Nöbetçi Eczaneler
6 Ocak 2011 Perşembe 02:00:00 Yeni bir yıla daha girdik. Umuyorum ve ümid ediyorum ki daha güzel günler görürüz bu yılda
Yeni yılın yaklaşması ile önce Milli Piyangocular çıktı ortaya. Yıllardır umut satan Piyangocular deste deste biletlerle mesken tuttukları postahane önünden her geçişimizde karşımıza dikildiler. Her seferinde geçip gittik.
Sizi bilmem ama ben hep başkalarını aradım kaldırımlarda. Kimleri mi? Her Yılbaşı ve bayram öncesinde PTT önünden başlayıp Kadınana İlkokulu önüne kadar uzayıp giden ve ara sokaklara taşan kartpostalcıları. Bir çok şey gibi onlar da anılarımızda kaldı.
İlk olarak ne zaman sergiler açılmaya başladı bilmiyorum ama kendimi bildiğimde onlar oradaydı. Yıl 1980’lerin başları olmalı. Yaklaşan bayram sebebiyle başka şehirlerdeki yakınlarımıza tebrik kartı atacağız. Tabii Kurban Bayramı ise Nazar Boncuklu bir koç, Ramazan Bayramı veya yılbaşı ise güzel bir şehir kartı tercih edilecek. Gidilecek yer belli, PTT önü.
Ve ilk aldığımız kartpostal bugün gibi aklımda. İmaret Meydanı’nda bekleyen faytonlar, Anıtpark’a doğru uzayıp giden tek tük aracın gözüktüğü Bankalar Caddesi. 1960’lı yıllardan kalma bir görüntü olmalı. Neden bu kartpostalı seçtim bilmiyorum. Belki de o günlerde çoktan tarih olup yerlerini Murat 124 taksilere bırakan faytonlar göründüğü içindir.
Yıllar boyu her bayram ve yılbaşı öncesi kart seçip postalama işi devam etti. Bir de tabi unutmadan askerdeyken gönderdikle-rimiz var. Her çarşı izninde eşe dosta gönderdiğimiz kartlar sanırım en son postaladığımız kartlar oldu.
Zamanla Afyonkarahisar kartpostallarını biriktirmeye başladım. İçimize mi doğdu nedir gün gelip tarih olacağı. Bu sayede hatırı sayılır bir koleksiyona sahip olduk.
Yakın geçmişe ışık tutan kartpostallar adeta dönemin tanıkları. Manzara resimlerinden tutun sporculara, sinema-magazin yıldızlarından çizgi film kahramanlarına, romantik şiirli kartpostallardan asker kartpostallarına, dini içerikli kartlara kadar onlarca çeşidi bulunan kartpostallar. En çok akılda kalanı ‘’Ağlayan Çocuk‘’ resmi olmalı. Arabaların dış camlarını süsleyen kartlar zamanla oto döşemecilerinin sayesinde şehir içi minibüslerin içini de süsler hale geldi.
Özellikle cep telefonunun haya-tımıza girdiği 1990’lı yılların ortalarından itibaren gittikçe azalan ve E-posta’nın yaygınlaşmasıyla tamamen hayatımızdan çekilen kartpostallara eskisi kadar çeşitli olmasa da kırtasiyelerde rastlamak mümkün. Onların bulundurma sebebi ise ilköğretim okullarında bazen ödev olarak ‘’tebrik kartı’’ yazdırılması ve yok dememek için.
Afyonkarahisar’ın kartpostalla
tanışmasına gelince
Afyonkarahisar’ın kartpostalla tanışması aslen Avusturyalı olup 1867’de İstanbul’a yerleşmiş olan ve kartpostalcılığı Osmanlı ile tanıştıran insan diyebileceğimiz Max Fruchterman’ın 1880’li yıllarda yayınladığı kartpostallar sayesindedir. Osmanlı coğrafyasına ait pek çok şehrin fotoğraflarını kartlara basan Fruchterman’ın koleksiyonunda şehrimize ait iki kartpostal bulunmaktadır.
Kartpostallar önceleri siyah beyazken daha sonra elle renklendirilmeye başlandı ve sonunda günümüze kadar gelen renkli baskılar kullanılmaya başlandı. Cumhuriyet dönemi ile birlikte parçalı dediğimiz cinste kartpostallar üretilmeye başlanmış sonraki yıllarda fotokart denilen fotoğraf kağıdına basılmış kartpostallar piyasaya sürülmüştür. Afyonkarahisar’da da bu işin öncülüğünü Foto Hilal, Foto Hakkı, Foto Yıldız, İsmail Malkoç gibi kişiler yapmıştır. İlimizin 1930’lu ve 1940’lı yıllarına ait pek çok kartpostalında bu fotoğrafçıların imzası vardır. Bugünlere bir çok anı bırakan bu kişileri de rahmetle anıyorum.
1950’li yıllardan sonra kartpostal kültürünün çok yaygınlaşması ile birlikte bu sektör fotoğrafçıların uğraşı olmaktan çıkarak tamamen profesyonel hale gelmiş sadece bu işle uğraşan basımevleri ortaya çıkmıştır. Keskin Color, And, Yurt gibi kartpostal üreticileri bu dönemin en çok bilinen firmalarıdır. Kartpostal sektörünün daralmasıyla bu firmalar da kırtasiye sektörüne girmişlerdir.
Unutulmuş bir geleneği de bu şekilde hatırlatalım dedik.
