İlk Ameliyattan İlk Sezaryen Doğuma Tıp Tarihinde Hayrete Düşüren Şeyler

Binlerce yıl önce, Taş Devri’nde insanların ne gibi hastalıklarla karşı karşıya kaldığına dair bilgiler yok. Ancak yaşam koşulları dikkate alındığında bedensel yaralanmalar kesin olarak mevcut. Zira avcılık sırasında vahşi hayvanların saldırılarına bağlı kırıklar, çıkıklar, bedensel yaralanmalar, kafa tramvaları mutlak suretle vardı o dönemde. Muhtemelen sıcak iklimlerde sıcak-güneş çarpmaları ve soğuk iklimlerde soğuğa bağlı sağlık sorunları vardı. Sıtma gibi sağlık sorunları da muhtemelen görülüyordu.

YILAN OTUNUN KEŞFİ VE İLK İLAÇ

İlk insanlarda kırıklar, çıkıklar, bedensel yaralanmalar, kafa tramvaları derken genel itibarıyla ağrı ön plandaydı ve bunun giderilmesine yönelik bazı çabalarda, deneme-yanılmalarda bulunuldu. İnsanlar çeşitli bitkilere kendilerini sürterek ağrıyı dindirmeye çalıştı ağırlıklı olarak. Bu noktada öne çıkan bitki ise yılan otu.

Yılan otu, avcı ve göçebe toplumun gözlemleri arasındaydı. Yılanların yaralandıktan sonra bu ota süründüğünü gören insanlar da bunu denedi. İsmini de buradan alan ot, insanlar tarafından kullanılan ilk ilaç olarak da kabul edilebilir.

İLK AMELİYATLAR VE KAFATASINA DELİK AÇMA

İlk ameliyat denilebilen trepanasyonlar, özellikle kafada bir delik açılması şeklinde, dünyanın hemen her bölgesinde görüldü. İlkel toplumlardaki kötü ruhların bedenden çıkartılması şeklindeki girişim kapsamındaki trepanasyonlar, günümüzden 10 bin yıl öncesine kadar uzanır. Trepanasyon, saçlı kafa derisinin kaldırılmasını ve kafatasına delik açılmasını içerir. Roma İmparatorluğu dönemine kadar görülen bu operasyonların en çok sol parietal kemiğe uygulandığı detayı dikkat çeker.

KÖPEKBALIĞI DİŞİNDEN KIRIK ŞİŞE PARÇALARINA İLK AMELİYAT ALETLERİ

Genellikle uzmanlaşmış (yani alanında olmasa da çok sayıda işlem yapmalarından dolayı) kişiler tarafından yapıldığı anlaşılan kafa trepanasyonlarında delikler yuvarlak veya dört köşe şeklindedir. Kullanılan aletler arasında ise çekici, kaldırıcı, kesici ve delici işleve sahip ilkel kemik parçaları, kırık şişeler, köpekbalığı dişi, sivri madeni aletler öne çıkar. Tahmin edileceği üzere operasyon sırasında öldüklerini de belirtelim.

ROMA İMPARATORU SEZARIN DOĞUMU SEZARYEN İLE GERÇEKLEŞTİ!

Romalılar savaşçı bir toplumdu ve geniş coğrafyalarda etkili oldular. Bunun sonucu olarak da geniş bir imparatorluk ve birçok cerrahi alet keşfettiler. Pens, cerrahi iğneler, spatül, koter, cerrahi makas gibi aletlere Roma döneminde rastlandı. Roma İmparatoru Julius Sezar’ın annesi Aurelia, onu doğururken sezaryen kesi denen operasyon yapıldı ve bu girişime bu nedenle günümüzde de kullanılan “sezaryen usulü doğum” denir.

Öte yandan sezaryen doğumun çok daha eski tarihlerde Çin, Hindistan ve Mezopotamya’da yapıldığına dair kanıtlar var. Bu ilk operasyonlarda bebek canlı olarak kurtarılabiliyorken anne hayatını kaybediyordu. Kayıtlı ilk sezaryen doğumlardan biri 1610’da İngiltere’de yapıldı ve binlerce yıl sonra yapılan operasyonda bile anne kurtarılamadı. Bu noktadaki ölüm oranları 19. yüzyıla kadar yüzde 75’i buluyordu. Modern yöntemlerle bu oran günümüzde minimize edilmiştir.