Nobel Ekonomi Ödülü'nü Alan Daron Acemoğlu Kimdir?
2023 Nobel Ekonomi Ödülü Türk ekonomist Daren Acemoğlu'na verildi. Nobel ödülü alan 3. Türk olan Acemoğlu kimdir?
Kamer Daron Acemoğlu, 3 Eylül 1967 tarihinde İstanbul’da doğmuş olan Türk-Amerikalı bir ekonomisttir. 1993 yılından beri Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) görev yapmaktadır ve 2000 yılında ekonomi profesörü unvanını almıştır. Acemoğlu’nun çalışmalarının ana alanları siyasal ekonomi, ekonomik kalkınma, büyüme, gelir eşitsizliği, çalışma ekonomisi ve beşeri sermaye üzerinedir. Bu konulardaki araştırmaları ona uluslararası alanda büyük saygınlık kazandırmıştır.
James A. Robinson ile birlikte kaleme aldığı iki önemli eseri, "Diktatörlük ve Demokrasinin Ekonomik Kökenleri" (2006) ve "Ulusların Düşüşü: Güç, Refah ve Yoksulluğun Kökenleri" (2012), birçok ödül kazanmıştır.
Bu eserlerde, ulusların ekonomik başarılarını belirleyen ana faktörlerin coğrafi ya da kültürel değil, kurumların kalitesi olduğunu savunmuşlardır. Özellikle "Ulusların Düşüşü" kitabı büyük ilgi görmüş ve New York Times en çok satanlar listesine girmiştir.
Daron Acemoğlu’nun çalışmaları, dünya çapında saygın akademik çevreler tarafından geniş çapta referans gösterilmekte ve 2021 yılı itibarıyla dünyada en çok alıntı yapılan ilk 10 ekonomist arasında yer almaktadır. Acemoğlu’nun ekonomik büyüme ve kalkınma teorilerine yaptığı katkılar, ona 2013 yılında Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü’nü kazandırmıştır.
Daron Acemoğlu'nun başarıları sadece akademik çevrelerle sınırlı kalmamış, birçok üniversite tarafından kendisine fahri doktor unvanı verilmiştir. 2019 yılında MIT tarafından "Enstitü Profesörü" unvanı ile onurlandırılmıştır. Ayrıca, 2021 yılında İngiliz Akademisi tarafından Onur Üyesi unvanını kazanmıştır.
Kurumların Nasıl Oluştuğu ve Refahı Nasıl Etkilediği konusundaki çalışmalarından dolayı Daron Acemoglu, Simon Johnson ve James A. Robinson'a Nobel Ödülü verilmesi kararlaştırıldı.
2024 yılında, Simon Johnson ve James Robinson ile birlikte, kurumların ekonomik refah üzerindeki etkilerine yönelik çalışmaları nedeniyle Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülmüştür.
Ayrıca, Review of Economics and Statistics ve Journal of Economic Growth dergilerinin yardımcı editörlüğünü yürütmektedir. Acemoğlu, oyun ve optimizasyon teorisi üzerine çalışmalarıyla tanınan Asuman Özdağlar ile evlidir ve çiftin Arda ve Aras adında iki erkek çocuğu vardır.
Daron Acemoğlu’nun uluslararası alanda tanınan bir ekonomist olarak, dünya ekonomisine olan katkıları, ekonomi dünyasında büyük bir iz bırakmıştır.