Kurbağalar korunmazsa, sinek sayısında patlama olur

Kurbağa türlerinin ölümüne yol açan bir mantar türüne Türkiye’de ilk kez rastladıklarını açıklayan Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Doğa Koruma Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, araştırmanın yapıldığı 6 farklı kurbağa türünden 4’ünde hastalığa rastlandığını söyledi. Türkiye’deki 30 kurbağa türünün de incelenmesi gerektiğini ifade eden Doç. Dr. Erişmiş, kurbağa tür ve sayısının azalmasının sinek sayısında büyük artışa neden olacağını belirtti

İklim değişiklerinin yeryüzündeki hayvan türlerinin 3’te 1’inde önemli bir azalmaya yol açtığını anlatan AKÜ Doğa Koruma Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, bu etkilerin Türkiye’yi de etkilediğini belirtti. Küresel değerlendirmelere göre pek çok türün yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğunu ifade eden Doç. Dr. Erişmiş, “Ambifi türlerindeki azalış sebepleri arasında çevre kirliliği, habitatların bozulması, bilinçsiz toplama ve yanlış zirai ilaç kullanımı gösteriliyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü, amfibi türlerin azalmasındaki en önemli etkenin ‘Batrachocytrium dendrobatidis’ ve ‘Ranavirus’ isimli iki patojen mantar hastalığı olduğunu belirtiyor. Biz de Güney yarı küre kökenli, Türkiye’de varlığı tam anlamıyla henüz tespit edilmeyen bu hastalığı araştırdık” dedi.
Moleküler düzeydeki araştırmaların AKÜ Doğa Koruma Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi bünyesinde yapıldığını açıklayan Doç. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, TÜBİTAK ve AKÜ Bilimsel Araştırma Birimi destekli proje kapsamında Türkiye’deki 30 kurbağa türünden 6’sını incelediklerini söyledi. Araştırma yapılan 6 türden 4’ünde hastalığa sebep olan patojen mantar türünün tespit edildiğini belirten Erişmiş, “İlk kez güney yarı kürede ortaya çıkan ve yayılış gösteren ‘Batrachocytrium dendrobatidis’ iklim değişikliğine bağlı olarak son dönemde kuzey yarı kürede de yayılıyor. Ülkemizde henüz tespit edilmeyen bu mantar türünün; yaptığımız detaylı araştırma sonucunda endemik Beyşehir kurbağasının yanı sıra ağaç, gece ve ova kurbağa türlerinde görüldüğü ilk kez tespit edilmiştir.” şeklinde konuştu.
BEYŞEHİR TÜRÜ TEHLİKE ALTINDA
Toprak ve Uludağ kurbağalarında hastalığa rastlanmadığına değinen Doç. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, özellikle endemik özelliği bulunan Beyşehir kurbağasının tehlike altında olduğunu kaydetti. İnceleme yaptıkları 125 bireyin 32’sinde ‘Batrachocytrium dendrobatidis’e, 48’inde ise ‘Ranavirus’ patojenine rastlandığını vurgulayan Erişmiş, bu mantar ve virüsün oluşturduğu hastalıkların kurbağaların ölümüne yol açtığını belirtti. Son dönemde Beyşehir’de sinek sayısındaki artışında da buna bağlanabileceğini söyleyen Doç. Dr. Erişmiş; kuşların, balıkların ve yılanların kurbağalarla beslendiğini hatırlattı. Erişmiş, kurbağaların korunmasının hem sinek artışının hem de kurbağa ile beslenen diğer türlerin yaşamını sürdürmesi için önemli olduğunu anlattı.
Araştırmanın sonuçlarının akuatik organizma hastalıklarını konu alan bilimsel dergilerde de yayınlandığını söyleyen Müdür Erişmiş, kurbağa türlerinin korunması için araştırmanın devam etmesi gerektiğini söyledi. Projenin devamı için maddi destek gerektiğini kaydeden Erişmiş sözlerini şöyle tamamladı, “İçinde veteriner hekimlerin bulunduğu TÜBİTAK destekli projemiz devam ediyor. Projenin merkez bünyesinde devam etmesi için farklı bir desteğe ihtiyacımız var. Özellikle biyoçeşitlilik çalışmalarına büyük önem veren Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’ndan da yabani hayatı tehdit eden epidemiloji çalışmalarına desteklerini bekliyoruz. Geriye kalan 24 kurbağa türünün de araştırılması ülkemizin biyoçeşitliliğinin korunması açısından oldukça önemli.” >> Onur BAYRAM’ın haberi