- Haberler
- Hayatın İçinden
- Keşkek Hangi Yöreye Ait?
Keşkek Hangi Yöreye Ait?
Keşkek, Anadolu'nun farklı yörelerine ait, temel olarak yarma buğday ve etin kullanıldığı, genellikle düğünler ve bayramlar gibi toplumsal kutlamaların vazgeçilmezi olan bir yemektir. Her ne kadar farklı bölge ve şehirlerde çeşitli isimlerle anılsa da, bu yemek, Anadolu'nun kültürel mirasının önemli bir parçası olarak kabul edilmektedir.
Et ve buğdayın birleşimiyle oluşturulan bu yemek, geleneksel pişirme yöntemleriyle hem lezzet hem de kültürel değer taşır. Keşkek, 2011 yılında Endonezya'nın Bali kentinde gerçekleştirilen UNESCO'nun 6. oturumunda, Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir. Ayrıca Merzifon Belediyesi’nin 2015 yılında Türk Patent ve Marka Kurumuna yaptığı başvuru sonucunda, Merzifon keşkeği coğrafi işaret belgesi alarak, yöresel bir lezzet olarak tescillenmiştir.
Keşkek, Türkiye’nin birçok bölgesinde bilinen ve tüketilen bir yemektir. Hatay, Mersin, Sivas, Bolu, Çanakkale, Edirne, Tekirdağ, Balıkesir, Sinop, Tokat, Samsun, Ordu, Çankırı, Denizli, Uşak, Afyonkarahisar, Amasya, Aydın, Çorum, Karabük, Antalya, Düzce, İzmir gibi şehirlerde sıklıkla yapılır. Hatay'da bu yemek, Herise, Aşur ve Dövme adıyla da tanınmaktadır. Anadolu’nun pek çok yerinde keşkek, düğünlerde önemli bir yere sahiptir. Düğün öncesi, buğday gece boyunca ıslatılır ve düğün günü sabah saatlerinde büyük kazanlar içinde kaynatılmaya başlanır. Kaynatma işlemi tamamlandıktan sonra, et ve buğday büyük kazanlara eklenir ve geleneksel tokmaklar ile dövülmeye başlanır. Bu işlem, keşkek yapımının en önemli aşamalarından biridir ve 'keşkek dövme' olarak adlandırılır.
Keşkek dövme işlemi, geleneksel olarak imece usulüyle düğün aşçıları tarafından yapılır. Bu aşama oldukça yorucu bir iş olup, buğdayın ve etin birbirine iyice karışıp özleşmesi sağlanır. Dövülme işlemi ne kadar uzun süre ve kuvvetle yapılırsa, yemeğin kalitesi o kadar iyi olur. Bu nedenle, dövülerek pişirilen keşkeğe, bazen "sakız gibi keşkek" denir. Bu ifade, yemeğin kıvamının ne kadar iyi olduğunu anlatan bir benzetme olarak kullanılır. Eğer et ve buğday iyi bir şekilde dövülürse, yemeğin dokusu, kaşıkla tabaktan çekildiğinde uzar ve bu da keşkeğin mükemmel bir şekilde piştiğini gösterir. Günümüzde keşkek dövme işlemi, bazı bölgelerde özel mikserlerle yapılmakta olsa da, geleneksel yöntemlere sahip köylerde hala tokmaklarla yapılmaktadır. Yemeğin pişirilmesi de özenli bir süreçtir; genellikle güveç, tencere ya da büyük kazanlarda, odun ateşinde pişirilir.
Keşkek, pişirilme aşamasının ardından çeşitli soslarla servis edilir. Yöresel farklara göre, üzerine kırmızı biber, salça, soğan ve yağdan oluşan soslar dökülür. Genellikle dana etiyle yapılan keşkek, bazen tavuk etiyle de yapılabilir. Yöreye göre değişiklik gösteren keşkek tariflerinde, bazen haşlanmış tavuk, salçalı nohut yemeği, pilav ve ayran da yanına eklenir. Çoğu zaman, kemikli dana etinden yapılan keşkeğin üzerine, tereyağı ve kırmızı biberden hazırlanmış sos dökülerek servise sunulur. Bazı yörelerde ise keşkek, et eklenmeden pişirilir ve sadece tereyağı sosu ile servis edilir. Ayrıca Sinop'un Ayancık ilçesi ve çevresinde, kurutulmuş kırık mısır ve barbunya kullanılarak yapılan farklı bir keşkek türü de vardır. Trakya'da ise Silistre köylerinde, keşkeğe tavuk eti ile birlikte kuzu eti ve süt eklenir.
Sonuç olarak, keşkek, sadece bir yemek olmanın ötesinde, Anadolu’nun kültürel miraslarından biri olarak sofralarımıza geleneksel bir şekilde sunulmaktadır. Her bölgesinde farklı bir tarife ve pişirme tekniğine sahip olan keşkek, tarih boyunca, toplumsal olaylar ve kutlamalarla özdeşleşmiş ve Anadolu'nun zengin mutfak kültürünü yansıtmaktadır. Hem lezzetli hem de kültürel değeri büyük olan bu yemek, Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi'nde yer alarak, geleceğe taşınacak önemli bir miras olarak korunmaktadır.
