NAFİLE NAMAZ NİYETİNİN HÜKMÜ VE KEYFİYETİ:

Nafile namaz kılınacağı zaman yapılacak olan niyetin hükmü ve yapılış şekline ilişkin olarak mezheblerin detaylı görüşleri aşağıya alınmıştır.
Hanefiler dediler ki: Nafile namaz ister sünnet olsun ister olmasın, niyet edilirken belirtilmesi şart değildir. Sadece mutlak olarak namaza niyet edilmesi yeterli olur. Ancak sünnet namaz kılınacağı zaman Rasûlullah (s.a.v.)’a uyma açısından, ihtiyat gereği olarak sünnet olduğu belirtilerek namaza niyet edilmesi icâb eder. Yine bunun gibi teravih namazı kılınacağı zaman, teravih namazına niyet etmek; vakit sünneti kılınacağı zaman vakit sünnetine niyet etmek veya geceleyin kılınan namazlar için sünnet olduğu belirtilerek niyet etmek ihtiyat açısından daha uygun olur. Bir kişi bir cemâatin namaz kılmakta olduğunu görür de onların teravih namazını mı, yoksa farz bir namazı mı kıldıklarını bilmezse ve kendisi de onlarla birlikte namaz kılmak dilerse farz namaza niyet etmelidir. Namazdan sonra onların bir farz namaz kıldıkları anlaşılırsa niyeti zaten farza olduğundan ötürü sahîh olur, ama teravih namazını kılmış oldukları anlaşılırsa yine bu niyetle namazı nafile olarak sahîh olur. (A. Ceziri Dört Mezheb Fıkhı 1. Cilt Namaz Bahsi, s.195)
Ç- Ne Zaman Niyet Edilmelidir?
Niyetin başlama tekbirine yakın olması daha faziletlidir. Daha önce de niyet edilebilir. Yeter ki niyet ile tekbir arasında yemek- içmek, konuşmak gibi namaza yabancı bir iş yapılmasın. Tekbir aldıktan sonra yapılan niyetle namaz sahih olmaz. Muhtâr olan görüş budur. Diğer bir görüşe göre ise, tekbirden sonra sübhâneke’den ve eûzü’den evvel yapılacak niyet ile de namaz câiz olur.
* Cemaatle namaz halinde imama uyanın, namaza niyetle beraber, imama uymaya da niyet etmesi lâzımdır. Meselâ: “Bugünkü öğle namazının farzını kılmaya niyet ettim. Uydum şu imama” denir.
* Cemaatin imama uyma niyeti, imamın Allâhu ekber diye namaza başlamasından sonra olmalıdır. Bu, imameyne göredir. İmâm-ı A’zam’a göre, cemaatin tekbirleri imamın tekbirine yakın olmalıdır. O halde, niyetin imamın tekbirinden önce yapılması lâzım gelir.
Bununla beraber imam daha fâtiha-i şerîfeyi bitirmeden tekbir alıp imama uyan kimse, iftitah tekbirinin sevabına kavuşmuş olur.
* Hanefilere göre kadınların imama uymalarının geçerli olması için, imamın kadınlara namaz kıldırmaya niyet etmesi gerekir. (Kasani, Bedaiu’s-Sanai’, I, 128; İbnü’l- Hümam, Fethu’l-Kadir, II, 360-372). Şafii mezhebine göre ise imamın, gerek erkeklere gerekse de kadınlara imamlık yapmaya niyet etmesi müstehaptır (Şirbini, Muğni’l-Muhtac, I, 253).
*Kendisine kadınların da uyduğu imamın kalben kadınlara imamlığa niyet etmesi ya da dili ile “Ene imâmün limen tebianî yani, “Ben bana uyanlara imamım” demesi gerekir.