Küresel vergi sorunları masaya yatırıldı

Afyonkarahisar Defterdarlığı ve Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) Maliye Bölümü ortaklığında, “Küresel Vergi Sorunları ve Türkiye” konulu panelde kayıt dışı ekonomi, sermaye piyasaları ve özel tüketim vergisi konuları masaya yatırıldı

“FİNANSMAN KAYNAĞI
İÇİN VERGİ GELİRİ ÖNEMLİ”
Ahmet Necdet Sezer Kampüsü Atatürk Kongre Merkezi’nde düzenlenen panelin açılış konuşmasını yapan Afyonkarahisar Defterdarı Mustafa Ceylan, ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin vergi bilinciyle paralellik arz ettiğini kaydetti. Ceylan, “Gelişmiş ülkelerde vatandaşlar vergi bilincine sahip oldukları için vergi ödeme konusunda daha duyarlı davranmaktayken, az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde bu bilinç yerleşmediğinden mükellefler vergi ödeme konusunda aynı hassasiyeti göstermemektedir” diye konuştu.
Ceylan, Türkiye’de vatandaşlara götürülecek olan tüm kamu hizmetlerinin, seri ve etkin bir şekilde götürülebilmesi için gerekli olan finansman kaynağının yaratılmasında, vergi gelirlerinin büyük önemi bulunduğunu söyledi.
“VERGİ DEVLETE GÜÇ KAZANDIRIR”
Tüm vatandaşların, kazancının bir bölümünü vergi olarak devlete ödemesinin, kamu harcamaları için devlete güç kazandırdığının altını çizen Ceylan, “Büyük önderimiz Atatürk’ün, yüce Türk milletine en büyük emaneti olan, Türkiye Cumhuriyeti’nin ve kurumlarının korunmasında ve milletimizin huzuru ve güvenliği için, ülke savunmasının sağlanmasında, gerekli olan kaynağın temini göz önünde tutulduğunda, verginin önemi çarpıcı bir şekilde ortaya çıkmaktadır” dedi.
DERECEYE GİRENLER ÖDÜLLENDİRİLDİ
Ceylan’ın konuşmasının ardından Vergi Haftası nedeniyle Defterdarlık tarafından düzenlenen afiş yarışmasında derece elde eden AKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Elemanları Yrd. Doç. Nuri Kara, Uzman Bahar Soğukkuyu ve Arş. Grv. Sibel Timur Süzme’ye Afyonkarahisar Baro Başkanı Turgay Şahin, Afyonkarahisar Defterdarı Mustafa Ceylan ile Afyonkarahisar Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Serteser tarafından ödülleri verildi.
“TÜRKİYE
EKONOMİSİNİN YÜZDE 27’Sİ KAYIT DIŞI”
AKÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Hasan Hüseyin Bayraklı’nın oturum başkanlığında gerçekleştirilen “Küresel Vergi Sorunları ve Türkiye” konulu panelde ilk olarak Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Savaşan söz aldı. Savaşan, vergi dışı piyasa ekonomisi olarak da tanımlanan kayıt dışı ekonominin devletin düzenlemelerinden, vergilemeden veya gözleminden tamamen ya da kısmen gizlenen ekonomik faaliyetler ve bu faaliyetlerden elde edilen gelirleri kapsadığını ifade etti. Savaşan, Türkiye’de kayıt dışı ekonominin oranının toplam ekonominin dörtte birine tekabül ettiğini belirterek, “Baktığınız zaman yüzdesel olarak 1980’li yıllara göre iyileşme yaşanmış olsa da 2012 yılı verilerine göre Türkiye ekonomisinin yüzde 27’si kayıt dışıdır” dedi. Kayıt dışı ekonomilerin toplam ekonomilerdeki payının büyüklüğünün Bulgaristan’da yüzde 32, Romanya’da yüzde 29 olduğunu sözlerine ekledi.
“YÜKSEK VERGİ YÜKÜ
KAYIT DIŞINI TETİKLEMEZ”
Savaşan, Türkiye’de dolaysız vergilerin oranının toplam yük içindeki payının düşük olduğunu ifade ederek, “Devlet bu noktada akaryakıt, tekel ürünleri gibi kalemlerden aldığı dolaylı vergilerle karşılamaktadır. Türkiye vergi yükü yüksek bir ülke gibi görünse de OECD ortalamasının ki yüzde 35’tir altındadır” ifadelerini kullandı.
Savaşan şöyle devam etti: “Kayıt dışılığın en az olduğu Avrupa ülkelerinden olan Danimarka’daki vergi yükü ise yüzde 48’dir. Bu, kazanılan her 100 liranın 48’inin devletin vergi olarak almasıdır. Yüksek vergi yükünün kayıt dışılığını tetiklediği iddiası bu noktada geçersiz kalmaktadır ki, yüzde 48’lik vergi yükünün olduğu Danimarka’da bu oran yüzde 14’tür. Bu da vergi yükünün kayıt dışının en önemli ve tek nedeni olmadığını göstermektedir”.
