İmla’da da birlik olmalı – Kocatepe Gazetesi

AKÜ’de “Yazım Kılavuzu, Vademecum Olabilir Mi?” konulu konferans düzenlendi

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Türkçe Topluluğu tarafından 25 Mart 2015 tarihinde düzenlenen “Yazım Kılavuzu Vademecum Olabilir mi?” konulu konferansta konuşan AKÜ Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanı Arş. Grv. Erhan Akdağ, Türk Dil Kurumu tarafından farklı yıllarda yayınlanan yazım kılavuzlarında yer alan aynı kelimelerin farklı yazımları ve neden olduğu sıkıntılara ilişkin bilgiler verdi.
“Vademecum”un, gerekli bilgileri ansiklopedik olarak yazan el kitabı, küçük başvuru kitabı olduğunu ifade eden Akdağ, “Örneğin ekşi sözlükte Vademecum’un tanımı ile ilgili olarak ‘Her yıl yeni çıkan ilaçlar eklenerek, piyasadan çekilen ilaçlar çıkarılarak yenisi basılır, ancak o kadar hızlı ilerler ki ilaç sektörü yıl ortasına geldiğinizde ihtiyacınızı karşılamaz hâle gelmiştir bile. Aynı zamanda kısaca ilaçların yan etkilerinden, ilaç etkileşimlerinden kısa bilgiler verilir. Doktorlar bu kadar çok bilgiyi hele de durmadan güncelleniyorsa ezberinde tutamayacaklarından daima ellerinin altında bir tane tercihen en yenisinden bulundurmak isterler’ tanımı mevcuttur” dedi. Akdağ, bu nedenle doktorların kullandığı bu kılavuzun her sene güncellenerek yeni baskısının yapıldığını ifade etti.
Akdağ, farklı yıllarda meydana gelen yazım farklılıkların bir takım sıkıntılara yol açtığını belirterek, “Bunun son örneği de son yapılan YGS sınavında iptal edilen Türkçe sorusudur. Söz konusu soruda adaylardan yazım yanlışını bulmaları istenmiş ancak 5 şıktan 2’sinde yazım yanlışı olması nedeniyle soru iptal edilmiştir” ifadelerini kullandı.
Akdağ şunları söyledi: “Bir dilin sözvarlığı, o dilin tarihine geniş ölçüde ışık tutmakta, yüzyıllar boyunca ortaya çıkan ses, biçim, sözdizimi ve anlam değişikliklerini yansıtmakta, hangi dillerin etkisiyle, ne türden değişimlerin gerçekleştiğini göstermektedir”. Bu bakımdan dilimizdeki sözcüklerin geçirdiği değişimi yazım kılavuzlarımızı inceleyerek ortaya koyabiliriz. Ülkemizde yazım kılavuzu hazırlamak, yazmak ve yayımlamak görevi, Türk Dil Kurumu’na verilmiştir.
YAZIM
KILAVUZU’NUN
BAŞ DÖNDÜRÜCÜ DEĞİŞİMİ
Türkçe öğretiminde yazım kurallarının önemli bir yeri olduğunu ifade eden Akdağ, “Bu bakımdan yazım kılavuzları bireyin dil öğreniminde temel başvuru kaynakları arasında yer alır. Türkçe yazım kılavuzları -ya da eski adıyla imlâ kılavuzları- son on altı yılda türlü değişikliklerle çıkar okurların karşısına. Değişikliklere yol açan unsurlar temelde Doğu ve Batı kökenli alıntı sözcüklerin nasıl yazılacağı sorununa dayanır” ifadelerini kullandı. Akdağ, Türk Dil Kurumu’nun 1996-2012 yılları arasındaki 6 yıl içerisinde yazım kılavuzlarının adeta “Vademecum”a benzer bir değişime uğradığını belirterek, “Dilde birliğin sağlanamaması, etkisini en çok da yazım kılavuzlarımızda göstermektedir” dedi.
Arş. Grv. Akdağ, Türkçe yazım kılavuzlarında son 16 yılda pek çok değişikliğe gidildiğini belirterek, bu değişikliklerin kökeninde Türkçe’ye doğudan ve batıdan geçen alıntı sözcüklerin yattığını ve yazımdaki sürekli meydana gelen değişimlerin Türkçenin eğitimi ve öğretiminde büyük sıkıntılara yol açtığını da sözlerine ekledi. (Kocatepe Haber Merkezi)