Şahin, tarihte avukatlık ve İslam'da vekâleti anlattı

Ensar Vakfı Şubesi’nce bu yıl 5’ncisi düzenlenen Ramazan’da İkindi Sohbetlerinin dokuzuncusu 4 Haziran Pazar akşamı saat 18.00’de Afyonkarahisar Baro Başkanı Av. Turgay Şahin tarafından gerçekleştirildi. Şahin, “Türk Hukuk Tarihinde Avukatlık/İslam’da Vekâlet” başlığında konuştu. Sohbet öncesi üniversite öğrencisi Ammar Osman tarafından Kur’an-ı Kerim tilavetinde bulunuldu.
TARİHTE KÖKLERİ ARANDI
Afyonkarahisar Baro Başkanı Av. Turgay Şahin, Peygamber Efendimizin Hz. Muhammed’in (SAV) “Bir saat adaletle hükmetmek 60 senelik ibadetten hayırlıdır” buyurduğunu belirtti. Adalet hizmetlerinin bir ucundan tutmanın son derece önem arz ettiğini ifade eden Şahin; “Biz de bu adalet hizmetlerinin bir ucundan tutan meşhur tabirle saç ayağından birisi olan avukatlık mesleğini icra ederken Türk Hukuk ve İslam tarihinde bunun kökenlerini bulabilir miyiz diye baktık. Roma’ya ya da Yunan’a dayanmadan mesleğimize nispet edecek bir pir bulabilir miyiz? Böyle bir arayışla kısa bir araştırmanın ürünü ile bir çalışma ortaya koyduk. Doktorluk ya da tıp mesleğinin kurucusu kimdir diye sorsak muhtemelen alacağımız cevap Sağlık İl Müdürümüzün 14 Mart Tıp Bayramı mesajında görüldüğü gibi olacaktır. Mesajda, ‘Tıp bir sanattır der Hipokrat. Malzemesi insan olan bir sanattır. Hem de ondan insanlık sevgisi koparmadığı çok zor bir sanat’ ‘Sözlerime tıp mesleğinin kurucusu Hipokrat’ın bir sözü ile başlamak istiyorum’ diyor” dedi.
GELENEKTEN ATIFTA BULUNULUYOR
Gelenekte her Peygamberin bir mesleği olduğunun bilindiğini kaydeden Turgay Şahin, bunlardan Peygamber Lokman’ın (A.S) hikmet verilen bir kişi olarak hekimlik yaptığının bilindiğini ifade etti. Hekimliğin hikmet kökeninden geldiğini hatırlatan Şahin; “Onunla birlikte Hz. İsa Efendimiz de bir takım hastalıkların tedavisi, ölüleri dirilttiği için mucize gereği bu mesleğin piri olarak kabul ediliyor. İlgi ile izlediğimiz bir dizi var, Payitaht Abdülhamit. ‘Ya Hazreti Nuh’ yazıyor dizinin bir sahnesinde arka planda hüsnü hat levhasında. Abdülhamit Han her Osmanlı Padişahı gibi geçimini sağlamak üzere bir meslek öğrenmiş. Kimisi urgancı, kimisi başka meslekler icra ediyor. Kendisi marangoz.  Ona ait olan el ürünü çalışmalarının bir kısmını Afyon’da Mevlevi Camii kapısı girişinde kendi el emeği olduğunu biliyoruz. İyi bir marangoz, çalıştığı atölye de ‘Ya Hz. Nuh’ yazıyor. Nuh (A.S) marangozcuların ve gemicilerin piri olarak kabul ediliyor. Bizim geleneğimizde böyle bir şey var. Bir mübarek zata ya da bir Peygambere atıfta bulunmak ve ona nispet etmek. Hz. Âdem ilk Ziraat Mühendisi, Hz. Şit hallaç-nessaç yani dokumacı. Mensucat kelimesi oradan geliyor. Hz. İdris iğneyi icat eden v.s. Hz. Nuh marangozların, gemicilerin. Hz. Hud tüccar. Hz. Salih sürülerle develer yetiştirir, hayvancılıkla uğraşıyor. Hz. İbrahim Kâbe’yi yeniden inşa edişiyle Mimar Sinan’a önderlik ettiği, yine mimarların piri olarak kabul ediliyor Hz. Süleyman ile birlikte. HZ. Lut seyyahların ve tarihçilerin, Evliya Çelebiler’in piridir ” diye konuştu.
