağız. Afyonkarahisar Ticaret Borsamız vakıf kuracak. Bu Borsa Vakfı sayesinde tarım ve hayvancılık üzerine yüksek lisans yapmış, doktora yapmış kişiler, tarım ve hayvancılık sektöründeki özgün projeleri ile bizden destek almaya hak kazanacak. Böylece üyelerimiz ve Afyonkarahisarımıza proje bazlı önemli bir destek sağlanacak. Borsa Vakfımızın altyapısını bitirdik.  Son aşamada birkaç işlemi kaldı. Ondan sonra zaten aktif hâle getireceğiz. 

Sözlerimin sonunda bir vurgu yapmak istiyorum: Afyonkarahisar Ticaret Borsası, bu hizmetleri bir ekiple gerçekleştiriyor. Ben Yönetim Kurulu Başkanı olarak Ticaret Borsası Meclis Başkanımız Sayın Ali Rıza Gürakar’a, Meclis Üyelerimize, Yönetim Kurulu Üyelerimize, Genel Sekreterimiz Sayın İsmail Öztürk’e, Yönetim Kurulu Başkan Danışmanımız Sayın Yılmaz Göktaş’a, Ticaret Borsamız’da ve iştiraklerimizde çalışan personelimize çok teşekkür ediyorum.