KUR’AN’IN DELİLERİNİ ORTAYA KOYARAK CİHAD ETMEK

Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de varlık ve birliğinin kâinattaki delillerini ayetleri ile izah ettikten sonra şöyle buyurur: “Ey Resulüm! Sen kâfirlere uyma, onlara karşı Kur’an’ın delillerini ortaya koyarak büyük bir mücahede ile cihad et.” (Furkan, 25/52)
Mekke’de nazil olan bu ayetlerde yüce Allah, delil ve hüccetlerle mücadele ederek müşrikleri mağlup etmeye çalışmanın, kılıçla mücadele etmekten daha mühim olduğunu, bu nevi cihada da “Büyük Cihad” denildiğini ifade etmektedir. (Mehmet Vehbi Efendi, Hülasatü’l-Beyan, C:10, 3848-3849)  Elmalılı Hamdi Yazır da, “…Düşünmeli ki, bu ne büyük bir emirdir. Bununla emrolunan Peygamberin elinde Kur’ân’dan başka bir silah yok iken, o Allah kelâmı (Kur’ân) mucizesi, o büyük cihadı yapmaya yeterli geliyor ve Mekke’den başlayan bu cihad, bütün cihana yayılıyor.” (Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, C:5, s. 3601) diye tefsir ederek en büyük cihadın hak ve hakikati anlatmak ve Allah’ın dinini, varlık ve birliğini, kudret ve azametini kalplere, akıllara ve gönüllere yerleştirmek olduğunu ve bunun da ancak ilimle yapılabileceğini belirtiyor.
Kur’an üzerinde yapılan araştırmalar göstermiştir ki, Mekke’de nazil olan ve Medine’de nazil olduğu halde içerisinde “Cihad” ve “Mücahede” ifadelerinin geçtiği tüm ayetler manevi olan ilimle, fikirle yapılan cihadı emretmektedir. Ancak Medine de nazil olan ve içinde “Kıtal” ve “Mukatele” ifadelerinin geçtiği ayetler müşriklerin tecavüzlerinden korunmak “Savaş” emrini ifade etmektedir.
İslâm’da öğretinin esası Kur’an ve Sünnetin öğretilmesidir. Peygamberin görevi de insanlara Kur’an’ı öğretmektir. Nitekim yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de buyurur: “Kendi içinizden bir peygamber gönderdik ki, size ayetlerimizi okusun, sizleri inkar ve günah kirlerinden korusun, temizlesin, size kâinatın ve varlıkların amaçlarını ve sırlarını ve daha bilmediğiniz nice şeyleri öğretsin.” (Bakara, 2/151)
Peygamberin görevi Kur’an’ı ve Sünnetini inananlara öğretmek olduğu gibi, peygamberden sonra da bu görevi yapan bilginler olmalıdır. Bunu yüce Allah emrederek şöyle buyurur: “Sizler de Allah’ın kitabını okuyup okutan, öğrenip öğreten Rabbaniler ve halis kullar olun.” (Al-i İmran, 3/79)
Ayet-i Kerime’de ifadesini bulan “Rabbaniler”den maksadın “Allah’ı bilen, insanlara öğreten, Rablerine bağlı ilim sahipleri” olduğunu müfessirler belirtmişlerdir. Eğitim ve öğretim olmadan din olmaz. Bunun için Peygamberimiz (s.a.v.) “Âlimin mürekkebi şehitlerin kanından üstündür” (Gazali, İhya, 1/6), “Âlimler peygamberlerin varisleridir” (Tirmizî, Ebû Dâvûd, İbn Mâce ve Ahmed b. Hanbel) buyurdular.
Yine Peygamberimiz (s.a.v.) buyurdular ki, “İlim öğrenmek namazdan, oruçtan, hacdan ve Allah yolunda savaşmaktan daha faziletlidir.”( Kenzü’l-Ummal, Hadis no: 28615)
“İlim öğrenin, ilmin tahsili Allah korkusu verir, ilmi öğrenmeyi istemek ibadettir. İlmî müzakere Allah’ı tesbih etmektir. İlimden bahsetmek cihaddır.” (Gazali, İhya, C:1, s. 11)
Bir gaye taşımaksızın sadece ülkeler fethetmek, insanlara hükmetmek, sömürmek gibi fâni hedeflere yönelik savaşlar “fisebilllah” ve “İ’lâ-yı kelimetullah” şartını taşımadıkları için cihat değildirler.
Osman Gazi oğlu Orhan Gazi‘ye, “Bizim mesleğimiz Allah yolu ve maksadımız Allah’ın dinini yaymaktır. Yoksa kuru kavga ve cihangi”rlik davası değildir” derken İslâmiyet’in cihat anlayışına çok güzel bir örnek olmuştur.
Harpte maksat ne olmalıdır? Bu sorunun cevabını iki maddede özetleyebiliriz: “Bize saldıran yahut saldırıya hazırlanan düşmana karşı kendimizi müdafaa etmek” ve “ Zâlim devletlerle savaşarak, insanlığa hürriyet ve hidayet yolunu açmak.”
“Dinde zorlama yoktur.” (Bakara Sûresi, 256) Ancak, Cennet yolunu zorla kapamak isteyenlerle de mücadele etmek gerekir. Eğer birtakım insanların hak ve hakikate ermesine bir başka grup engel oluyorlarsa bunlarla zamanımızın metot ve teknikleri ile mücadele etmek de cihattır. İslâm ülkelerinde yaşayan gayri Müslimler dilerse İslâm’ı kabul eder, dilerse kendi dininde yaşamaya devam ederler. İkinci yolu tercih ederlerse cizye verirler. Bu vergi, savaşlara katılmamanın ve İslâm ülkesinde her türlü can ve mal güvenliği içinde yaşamanın bedelidir.