BATI ROMA VE MISIR’A DAYANDIRIYOR
Dünya tarihinde batı bakış açısı ile avukatlık mesleğinin ortaya çıkışını aktaran Turgay Şahin, ortalama bir Avrupalının, batılının, Amerikalının avukatlık mesleği kökenini Mısır ve Yunan’a kadar uzandığı görüşünde olduğunu belirtti. Eski Roma medeniyetinde avukatlık mesleğini üzerine almış olan mümtaz ve hatip kişilere Avakatus denildiğini belirten Şahin; “Bu kelime güzel konuşan anlamına geliyor. Ayrıcalıkla güzel konuşan anlamı ile avukatlık kelimesi bu Latince kökenli kelimeden türemiştir. Avakatuslar Roma hukukunun doğup yayılmasında, insan hakları savunmasında başlıca etken ve neden olmuşlardır. Batılı tarihçiler savunmanın Sokrates ile başladığını yazarlar. Yine Sokrat’ın meşhur savunması tarihe geçmiş günümüzde metni elimizde olan ve Sokrat’ın şehir meclisi önünde ki yargılaması esnasında ki uzun bir savunma metnidir. Sokrat’ın yargılandığın halk mahkemesinde ki dillere destan savunma, savunma tarihinin yazılı belgelerde ki başlangıç tarihidir. Yine kökenini Olimpos dağında görenler için böyle bir başlangıç noktası. Eski Yunan’da savunmanlar sanıkların hür ve erkil olan dost ve akrabalarından seçiliyordu. Bunlar sanığın yanında sanığa yardım eden, sanığın izahlarını tamamlayan kimselerdi. Aynı zamanda bunlara sinagore deniliyordu” şeklinde konuştu.
OLANLAR BİR TAKIM KABULLENİŞLER
Roma’da sadece erkeklerin avukatlık yapıp, davaya başlarken avukatın önce doğruluk yemini edildiğini aktaran Şahin şunları söyledi: “Bu yemin adaletin zaferini sağlamak, müvekkilin haklarını savunmak, dürüstlük yolundan ayrılmamak unsurlarını kapsıyordu. O dönem özellikle eski Yunan’a şehir devletlerine gittiğimizde bizim bildiğimiz anlamda bir devlet, bir mahkeme, bir avukatlık söz konusu değil. Sadece benzeterek mahkemelerin kökenini orada ki şehir meclisinde ki gibi görüyoruz. Oradaki şehir devletini bir anlamda bir devlet kabul ediyoruz. Orada o meclis önünde savunmasını kendisi yapamayan insanlara yardımcı olan güzel konuşan insanları da avukat kabul ediyoruz. Tamamen bir takım kabullere dayanıyor. Hâlbuki gerçek anlamda bir avukat gerçek anlamda bir mahkeme gerçek anlamda da bir şehir devleti yok. Demokrasinin kökenlerini Roma da hatta daha geçmişte şehir devletleri döneminde Yunan’da görmekte böyle bir şeydir. Sadece çok sınırlı bir seçim sözkonusu. Kökenler ve adlandırmalar hâkim kültür doğrultusundadır” Bir bilim adamının Afyon dağlarında keşfettiği yeni bir bitki ya da böcek türüne hemen Latince bir ad verdiğini söyleyen Şahin, adeta böyle bir zorunluluk olduğunu, Latince’nin bilim dilinin kökeni kabul edildiğini sözlerine ekledi.
>> Burcu AYDIN’ın Özel Haberi