- Haberler
- Hayatın İçinden
- Manipülasyonun Babası: Edward Bernays
Manipülasyonun Babası: Edward Bernays
Halkla ilişkiler dünyası, yüzyıllar boyunca toplumsal algıyı yönlendirme çabalarına tanık olmuştur. Ancak bu alanda, çağının çok ötesinde teknikler geliştirerek adeta çağını tanımlayan bir isim vardı: Edward Bernays. Sigmund Freud'un yeğenlerinden biri olan Bernays, amcasının psikanalitik teorilerini kullanarak halkın bilinçaltını etkileyen ve insan davranışını yönlendiren stratejiler geliştirmiştir. Bu yüzden kendisine 'Manipülasyonun Babası' unvanı verilmiştir.
FREUD’DAN HALKLA İLİŞKİLERE: PSİKOLOJİNİN PR’A DÖNÜŞÜMÜ
Sigmund Freud, insan davranışının bilinçaltı güdülerle nasıl yönlendirildiğini çözümlemeye odaklanırken, Bernays bu teorileri çok farklı bir alana uyarladı: halkla ilişkiler. Bernays, bireylerin ve kitlelerin bilinçaltı korkularını, arzularını ve toplumsal normlarını manipüle ederek halkı yönlendirebileceğine inanıyordu.
Reklamcılık, siyaset ve şirketlerin çıkarları doğrultusunda kitlelerin algılarını değiştirmek için geliştirdiği stratejilerle, Bernays halkla ilişkiler alanının temel taşlarını attı. Bu stratejilerden biri ise dünyada yankı uyandıran “Özgürlük Meşalesi” (Torches of Freedom) kampanyasıydı.
“ÖZGÜRLÜK MEŞALESİ” KAMPANYASI: BİR MANİPÜLASYON BAŞYAPITI
1920’lerin sonunda, Amerika Birleşik Devletleri’nde sigara içmek erkeklere özgü bir davranış olarak algılanıyordu. Kadınların sigara içmesi, toplumsal tabular nedeniyle hoş karşılanmıyordu. Ancak sigara endüstrisi, pazar payını genişletmek ve kadınları da hedef kitlesi haline getirmek istiyordu. Bu noktada Edward Bernays devreye girdi.
Kadınların o dönemde daha fazla özgürlük ve toplumsal eşitlik talep etmeye başladığını fark eden Bernays, bu talepleri manipüle ederek kadınları sigara içmeye teşvik edecek bir strateji oluşturdu. Sigarayı “kadın özgürlüğünün” bir sembolü haline getirdi.
STRATEJİ VE YÜRÜYÜS
1929 yılında New York’taki Paskalya geçidi sırasında Bernays, bir grup kadını sigaralarını yakarak yürümeye ikna etti. Bu kadınlar, medyanın önünde sigara içerek “Özgürlük Meşalesi” sloganını benimsedi. Basın, bu olayı çarpıcı başlıklarla haberleştirdi ve sigaralar, kadının bağımsızlık sembolü haline geldi.
SONUÇLARI
Bernays’in bu kampanyası, sigara içen kadın oranlarında büyük bir artışa neden oldu. Sigara endüstrisi, bu yeni hedef kitle sayesinde çok daha geniş bir pazar payına ulaştı. Ancak bu sadece ticari bir başarı değil; aynı zamanda halkla ilişkiler dünyasında çağın en etkili manipülasyon tekniklerinden birinin örneği oldu.
BERNAYS’İN ETKİSİ VE MİRASI
“Özgürlük Meşalesi” kampanyası, sadece sigara endüstrisinin değil, halkla ilişkiler ve reklamcılık dünyasının da tarihine geçti. Bernays, kitlelerin algılarını değiştirmek için sosyal simgeler ve duygusal bağlantılar kullanılması gerektiğini gösterdi. Onun teknikleri, siyaset, reklamcılık ve halkla ilişkilerde bugün bile kullanılmaya devam ediyor.
Edward Bernays, manipülasyonun gücünü hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle gösteren bir figürdü. Onun yaklaşımları, etik tartışmaların odağında olsa da, halkla ilişkiler tarihine yaptığı katkılar tartışılmaz bir gerçektir.
