Şeker Ölçümü Kaç Olmalı?
Canlılığın korunması, devam ettirilebilmesi esasıyla besinler, insan hücrelerinin enerji gereksinimini karşılar. Bu kapsamda karbonhidrat (nişasta, sakkaroz, laktoz, früktoz, vb.) ve yağ içerikli besinler enerji için kullanılıp hücrelerin beslenmesi için glikoz halini alır. Glikoz, kanda hareket eder ve hücrelere ulaşır. Kan şekeri ise kandaki glikoz miktarının ölçüm değeridir.
Vücutta taşınması gereken glikoz miktarının fazla olması durumu, dokulara zarar verebilir. Bu nedenle pankreas organı tarafından salgılanan insülin devreye girerek kandaki glikoz oranının hem kontrolünü hem de hücre içine alınmasını sağlar. Peki şeker ölçümü kaç olmalı, kan şekeri değerleri ne olmalı?
Kan şekeri, sağlıklı kişilerde 70-120 mg/dl arasındadır. mg/dl, 1 desilitre (10 litre) kan başına mikrogram cinsini temsil eder. Kan şekeri ölçümde 100 çıkan birinin 10 litre kanında 100 miligram şeker dolaşır. Normal değerlerin üzerindeki sonuçlar tıp dilinde diabetes mellitus denilen, toplumda şeker hastalığı ya da diyabet hastalığı olarak bilinen sağlık sorununa işaret edebilir. Şeker hastalığının belirlenmesi için HbA1c, oral glukoz tolerans testi (OGTT), açlık kan şekeri ölçümü gibi isimlere sahip çeşitli testler vardır. Açlık kan şekeri kaç olmalı sorusunun yanıtı 70-100 mg/dl’dir.
Bu noktada en az 8 saat aç kalınmış olması ve kan alımının bu koşul altında gerçekleşmesi gerekir. Peki tokluk kan şekeri kaç olmalı? 140 mg/dl’ye kadar olan şeker normal kabul edilir. Tokluk kan şekeri ölçümü için besin alınmaya başlandıktan 2 saat sonra ölçüm temel alınır. Genel itibarıyla bu değerler hipoglisemi (şeker düşüklüğü) ve hiperglisemi (şeker yüksekliği) hakkında bilgiler verir.
Kan şekeri nasıl ölçülür sorusunun yanıtı ise şöyledir; kan şekerinin ölçümü damardan alınan kan veya parmaktan alınan kan ile ölçülür. Ayrıca idrar ile ölçüm de vardır. Parmaktan alınan kanda parmağın arka tarafı ince bir iğne yardımıyla delinir ve ölçüm cihazına önceden takılmış strip adı verilen çubuklara değdirilir. Birkaç saniye içerisinde sonuçlar cihazın ekranında görülecektir. İdrar testlerinde de ayrı türde stripler kullanılır.
En çok merak edilen sorulardan biri de şüphesiz ‘açlık-tokluk kan şekeri neden yükselir’ olacaktır. Kompleks yanıtlar içermekle birlikte konunun özününde beslenme alışkanlıklar, yaşam şartları, genetik gibi faktörler yer alır. Sağlıksız beslenmek şeklinde kategorize edilen karbonhidrat ve yağ ağırlıklı besin tüketiminden kaçınılması, egzersiz/yürüyüş yapılması dengeli şeker için yaygın öneriler arasındadır.
Farklı değişkenlere bağlı olan kan şekeri, yaştan açlık sürelerine, hastalıklardan strese çeşitli faktörlere bağlı. Bu bağlamda yetişkinlerde ideal kan şekeri değerleri 70-100 mg/dl, tokluk durumunda 70-140 mg/dl’dir.