Tarihin İlk Kadın Hükümdarı: Tomris Hatun
Tomris Hatun, MÖ 6. yüzyılda yaşamış, tarihteki ilk kadın hükümdarlardan biri olarak bilinen güçlü bir liderdi. Antik Doğu İran dillerini konuşan Massaget konfederasyonunun başında bulunan Tomris Hatun, hem hükümdarlığı hem de cesaretiyle kendinden söz ettirdi.
PERS İMPARATORLUĞU'NA KARŞI AMANSIZ MÜCADELE
Tomris’in en büyük mücadelesi, o dönem genişleme arzusunda olan Pers İmparatoru Büyük Kiros’a (II. Kiros) karşı oldu. Tomris, barışçıl bir hükümdar olmasına karşın, topraklarının savunmasını büyük bir ciddiyetle ele almıştı. Kiros, Tomris’in bu tutumunu zayıflık olarak görerek defalarca Massaget topraklarına saldırılarda bulundu. Ancak her seferinde, Massagetler savaş stratejileri gereği geri çekildi ve Persler terk edilmiş, yanmış tarlalar dışında bir şey bulamadı. Tomris, savaş için uygun zamanı bekliyor ve Pers saldırılarını geri püskürtüyordu.
Bir süre sonra Kiros, Tomris'e teslim olması ve kendisiyle evlenmesi halinde topraklarına saldırmaktan vazgeçeceğini bildirdi. Ancak Tomris, bu teklifin bir oyun olduğunu fark edip reddetti. Kiros, bu yanıt karşısında öfkelenip güçlü bir orduyla yeniden Massaget topraklarına saldırı düzenledi.
OĞLUNU KAYBETMENİN ACISI VE BÜYÜK YEMİN
İki ordu savaş düzenine geçtiğinde, Kiros bir gece vakti hile yaparak iki ordu arasında yiyecek, içecek ve eğlence dolu bir çadır kurdurdu. Tomris’in oğlu Spargapises, bu çadıra baskın yaparak içerideki bazı Pers askerlerini öldürdü ve zaferin coşkusuyla eğlenmeye başladı.
Ancak, Kiros’un askerleri ani bir baskın yaparak Tomris’in oğlunu esir alıp öldürdü. Tomris, oğlunun ölümüne derin bir üzüntü ve öfke ile “Kana susamış Kiros! Sen oğlumu mertçe değil, şarapla öldürdün. Güneşe yemin ederim ki seni kanla doyuracağım!” diyerek intikam yemini etti.
SEYHUN NEHRİ KIYISINDAKİ BÜYÜK SAVAŞ
MÖ 529’da Seyhun nehri kıyısında Kiros’un ordusu ve Massagetler arasında tarihin en kanlı savaşlarından biri yaşandı. Kiros, ordusunu süvariler, mızraklı piyadeler, okçular ve efsanevi koruyucuları Ölümsüzler ile düzenledi.
Ancak Massagetler, güçlü yayları, kanca temrenli okları, atları ve savaş arabaları ile bu savaşı kazandı. Pers ordusu bozguna uğradı, Kiros ise sadece Ölümsüzlerle savaş alanında kaldı. Son bir hamle ile kaçmak isterken, Massagetler tarafından çember içine alınarak öldürüldü.
KANLI FIÇININ HİKAYESİ
Tomris, oğlunun intikamını alarak verdiği yemini yerine getirdi. Kiros’un başını kesip kan dolu bir fıçıya atarak “Hayatında kan içmeye doymamıştın, şimdi seni kanla doyuruyorum!” dedi. Bu dramatik an, Tomris’in cesaretini ve kararlılığını yüzyıllar boyunca dilden dile taşıyan bir simge olarak kaldı.
KÜLTÜREL MİRASI
Tomris’in adı ve hikayesi günümüze kadar ulaştı. Tomris (Tomyris) adı, İran dişil isimlerinden biri olarak varlığını sürdürdü ve tarih boyunca İran kültürü ve edebiyatı için önemli bir figür olarak anıldı. Tomris'in adının kökeni, antik Pers ve İskit dillerindeki "aile" ya da "akrabalık" anlamına gelen kelimelere dayanmaktadır.
