Sultandağı'nda Bulunan İshaklı Kervansarayı Biliyor Musunuz?
Afyonkarahisar, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve zengin bir kültürel mirasa sahip bir şehir olarak dikkat çekiyor. Şehir, her ilçesinde keşfedilmemiş tarihi eserler barındırarak adeta bir medeniyetler geçidi olma özelliği taşıyor. Bu tarihi hazinelerden biri de Sultandağı ilçesinde yer alan İshaklı Kervansarayı.
Afyonkarahisar’ın Sultandağı ilçesinde yer alan İshaklı Kervansarayı, Selçuklu mimarisinin önemli örneklerinden biri olarak tarihe tanıklık ediyor. Akşehir-Çay yolu üzerinde, Akşehir’e 25 km uzaklıkta bulunan bu kervansaray, Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykâvus’un saltanatı döneminde, 1249 yılında Vezir Sâhib Ata Fahreddin Ali tarafından inşa ettirilmiştir. Yapı, hem tarihi hem de mimari değeriyle dikkat çekmektedir.
İSHAKLI KERVANSARAYININ TARİHÇESİ
İshaklı Kervansarayı, Selçuklu döneminin en önemli yapılarından biridir. Vezir Sâhib Ata Fahreddin Ali tarafından inşa ettirilen bu kervansaray, özellikle Selçuklu kültürüne olan katkılarıyla tanınmaktadır. 1885 yılında Keskinzâde Sâdeddin Efendi tarafından tamir edilmiş, 1925 yılına kadar ambar olarak kullanılmıştır. En son 1964 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.
KERVANSARAYIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
İshaklı Kervansarayı, iki ana bölümden oluşur: yazlık ve kışlık kısımlar. Kapalı kışlık bölüm ve önündeki avludan oluşan yapı, sultan hanları tipinin önemli bir örneğidir. Kalın kuşatma duvarları ve bunların üstündeki dayanak kuleleriyle adeta bir kaleyi andıran yapının her detayı, dönemin askeri ve ticari işlevlerine uygun olarak inşa edilmiştir.
AVLU VE TAÇKAPI
Kervansarayın avlu kısmı, kareye yakın bir plan (36 × 34 m.) gösterir ve doğu cephesindeki yarı silindirik iki payanda arasında yer alan taçkapıdan geçilmektedir. Taçkapı, mukarnaslarla süslenmiş, üç satırlık bir sülüs kitâbesiyle bezenmiştir. Bu taçkapının tepe kısmı zamanla yıkılmıştır. Avlunun ortasında ise harabe durumda bir köşk mescid bulunur. Kesme taştan yapılmış bu mescidin bazı bölümlerinde Roma-Bizans dönemi lahit parçaları da kullanılmıştır.
KIŞLIK BÖLÜM
Kışlık bölüm, doğu cephesinin ortasında yer alan sade taçkapıdan geçilmektedir. İç kısmı uzunlamasına beşik tonozlarla örtülü olup, kare bir plan (24 × 24 m.) sergiler. Ortadaki nef, diğerlerinden daha geniş tutulmuş olup bu bölümde bir aydınlık kubbesi bulunur. Günümüzde yıkık olan bu kubbenin geçiş bölümlerindeki pandantif izleri hâlâ görülebilmektedir.
KERVANSARAYIN MİMARİ DETAYLARI
Kervansarayın iç kısmındaki yapılar, Selçuklu mimarisinin zarif örneklerini sergiler. Avlunun kuzey kenarında yer alan geniş revaklar ve kışlık bölümdeki tonozlu alanlar, kervansarayın ticaret ve barınma fonksiyonlarını yerine getirecek şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca, kervansarayda kullanılan taş süslemeler ve taş işçiliği, dönemin ustalık seviyesini gözler önüne serer.
