Taşpınar, Afyonkarahisar türkülerini halka tanıtmıştı

Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nın ev sahipliğinde düzenlenen 90’ıncı Yıl Müzik Kongresi’nde sunum yapan Safiye Yağcı, Afyonkarahisar’da yayımlanan Taşpınar Dergisi’ndeki müzik yazılarını tahlil etti. Yağcı, Afyon Halkevi’nin yayın organı olan Taşpınar’da, Halkevleri’nin müzik faaliyetlerinin yer almadığına dikkat çekti

Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı tarafından düzenlenen, Dokuz Eylül ve Gazi Üniversiteleri’nin de destek verdiği 90’ıncı Yıl Müzik Kongresi’nde Afyonkarahisar’da yayımlanan Taşpınar Dergisi’nin müziğe bakışı tahlil edildi. Devlet Konservatuvarı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emel Funda Türkmen’in danışmanlığında hazırlanan tahlil sunumunu Safiye Yağcı yaptı.
MÜZİK KOLU
FAALİYETLERİ
DERGİDE YOK
Taşpınar Dergisi’nin genel olarak Afyon türkülerini halka tanıttığını aktaran Yağcı, “Taşpınar Dergisi’nde toplam 32 yazının 31’inde genel olarak Afyonkarahisar Türküleri, türkülerin bazılarının hikayelerine, bazı saz ozanlarının hayatlarına ve şiirlerine yer verilmiş. Müzik Kolu ise çok aktif. Her yılın Şubat ayında bir önceki yılın faaliyet raporları yer alıyor. Faaliyet raporlarında toplantılara, konserlere yer veriliyor. Ayrıca derleme türkülere, halk müziği türkülerine, armonize edilmiş halk türkülerine yer veriliyor. Bu, bir bakımdan halkı yenilikçi müziğe alıştırma safhası olarak algılanabilir. Müzik yazılarında gerek yazar olarak, gerekse konu içeriği olarak Müzik Kolu faaliyetlerinden bahsedilmediği görülüyor” dedi.
İLK 14 HALKEVİ’NDEN BİRİ AFYON’DA
Afyon Halkevi hakkında da bilgi veren Safiye Yağcı, ilk 14 Halkevi’nden birinin Afyonkarahisar’da kurulduğunu aktardı. Yağcı, “Afyon Halkevi, Türkiye’de kurulan ilk 14 Halkevi’nden biridir. 19 Şubat 1932 yılında kurulmuştur. Halkı bilinçlendirmek açısından büyük öneme sahiptir. Birçok şubesiyle de etkin faaliyetlerde bulunmuştur. Özellikle faaliyette bulunduğu alan Taşpınar Dergisi, Dil Edebiyat ve Tarih Şubesi tarafından yayımlanmaya başlanmıştır, 1932 yılının Kasım ayından itibaren” ifadelerini kullandı.
ESKİ SAYILARA
KÜTÜPHANE’DEN ULAŞILDI
Taşpınar Dergisi’nin eski sayılarına Afyonkarahisar Gedik Ahmet Paşa İl Halk Kütüphanesi’nden ulaşabildiğini belirten Yağcı, şöyle devam etti:
“Taşpınar Dergileri’ni incelerken, burada en büyük kaynağım Afyon İl Halk Kütüphanesi idi. Afyon Valiliği ile Afyon Belediyesi ile görüşme yaptığım zaman kendilerinde güncel sayıların olduğunu belirttiler. Taşpınar Dergisi 1999 yılından itibaren Afyon Belediyesi yayınları olarak yayınlanmaya başladı.Sınırlılıklarım arasında 1932’de Halkevleri’nin kurulması ile 1951 yılları var. 1951’den sonra 1963 yılında Taşpınar Dergisi yayınlanmaya devam ediyor ama çok da düzenli aralıklarla devam etmiyor. 1932 ile 1951 yılları arasındaki Taşpınar Dergisi’ni ele alacağım. Bu yıllar arasında toplam 161 sayı var. Bu 161 sayıdan 152 sayıya ulaştım. Bu ilginçtir ve şaşırdığım bir konudur. 152 sayıdan 32 tanesinde müzik yazısına rastladım.”
HALK OZANLARININ
ŞİİRLERİ TAŞPINAR’DA
Afyonkarahisar’daki halk türkülerinin, halk ozanlarının Taşpınar Dergisi vasıtasıyla halka ulaştırıldığını hatırlatan Safiye Yağcı, “Yayın yapmaya başladığı 1932 Kasım ayından itibaren ilk 5 sayıda Eflatun Cem Bey tarafından ‘Afyonlu Büyük Ozan Abdurrahim: Şiirleri, Hayatı ve Eserleri’ başlığıyla seri şeklinde yer verilmiş. Sonrasında tek bir sayıda Haluk Mümtaz tarafından ‘Saz Ozanı Kani’ başlığıyla bir yazıda Afyonlu saz ozanı Kani’nin koşmasına ve hayatına yer verilmiş. 1937 yılında Afyon çevresinde söylenen türküler başlığı altında yine bir seri şeklinde Afyon’a ait türkülere yer verilmiş. Bunda sadece türkü sözleri yer almış. Sadece bir kısmında Güzel Sanatlar Şubesi Müzik Kolu’nun yapmış olduğu 1939 yılında Ankara Radyosu’nda ‘Afyon’un Folklor Gecesi’ adı altında yapmış oldukları bir programa ve o programda yer verilen Sandıklı türküsüne ve türkünün notasına yer verilmiş” diye konuştu.

MURAT ARISOY