Nöbetçi Eczaneler
23 Ocak 2010 Cumartesi 02:00:00 5) Yatsı Namazı
Yatsı namazının ilk dört rekat sünneti, tamamen ikindi namazının dört rekat sünneti gibi kılınır. Dört rekat farzı da, tamamen öğle ve ikindi namazlarının farzları gibi kılınır. İki rekat son sünnetine gelince, bu da tamamen sabah ve akşam namazlarının iki rekat sünnetleri gibi kılınır. Yalnız niyetler değişir, yatsı namazının farzına ve sünnetine niyet edilir.
NOT: Yatsı namazının son sünneti de, dört rekat olarak kılınabilir. Bu halde tamamen ilk dört rekat gibi kılınır. Bununla beraber iki rekatta bir selam vermek sureti ile de kılınabilir. Bu takdirde her iki rekatın ka’desinde “Tahiyyat ile Salavatlar” ve “Rabbena atina” duası okunur. Geceleyin kılınan nafile namazlarda daha faziletli olan, böyle iki rekatta bir selam vermektir.
Tek başına namaz kılan kimse, yatsı namazının farzını sabah namazının farzı gibi namaz surelerini sesli okuyarak da kılabilir.
6) Vitir Namazı
Üç rekattan ibaret olan vitir namazı da şöyle kılınır: Önce o günün vitir namazını kılmaya niyet edilir. “Allahu Ekber” denilerek namaza başlanır. Sübhaneke okunduktan sonra “Eûzü Besmele” çekilerek Fatiha okunur. Arkasından bir mikdar daha Kur’an-ı Kerîm okunur. Açıklandığı şekilde rükû ve secdelere gidilir. Sonra ikinci rekata kalkılır ve yalnız besmele ile Fatiha suresi ve bir mikdar daha Kur’an-ı Kerîm okunarak yine rükû ve secdelere varılır. Ondan sonra oturulur. Bu oturuş birinci ka’dedir. Bunda yalnız “Tahiyyat” okunur. Ondan sonra “Allahu Ekber” denilerek üçüncü rekata kalkılır. Bunda da yalnız Besmele ile Fatiha ve bir mikdar daha Kur’an-ı Kerîm okunarak daha ayakta iken eller kaldırılıp “Allahu Ekber” diye tekbir alınır. Tekrar eller bağlanıp ayakta “Kunut” duası okunur. (Kunut dualarını bilmeyenler her hangi bir dua, sözgelimi Rabbena duasını okuyabilirler) Sonra “Allahu Ekber” diye rükû ve secdelere gidilir. Ondan sonra oturulur. Bu da son oturuştur. Bunda da bildiğimiz gibi “Tahiyyat ile Salavatlar” ve “Rabbenâ âtinâ” duası okunarak iki tarafa selam verilir.
Seferilik halinde 4 rekatlı namazlar iki, akşam yine 3, vitir 3 rekat olarak kılınır. İmam uyan yolcu ve misafir namazları olduğu gibi yani dörtse dört, üçse üç rekat olarak kılar. Hanafi mezhebine göre seferi ve misafirle kesinlikle 4 rekatlı farzları iki rekat olarak kılarlar. Bu durum Allah’ın bir ruhsatı, yani kolaylığı ve ikramıdır, bu yüzden ruhsata uymak gerekir. Ruhsatın reddi uygun değildir. Seferi olarak kazaya kalan farz namazlar seferi halde iken nasıl kılınıyorsa yine aynı şekilde yâni dört rekatlık farzları iki olarak kılınarak kaza edilir.
Yolcu ve misafirler sünnet namazları ister kılar, ister terk ederler.
NAMAZDA TA’DÎL-İ ERKÂN
Ta’dîl-i Erkân Nedir?
Ta’dîl-i Erkân, rükünleri doğru yapmak demektir. Namazda ta’dîl-i erkân ise, namazın kıyâm, rükû’, sücûd gibi her bir rüknünün sükûnet, vekar ve itmi’nân içinde yerine getirilmesi, acelecilik ve çabukluk gösterilmemesi demektir. Meselâ rükû’dan kalktığında vücud dimdik hâle gelmeli, en az bir kere “sübhâne rabbiye’l-azîm” diyecek kadar ayakta durup ondan sonra secdeye varmalıdır. Her iki secde arasında da böyle bir tesbih miktarı durmalıdır. Yoksa rükû’dan tam doğrulmadan secdeye varmak, birinci secdeden sonra tam doğrulmadan ikinci secdeye gitmek ta’dîl-i erkân’a zıddır.
Ta’dîl-i Erkân’ın Hükmü Nedir?
Namazda ta’dîl-i erkâna dikkat etmek, Ebû Yûsuf’a göre, namazın bir rüknüdür. Bu sebeble farzdır. Riayet edilmemesi hâlinde namaz fâsid olur, yeniden kılınması gerekir.
İmam-ı A’zam ve İmam-ı Muhammed’e göre ise, vâcibdir. Buna göre, namazda ta’dîl-i erkâna riayet edilmemesi hâlinde sehiv secdesi gerekir. Fakat böyle bir namazı yeniden kılmak daha iyi olur. Böylece ihtilâftan da kurtulunmuş olur.
* Nitekim, herhangi bir rüknü yapılırken kerâhet işlenen bir namazı, her zaman yeniden kılmak en iyisidir. Namazın bir rüknünde birden fazla kerâhet işlenmişse, bu namazın yeniden kılınmasının vâcib olduğu kanaatında olan âlimler de vardır.
Ta’dîl-i Erkâna Riayetin Lüzumu:
Namazı mümkün olduğu kadar itidal üzere kılmak, acele etmekten sakınmak gerekir. Çünkü acele ederek, rükünlerini tam yerine getirmemek, ta’zîme ve âdâba aykırıdır.
Namaz mü’minin mi’râcı, gözünün nûru, kalb ve ruhunun sürûrudur. İnsanın Allah’a en yakın olduğu böyle bir ibâdet hâlini bir yük kabûl edip onu acele ile, âdâb ve erkânına tam dikkat etmeden bir an evvel bitirmeye çalışması, namazın mânâsını anlamaması, mânevî ve ruhanî zevkine erememesi demektir.
Bir hadîs-i şerîfte şöyle buyrulur:
“İnsan namazını güzelce kılar, rükû’ ve secdelerini tam ve itidâl üzere yaparsa namaz ona şöyle der: “Sen beni nasıl koruduysan, Allah da seni korusun.” Şâyet namazı kötü kılar, rükû’ ve secdelerini eksik ve noksan yaparsa, bu sefer şöyle der: “Sen beni nasıl zâyi ettin ise Allah da sana öyle yapsın.”
Diğer bir hadîs-i şerîfte ise, namazda huzur ve huşû’a kavuşma, ta’dîl-i erkâna riayet hususunda şu ölçü nazara verilir: (Devamı Yarın)
