Jeotermal gelecek, AKÜ’yle şekilleniyor – Kocatepe Gazetesi

Türkiye’nin en önemli jeotermal sahalardan birisi olan Afyonkarahisar ve çevresinde jeotermal-mineralli sular ve maden kaynaklarıyla ilgili olarak bilimsel çalışmalar yapmak amacıyla Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) bünyesinde, 19 Haziran 2009 tarihinde Jeotermal-Mineralli Sular ve Maden Kaynakları Uygulama ve Araştırma Merkezi (JUAM) kuruldu

Kurulduğu tarihten bu yana bilimsel çalışmalar için gerekli olan iş gücü, alet ve ekipmanlar konusunda yatırımlar kısa zamanda yapılarak AKÜ Rektörü Prof. Dr. Ali Altuntaş’ın büyük desteğiyle Türkiye’de sadece birkaç kurumda bulunan Manyetotellürik Ölçüm Sistemi’nden (MT) iki adet satın alınarak bu ekipmanları kullanacak ve arazi çalışmalarını yürütecek jeoloji ve jeofizik mühendisleri üniversite kadrosuna kazandırıldı. 2009 yılı yaz aylarından itibaren başta Ömer-Gecek havzası olmak üzere bölgedeki önemli jeotermal alanlarda arazi çalışmalarına başlandı. Bu çalışmalarla Afyonkarahisar ve çevresindeki derin jeotermal yapıyı ortaya çıkarmak ve bölgedeki jeotermal havza veya havzaların yanal ve düşey yöndeki dağılımını belirlemek amaçlandı. Bölgede geçmiş yıllarda yapılan çalışmalar 1500 metreye kadar olan sığ derinliklerin araştırılmasına yönelik olarak yapılmış olup bunun sonucunda bölgede açılan sondajlar ise maksimum 1000 metreyle sınırlandırıldı.
JUAM’dan Afyonkarahisar’ın jeotermal
geleceği için bir dizi çalışmalar
Konu ile ilgili bir açıklama yapan AKÜ JUAM Müdürü Doç. Dr. Ahmet Yıldız, “Üniversitemizin başlattığı bu projeye Afyon Jeotermal Tesisleri (AFJET) A.Ş., 200 bin TL gibi yüksek bir rakamla destek vermiş ve bu sayede üniversitemizin oluşturduğu teknik alt yapıya büyük katkı sağlamıştır. Bu nedenle çalışmalara öncelikle Afyonkarahisar’ın en önemli jeotermal alanı olan ve AFJET A.Ş.’nin ruhsatlı sahalarının da içinde bulunduğu Ömer-Gecek havzasında başlanmıştır. Jeolojik ve hidrojeolojik çalışmalarla paralel yürütülen jeofizik çalışmaları sonucunda Bayramgazi köyü ile Erkmen kasabası arasında kalan alanda yüzeyden itibaren yerin 10 kilometre derinliğine kadar olan seviyeleri araştırılarak Ömer-Gecek havzasının iki boyutlu jeotermal modeli oluşturulmuştur. Elde edilen bu bilgiler doğrultusunda AFJET A.Ş. hem mevcut kuyularını yenilemiş, hem de bölgede açmaya başladığı yeni kuyularla havzanın geliştirilmesi ve doğuya doğru genişletilmesi için çalışmalara başlamıştır. Bu kapsamda AFJET A.Ş.’nin yeni ruhsatlı alanında devam eden sondaj çalışmalarından elde edilen son veriler oldukça ümit verici olup, 800 metre olarak yapılması planlanan sondajın 350 metre derinlikteki kuyu dibi sıcaklığı 92 santigrat derece olarak ölçülmüştür. Bu veriler göstermiştir ki, sondaj işlemi devam eden bu kuyudan elektrik enerjisi üretimi için yeterli sıcaklıkta ve debide jeotermal akışkanın üretilmesi beklenmektedir” dedi.
JUAM’ın Afyonkarahisar’daki diğer bir çalışmasının da Çobanlar ilçesi ile Değirmendere ve Gözsüzlü köyleri arasında kalan bölgede yürütülmekte olduğunu ifade eden Doç. Dr. Yıldız, “Heybeli Termal Tesisleri ve Kurt İnşaat A.Ş. tarafından işletilen Sera Tesislerinin de içerisinde bulunduğu bu bölgede yapılan çalışmaların amacı jeotermal rezervuar, ısıtıcı kayaç, örtü kayaç ve tektonik hatlar gibi jeotermal sistemin önemli parçalarının bölgedeki yayılımının belirlenmesidir. 2010 yılı yaz aylarında başlatılan çalışmaların ilk aşaması Kasım ayında tamamlanmış olup, Kocaöz Kasabası ile Gözsüzlü köyü arasında kalan bölgenin yüzeyden itibaren 8 kilometreye kadar olan derinlikleri manyetotellürik ve doğru akım özdirenç yöntemiyle taranarak söz konusu bölgenin iki boyutlu jeotermal modeli için ön bilgiler elde edilmiştir. İlk veriler, bölgede ileride yapılacak detaylı çalışmalara kılavuz olabilecek nitelikte olup, söz konusu veriler yardımıyla Kurt İnşaat A.Ş. 2011 yılında gerçekleştireceği sondaj işlemlerini planlamıştır. Çalışmalar sonucunda bölgedeki sera yatırımı için yeterli sıcaklık ve debide jeotermal kaynağın bulunması ve bu sayede Heybeli Termal Tesislerinin jeotermal kaynağına zarar vermeden sera işletmesinin bölgedeki faaliyetlerine devam etmesi için gerekli olan verilerin sağlanması hedeflenmektedir” şeklinde konuştu.
Destek çağrısı
Doç. Dr. Yıldız, “Yaklaşık 1.5 yıllık kısa bir zaman diliminde JUAM tarafından gerçekleştirilen bu çalışmalar, Afyon Kocatepe Üniversitesi ile AFJET A.Ş. tarafından sağlanan imkanlar dahilinde gerçekleştirilmiştir. Önümüzdeki yıllarda ise bu çalışmaları daha da yoğunlaştırılarak Akarçay Havzası olarak bilinen ve batıda Ömer-Gecek, kuzeyde Gazlıgöl ve doğuda ise Heybeli jeotermal alanlarını da kapsayan bölgenin üç boyutlu jeotermal modelinin çıkartılmasını hedeflemekteyiz. Son yıllarda Afyonkarahisar ilinde jeotermal sektöre yönelik olarak yapılan yatırımların boyutu göz önüne alınacak olursa, böyle bir çalışmanın öneminin biraz daha iyi anlaşılacağını düşünmekteyiz. Ancak böylesine büyük bir projenin sadece Afyon Kocatepe Üniversitesi ile AFJET A.Ş.’nin verdiği destekle yürütülmesi oldukça güçtür. Afyon Kocatepe Üniversitesi JUAM Müdürlüğü ve Jeoloji Mühendisliği Bölümü tarafından yürütülecek olan söz konusu çalışmaların Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı veya Sanayi Bakanlığı gibi kuruluşlar tarafından desteklenen bir proje kapsamında gerçekleştirilmesi ve pro-jeye başta Afyonkarahisar Valiliği olmak üzere, Afyonkarahisar Belediyesi ve AFJET A.Ş. gibi kamu ve özel kuruluşların da katkı koyması çalışmaların kısa zamanda ve sağlıklı bir şekilde sonuçlandırılması açısından oldukça önemlidir” ifadelerini kullandı.