“TÜRKİYE’DEKİ VERGİ KAYBI
54 MİLYON DOLAR”
Panelistlerden Sakarya Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naci Tolga Saruç ise Türkiye’nin dünyanın en fazla vergi kaçıran ülkeleri sıralamasında 15. sırada olduğunu söyledi. 2011 verilerine göre Türkiye’de yüzde 21,9’luk bir kayıt dışı ekonomi olduğunu ifade eden Suruç, “Türkiye’deki kayıt ekonomi miktarı 230 milyon dolar, yine bundan kaynaklanan vergi kaybı ise 54 milyon dolardır” diye konuştu.
“SPK ÖZERK BİR KURUM”
Panelde sermaye piyasası ile ilgili bilgiler veren Doç. Dr. Celali Yılmaz ise Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) işleyişi ve görev alanlarını anlattı. Sermaye Piyasası Kurulu’nun özerk bir kurul olduğunu ifade eden Yılmaz, “Türkiye’de RTÜK gibi BDDK gibi SPK da özerk bir kuruldur. Özerk kurullar bir kanuna dayanarak kurulmuştur. Faaliyet konularında bağımsız idari otoritedir. Düzenleme yapma yetkileri vardır. Kendi yaptıkları düzenlemelere uyulup uyulmadığını denetlerler, aykırılıkları cezalandırırlar” diye konuştu. Yılmaz, SPK’nın yatırımcıların korunması, piyasaların gelişiminin sağlanması ve piyasaların düzgün işleyişinin sağlanması gibi görevleri olduğunu ifade etti.
“TÜRKİYE’DE ÖTV YÜKSEK”
Panelde son olarak söz alan İstanbul Şehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Koç ise Türkiye’de özel tüketim vergisinin (ÖTV) yüksek olduğunu bunun özellikle akaryakıtta hissedildiğini belirterek, Maliye Bakanlığı’nın bu konuda yapacağı bir çalışma ile zannedildiği kadar vergi kaybı olmadan düzenlemenin uygulanabileceğini söyledi. Koç, hâlihazırda Türkiye’deki benzin ve mazotun fiyatlarındaki fark nedeniyle dizel motorlu araçların giderek daha fazla tercih edilmeye başlandığını belirtti.
“ÖTV’DE İNDİRİME GİDİLİRSE
VERGİ GELİRİNDE DÜŞÜŞ OLMAZ”
Türkiye’de hali hazırda litresi 4.67 TL olan motorinin ÖTV’sinde yapılacak yüzde 50’lik bir indirimle birlikte fiyatın 3.73 TL’ye düşebileceğini ifade eden Koç, “Şu anda motorinden 1.84 TL ÖTV alınmakta iken yüzde 50’lik bir indirimle bu 94 kuruşa inecektir. Türkiye’de litre bazında benzinden 1.71 TL ÖTV alınırken bu rakam motorinde 1.90’dır” diye konuştu. Koç, Türkiye’de dizel motorlu araç sayısının giderek arttığını kaydederek, sözlerini şöyle noktaladı:
“ÖTV yükünün indirilmesiyle motorinin ucuzlaması, girdi olarak motorin kullanılan tarım, nakliye, vb. sektörlerde bir canlanma sağlayacaktır. Tarım ürünlerinin, pahalı nakliye dolayısıyla tarlada kalması sona erecektir. Ekonomik aktivitelerin canlanması, daha fazla motorin tüketimi ve dolayısıyla ÖTV ve KDV sağlayacaktır. Ekonomik canlanma diğer alanları da tetikleyecek ve gelir/kurumlar vergisi gibi diğer vergilerin de tabanının genişlemesine katkı sağlayacaktır. Yine 100 ton ham petrolden 43 ton benzin, 18 ton mazot ve 11 ton LPG üretildiği gerçeğinden yola çıkarak daha çok LPG veya motorin üretmek demek, ihtiyaç olmadığı halde daha fazla benzin üretmek demektir. Dizel otomobiller için ucuz motorin avantajının alınacak önlemlerle ortadan kaldırılması, benzin, LPG ve Motorin üretiminin daha rasyonel olmasını sağlayacaktır. Sonuç olarak ÖTV’de yapılacak indirimle devletin yıllık vergi geliri 17 milyar TL tutarında azalsa başta tarımdaki mazot desteğinin kaldırılması, kaçak mazot oranının azaltılması olmak üzere alınacak bir takım önlemlerle toplamda 14,5 milyar TL ek vergi elde edilebilecektir”. Panel, katılımcıların sorularının yanıtlanmasının ardından sona erdi. (Kocatepe Haber Merkezi)