Orta Yaştakiler Dikkat! Kontrolü Aksatmayın!
Afyonkarahisar İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serhat Korkmaz, kalın bağırsak kanserinin önlenmesi için 50-70 yaş arasındaki her vatandaşın ücretsiz kanser taraması amacıyla sağlık kurumlarına davet etti
Afyonkarahisar İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serhat Korkmaz, Kolon (Kalın Bağırsak) Kanseri Farkındalık Ayı dolayısıyla açıklama yaptı. Korkmaz, “Ülkemizde kalın bağırsak kanserleri bütün kanser türleri içinde üçüncü sırada yer almaktadır. Kalın Bağırsak kanseri için risk faktörlerini şu şekilde sıralayabiliriz: Aşırı kilolu veya obez olmak; fiziksel olarak aktif olmamak; fazla miktarda işlenmiş (sosis, salam vb.) veya işlenmemiş kırmızı et (sığır, kuzu, karaciğer ve benzerleri) tüketimi; tütün ve tütün ürünlerinin kullanımı; alkol kullanımı; diyabet ve insülin direnci varlığı; kolesistektomi; cinsiyet (hem insidans hem de ölüm oranları erkeklerde kadınlara göre önemli ölçüde daha yüksektir.); ileri yaş; ırk ve etnik köken; kişide kalın bağırsak poliplerinin veya kolorektal kanser öyküsünün bulunması; kişide inflamatuvar bağırsak hastalığı öyküsünün varlığı; ailede kalın bağırsak polipleri veya kolorektal kanser öyküsünün olması; kalıtsal bir sendromun varlığı (Lynch Sendromu, adenomatöz ve hamartomatöz polipozis sendromları vb.); Tip 2 diyabet hastalığı olması; Akromegali varlığı; böbrek transplantasyonu geçirmiş olmak; androjen yoksunluğu tedavisi almış olmak; Kistik Fibrozis varlığı; Abdominopelvik radyasyon öyküsünün olması.Görüldüğü gibi değiştirilebilir bazı risk faktörleri tamamen kişilerin yaşam tarzları ile ilgili faktörlerdir ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsendiğinde kalın bağırsak kanseri riskinden uzaklaşılmaktadır” dedi.
HANGİ BELİRTİLER GÖZLEMLENİYOR?
Hastalığın belirtileri hakkında da değerlendirmelerde bulunan Korkmaz, “Hastalığın en sık görülen belirtilerini de şu şekilde sıralayabiliriz; bağırsak alışkanlıklarında ishal- kabız gibi değişikliklerin meydana gelmesi ve bu değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi, bağırsakta tam boşalmama hissi, dışkıda kan olması ( parlak ya da koyu kırmızı) veya dışkı renginin koyulaşması, karında şişlik ve kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti, ağrılı dışkılama, bilinen bir neden olmaksızın kilo kaybı olması, kansızlık (anemi), güçsüzlük ve yorgunluk hissi
Bütün kanser türleri gibi kalın bağırsak kanserleri de tümör iyice büyüyene kadar belirti vermez, bu da erken tanı ve tedaviyi geciktirmektedir. Bu nedenle amaç kanser henüz belirti vermeden tümörün varlığını ortaya çıkarmaktır. Belirtiler başlamadan ve gelişmeden önce özellikle risk grubundaki kişilerin taranması sayesinde poliplerin erkenden tanınıp çıkartılmasıyla kalın bağırsak kanseri önlenebilmektedir. Bu sebeple 50 yaşın üzerindeki kişiler mutlaka taranmalı ve ayrıca kalın bağırsak kanseri için artmış riski olan kişiler 50 yaşından önce de tarama programına alınmalıdır” ifadelerini kullandı.
ERKEN TEŞHİS ÇOK ÖNEMLİ
Afyonkarahisar İl Sağlık Müdürü Uzm. Dr. Serhat Korkmaz, açıklamasına şöyle devam etti:
“Sağlık Bakanlığınca yürütülen kanser tarama programları çerçevesinde; 50- 70 yaş arasında kadın ve erkek nüfusa kalın bağırsak kanseri taraması gaitada (dışkıda) gizli kan kitleri ile hızlı, pratik ve güvenilir bir şekilde, 2 yılda bir ücretsiz olarak yapılmaktadır.
Dışkıda gizli kan saptanması sonucu kolonoskopi yapılan kişilerde henüz kanserleşmemiş polip halindeki tümörler tespit edilerek kanser gelişmesi önlenebilmekte; kanser gelişmeye başlamış olgularda da erken teşhis ile yaşam süresi ve kalitesi artmaktadır. Ülke genelinde yapılan Gaitada gizli kan taramaları İlimizde de Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM),Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı Merkezleri (ASM)’nde yapılmakta ve 50- 70 yaş arasındaki kişilere her 10 yılda bir de kolonoskopi ile tarama önerilmektedir.
Korunma stratejilerini de şu şekilde sayabiliriz: Sağlıklı kiloda kalmak ve bunu sürdürmek; taze meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek; posa içeriği yüksek besinlerin (kuru baklagiller, tahıllar, sebze ve meyveler) tüketimini arttırmak; günde 30- 60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak ( tempolu yürüyüş, bisiklete binmek gibi); sigara ve alkol kullanmamak.
Kalın bağırsak kanserinden korunmak için atılacak en önemli adımlardan biri tarama olmakla birlikte yukarıdaki sağlıklı yaşam davranışlarını uygulamak da sadece kalın bağırsak kanserinden korunmada değil kanserin diğer birçok türünden de korunmada oldukça önemlidir:
Her konuda farkındalık önemli olduğundan, kalın bağırsak kanseri konusunda da farkındalığı arttırmak için Mart ayı Kalın Bağırsak Kanseri Farkındalık Ayı olarak belirlenmiştir. Bu vesile ile 50-70 yaş arasında olan herkesi ve risk grubunda olanları ücretsiz kolon kanseri taraması için, sağlık kurum ve kuruluşlarımıza bekliyoruz.”
