NAMAZ DERKİ: BENİ MUHAFAZA ETTİĞİN GİBİ, ALLAH TEÂLÂ’ DA SENİ MUHAFAZA ETSİN

Ubade bin Samet’in (radyallahü anh) bildirdiği hadîs-i şerifte:
“Bir kimse şartlarını gözeterek iyi bir abdest alır, sonra namaza durur, namazın rükû, secde ve kıraatini güzel yaparsa, namazı ona: “Sen beni muhafaza ettiğin gibi, Allah Teâlâ’ da seni muhafaza etsin” der. Sonra bu namaz nurlu olarak, parlayarak göğe çıkar. Gök kapıları açılır Allah Teâlâ’nın katına arz olunur. Orada sahibine şefaatte bulunur. Kıraat rükû ve secdelerini tam yapmayanın namazı, ona: “Beni zayi’ ettiğin gibi Allah Teâlâ’da seni zayi’ etsin” der. (İmâm Suyuti, Camiu’s-sağir: 1/720)
• Rükû’da karar kılmak, yani her aza yerini alıp karar kılacak kadar durmak vaciptir. O bakımdan organlar karar kılmadan eğilip kalkanın namazı kerahetle caizdir. İmâm Ahmed’in de ictihadı bu doğrultudadır. Bu, imam Ebu Hanife ile imam Muhammed’e göredir.
• Rükû’da her aza yerini alıp karar kılacak kadar beklemek farzdır. O bakımdan bir tesbih miktarı durmadan kalkan kimsenin farzı yerine getirmediğinden namazı bozulur. Bu, imam Şafiî ile imam Ebu Yusuf’a göredir.
• Ellerin diz kapaklarına kadar ulaşmasıyla rükû’, başın (alnın) yere değmesiyle secde gerçekleşmiş olur, yani farz yerine gelmiş sayılır. Bu, imam malik’e göredir.
• Rükû’dan kalkınca beli iyice doğrultmak da vâcibdir.
• İki secde arasında beli doğrultarak oturmak da vâcibdir.
• Özetle: namazda “tadil-i erkân” kimine göre vacip, kimine göre farzdır.
Kulun Allah’a en yakın bulunduğu an, secdede olduğu zamandır. Çünkü secde, kulluğun en yüksek mertebesi, teslimiyet ve mahviyetin en açık belirtisi, kula kul olmamanın en belirgin belgesidir. O bakımdan Rasûlüllah (a.s.) Efendimizin secde durumu ve sureti, tek ve değişmeyen ölçüdür. Çünkü o, kulluğun da en üst derecesinde bulunuyordu.
İlgili hadîsler:
Sevgili Peygamberimiz buyurdu ki:
“- İnsanların en hırsızı namazdan çalandır.”
“-Namazdan nasıl çalar Yâ Resûlallah diye sordular” cevap verdi:
“- Rükû ve secdesini tam yapmaz, kıraatini tam okumaz” buyurdular. (Darim’i, Salât: 78, 1/305; Muvattâ, Sefer:72, A. b. Hanbel: 3/56, 5/310)
Bir başka hadiste:
“Allah Teâlâ, rükû ile secde arasında belini düzeltmeyen (dik hale getirmeyen) adama rahmet nazarıyla bakmaz” buyurdular. (Ahmed İbni Hanbel: 2/525; 4/22, 23)
Peygamber Efendimiz tadil-ierkana uyulmadan kılınan namaz için şöyle buyurmuştur:
“- Bu şekil namaz, münafığın namazıdır; oturur, güneşi gözetir (tembellik eder, kerahat vaktine kadar namazı geciktirir) güneş şeytanın iki boynuzu arasında bulunduğu zaman kalkar da namazı dört rekât olarak (kuşun yemi gagasıyla acele acele toplaması gibi) gagalar. O, namazın içinde Allah’ı pek az anar.” (Enes)