Kripto Varlıkların Denetimi Sağlanacak
Son dönemde bahis, kumar ve yasal olmayan ürünlerin ticareti gibi konularda varlık transferlerinin Kripto paralar vasıtasıyla yapıldığı biliniyor. Bu kapsamda kimin ne kadar kripto varlığa sahip olduğu ise Devlet kurumlarının bilgisi dahilinde değil. Bu durum büyük bir vergi kaybı oluşturduğu gibi kanun dışı gelirlerin kontrolünü de zorlaştırıyor.
Son dönemin en tartışmalı ekonomik varlıklarından birisi olan kripto varlıklarla ilgili yasal düzenleme süreci devam ediyor. Bu kapsamda yaşadışı bir çok gelir kaynağını gizleme usullerinden birisi olarak tercih edilen kripto varlıkların Devlet tarafından kontrolü daha kolay hale gelecek.
Hükümetin bir süredir üzerinde çalıştığı Kripto Varlıklar Yasa Teklifi’nde sona yaklaşıldı. “Gayrimaddi varlık” olarak tanımlanan kripto varlıklar, maddi nitelik taşıyan para, altın, çek ve senet gibi menkul kıymetlerden ayrıştırıldı. Riskli yatırım varlığı olarak tanımlanan kriptolardan yatırımcılarının zarar etmesi halinde devlet tazminat ödemeyecek. Son dönemde bahis, kumar ve yasal olmayan ürünlerin ticareti gibi konularda varlık transferlerinin Kripto paralar vasıtasıyla yapıldığı biliniyor.
Bu kapsamda kimin ne kadar kripto varlığa sahip olduğu ise Devlet kurumlarının bilgisi dahilinde değil. Bu durum büyük bir vergi kaybı oluşturduğu gibi kanun dışı gelirlerin kontrolünü de zorlaştırıyor.
Hükümetin bir süredir üzerinde çalıştığı Kripto Varlıklar Yasa teklifinde kripto varlıkların tanımı, saklanması ve platformları (borsaları) başta olmak üzere kripto varlık kullanıcılarını yakından ilgilendiren pek çok kavram yasal dayanağa kavuşacağı belirtiliyor. Taslağa göre; kripto varlıklar Türkiye şartları altında tanımlandı. Taslakta, kripto varlıklar için “gayrimaddi varlık” tanımı kullanıldı. Buna göre, sanal ortamda var olan kripto varlıklar; para, altın, çek gibi maddi nitelik taşıyan menkul kıymetlerden ayrıldı.
Riskli yatırım varlığı olarak tanımlanan kriptolardan yatırımcılarının zarar etmesi halinde kamu yatırım tazminatı ödemeyecek. Lisans almadan kripto platformu/borsası kuran ve hizmet sağlayanlara ceza kesilecek. Kripto varlıkların nasıl saklanacağı da netleşti. Buna göre; kripto varlıklar ya cüzdan uygulamalarında ya da nitelikleri tarafından belirlenecek üçüncü taraflarda saklanacak. Taslakta, kripto varlıkların fiyatlarının serbestçe oluşacağı belirtildi. Bu kapsamda, yurt dışı piyasalarda da işlem gören ve fiyatı yurt dışında oluşan kripto varlıklar, piyasa bozucu işlemlere yönelik hükümlerden muaf olacak. Kripto varlıkların çıkarılmasına yönelik bir kısıtlama getirilmeyecek. Böylece yurt içi kripto varlık fiyatları yurt dışı piyasalardan farklılaşmayacak.
Yasanın taslak metnine göre; kripto varlık müşterileri varlıklarını kendi kripto hesap cüzdanlarında bulunduracak. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıkları ise platformlar/borsalar dışında nitelikleri belirlenecek üçüncü taraflarda saklanma hakkına sahip olacak. Bu sayede suiistimal riskini azaltacak. Kripto varlıklara yönelik saklama hizmeti belirlenecek. Uygun görülen bankalarca veya belirlenen diğer kuruluşlarca kripto varlıklar saklanabilecek.
Düzenlemeyle, sermaye piyasası araçlarına özgü özellikler barındıran kripto varlıklar ile Ethereum, Polkadot, Avalanche gibi kendi yazılım mimarisi olan kripto varlıkların ihraç edilebilmesi de mümkün olacak. Konuya ilişkin esaslar ayrıca belirlenecek.
Kripto varlıklar nitelikleri itibarıyla riskli oldukları için bunların alım satımına yönelik sigorta mekanizması oluşturulmayacak. Bu işlemler yatırımcı tazminatından muaf tutularak, kamu üzerine ilave bir külfet getirilmeyecek. Taslağa göre izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı da suç sayılacak. İzin almadan bu faaliyetleri yürütenler erişim engeli ve idari cezasının yanı sıra hak sahiplerine haklarının iadesi bir ay ila 5 yıl içerisinde için dava açma hakkı tanınacak.
