- Haberler
- Kültür Sanat
- Konya'daki İlk Semada Afyonluların Görüntüleri Ortaya Çıktı
Konya'daki İlk Semada Afyonluların Görüntüleri Ortaya Çıktı
Tekke ve Zaviyelerin kapatılmasının ardından, 1954 yılında Konya'da, Mevlânâ Türbesi'nde gerçekleştirilen ve tarihe geçen bir semâ mukabelesi, Türkiye'nin kültürel geçmişi açısından önemli bir dönüm noktasını temsil ediyor. Bu tarihin dönüm noktasındaki Mukabelede Afyonlu Mevlevilerin de imzası var.
30 Kasım 1925’te Mustafa Kemal Atatürk tarafından tekke, zaviye ve türbelerin kapatılmasının ardından geçen 29 yıl sonra ilk kez bir âyîn-i şerîf, Türkiye Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından özel olarak Mevlâna Türbesi’nde icra edildi. Bu özel etkinlik, 25 Aralık 1954 tarihinde Mevlâna İhtifali Tertip Komitesi tarafından düzenlenmiştir. Afyon’daki Mevleviler, bu ayin-i şerife özel olarak çağrılmıştır. Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı Basın Yayın Genel Müdürlüğü tarafından tarihin tozlu raflarından gün yüzüne çıkarılan videoda, Afyonlu Mevleviler de yer alıyor. Bilindiği üzere Afyon Mevlevihanesi, Konya Mevlevihanesi’nden sonraki en önemli Mevlevihane’dir.
TARİHİ MUKABELENİN AYRINTILARI
Mevlânâ Türbesi’nde gerçekleşen bu ilk semâ mukabelesinde, dönemin önemli isimleri bir araya gelmiştir. Postnişîn olarak Dr. Esadullah Keymen görev alırken, kendisine Çorum Mevlevîhanesi Şeyhi Hüsamettin Özlü, Aşçı Dede Hulki Köymen, Afyonlu Mesnevîhân Arif Çelebi, İstanbul Neyzenbaşı Gavsi Baykara ve Duahân Abdülbaki Gölpınarlı eşlik etmiştir. Etkinlikte misafir olarak Ankara’dan Mehmet Dede de yer almış ve yaşlılığı nedeniyle mukabeleye sandalyede katılmıştır.
Mukabele sırasında Hüseyin Fahreddin Dede’nin Acem Aşîrân Âyîn-i Şerîfi icra edilmiş, Na’t-i Mevlânâ ise Hafız Sabri Özdil tarafından okunmuştur. Post taksimini ise Neyzen Selâmi Bertuğ gerçekleştirmiştir.
MUTRİBÂN VE SEMÂZENLER
Mukabelede görev alan mutribân, Türkiye’nin farklı şehirlerinden gelen yetenekli sanatçılardan oluşmuştur. Kudümzenbaşı Halil Can ve Neyzenbaşı Selâmi Bertuğ’un yanı sıra, Ulvi Erguner ve Hayri Tümer gibi neyzenler de dikkat çekmiştir. Ayrıca, kemençede Afyonlu Namık Bey, halîlede Osman Dede, ve âyînhânlar arasında Ankara’dan Nazmi Ulusemre ve Kudret Özinal bulunmuştur.
Semâzenler arasında Yenikapı, Afyon, Kulekapısı, Bahariye, ve Sivas Mevlevîhâneleri’nden gelen isimler yer almıştır. Afyon Mevlevihanesi’nden, Yahya Tekin, Ahmet Manifatura ve isimleri kayıtlara geçmeyen üç semâzen bu özel günde yer almıştır. Diğer Mevlevihanelerden Osman Dede, Ahmet Bîcan, Bâhir Şereftuğ, Selman Tüzün, Rusûhi Baykara, Celâl Ergün, Mehmet Susamış Dede gibi isimler bu tarihi etkinliğin bir parçası olmuştur.
KÜLTÜREL VE TARİHİ ÖNEMİ
Bu etkinlik, Mevlevî geleneğinin yeniden canlanmasında ve toplumsal hafızada yer etmesinde önemli bir adım olarak görülmüştür. Mevlânâ Türbesi’nde yapılan bu mukabele, hem Mevlevî kültürünün hem de Türkiye’nin kültürel mirasının korunmasında ve geleceğe aktarılmasında büyük bir anlam taşımaktadır.
