Hz. Zulkarneyn kimdir?

Gazeteniz Kocatepe’nin köşe yazarı, eğitimci ve ilahiyatçı Muharrem Günay Sıddıkoğlu, Hz. Zülkarneyn kimdir? sorusunun cevabını sizler için yazdı:

Ebu’lgazi Banadır Han’ın “Şecere-i Terâkime” adlı eserinin 30. Sayfasından itibaren Oğuz Han’ın Hindistan, İran, Şam, Mısır vb. seferleri anlatılır. (geniş bilgi için “Türklerin Soy Kütüğü”, M. Ergin yayınına bak)

1. Bank ile G. R. Rachmati’nin birlikte yayınladıkları Oğuznâme’nin 1932 Berlin baskısının 14. Sayfasında ve Rıza Nur’un 1928 İskenderiye baskısının 21. Sayfasında Urum Kağan’ın mağlubiyeti şöyle anlatılır:

“Oğuz Kağan başadı, Urum -Kağan kaçdı. Oğuz Kağan Urum –Kağan-nung kağanlukın aldı; İl-künin aldı…” Yani Oğuz Han bastı-muzaffer oldu. Roma imparatoru kaçtı. Oğuz Han, Roma İmparatorunun imparatorluğunu aldı, ahalisini-halkını aldı ”(Danişmend, 1978, s.176).

Yine Bank nüshasında Oğuz Han’ın Masar-Kağan’a Mısır Hükümdarına karşı kazandığı zafer şöyle anlatılır:

“Oğuz Kağan başadı, Masar Kağan kaçdı. Oğuz anı bastı, yurdu aldı kitdi.”Yâni “ Oğuz Han muzaffer oldu. Mısır Hükümdarı kaçtı. Oğuz onu bastı, yurdunu aldı gitti ” (Danişmend, 1978, s.176).

Leon Cohun’a göre de: “O bütün dünyayı fethetmiş, yüz on altı sene yaşamış ve hâkimiyet timsâli olan altın yayla üç oku ölümünden evvel oğulları arasında paylaştırmıştır.” (Danişmend, 1978, s. 177)

Prof. Dr. Bahaaddin ÖGEL, Altay dağlarında Pazırık yaylasında yapılan kazılar neticesinde bulunan M.Ö. Üçüncü bine ait Oğuz tipindeki iskeletin milletimizin ilk atası olduğunu ve Türk tarihinin 5000 yıllık olduğunu belirtirken Oğuz Han’ın milattan önve üçbinlerde yaşadığına dikkat çeker (H. Tanyu,  s: 18)

Türkoloji’nin kurucusu olarak bilinen Deguignes (ö.1800) Büyük Türk Tarihi adlı eserinde Oguz Han’ın yaptığı seferleri anlatırken:

“Oğuz Han’ın milattan 2800 sene önce hayatta olduğu anlaşılmış olur” (Deguignes, 1976, s.135) demektedir.

Dr. Rıza NUR’a göre Oğuz Han M.Ö. 4000’ lerde Hz. İbrahim Peygamber zamanında yaşamıştır (R.Nur, Türk Tarihi cilt:1, s. 45).

Kitabı Cihannuma (Neşri Tarihi cilt 1 s.11), Tevarih-i Âli Osman ve büyük İslam âlimi Vani Mehmed Efendi’den öğrendiğimize göre Oğuz Han, Kur’an-ı Kerim’de adı geçen Zülkarneyn’dir ve Hz. İbrahim zamanında yaşamıştır (İ.Hamî Danişmend, 1978, s.175).

Oğuz Han’ın 116 yıl yaşadığı Şecere-i Terakime’de: “Ve yüz on altı yıl padişahlık kılıp Hakkın rahmetine vardı” (E.G.Bahadır Han, Türklerin Soy Kütüğü, s:42, M.Ergin yayını) şeklinde anlatılmaktadır.

Oğuz Han 116 yıl yaşamıştır. Arap kaynaklarında ve Kur’an’da adı geçen “Zülkarneyn” adındaki “karn” eki boynuz manasına değil, “asır” ve “devir” manalarını ifade eder (Osmanlıca Türkçe Lügat, s:247). Arapça’da “eyn” eki ikilik ifade eder. “Karneyn” ise “iki asır” manasındadır. Oğuz Han bir asırdan fazla, iki asır (116 yıl) yaşamıştır.

Vâni Mehmed Efendiye, Neşri Tarihi denilen Kitâbı Cihannum’ya, Rüstem Paşa’nın Tevarih-i Âl-i Osman’ına göre Oğuz Han, Kur’an’da adı geçen Zülkarneyn’dir. Rıza Nur’a göre Oğuz Han Hz. İbrahim Peygamber zamanında yaşamıştır. (R.Nur, Türk Tarihi cilt:1,s:45) Ömer Nasuhi Bilmen ise, “Zülkarneyn’in İbrahim aleyhisselamla Mekke-i Mükerreme’de görüşmüş olduğu hadis kitaplarında mezkûrdur ” (Ö.N.B.Kuran-ı Kerim Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri cilt:4, s: 1995) demektedir.

Türkler ad olarak olmasa da itikat olarak Müslümanlığı X. Yüzyılda değil; ta Oğuz Han zamanından beri tanıdıklarını ve bildiklerini göstermek istiyorlardı. Müslüman tarihçiler, Oğuz-Han’ın yaşadığı çağlar hakkında, bize bazı bilgiler verirler. Mesela Hiveli meşhur Ebul Gazi Bahadır Han’a göre Oğuz-Han, zamanımızdan beş bin sene önce yaşamıştı. En önemli nokta da şu idi ki, Ebul Gazi Bahadır Han Oğuz-Han’ı, İran’ın en eski atalarından daha önceye koyuyor ve Türkleri, bir millet olarak İranlılardan daha eski tutuyordu. Bu efsaneler Türklerin, İslamiyeti ve Allah’ı, beş binsene önceleri ve hatta insanlığın ilk yaratılış sırasında tanıdıklarını, söylemek istiyorlardı. Henüz daha Müslümanlığın ne demek olduğunu bilmeyen Türkler “Allah” sözünden habersiz idi. Eski Türk tarihçilerine göre, “Allah” sözünün manasını anlamayan Türkler, Oğuz Han’ın şiir okuduğunu yahut da şarkı söylediğini zannederlermiş..(Ögel, 1993, s.55).

Öyle anlaşılıyor ki Türkler, İslâmiyetin öncülüğünü, Araplara ve hatta Peygambere bile vermek istemiyorlardı. Bu duruma göre, “Oğuz-Han Türklerin ilk ve en eski peygamberleri oluyordu” (Ögel, 1993, s.55).

Rıza Nur’a göre de “Oğuz Han Türklerin milli peygamberidir. Ancak adı Sami milletlerde Peygamberler listesinde geçmemiştir. Yalnız İbrani kitapları ve Tevrat “Torğ” diye kendisinden bahsederler (Nur,1978, 44-45).

Yukarıdaki bilgileri toparlayacak olursak:

Prof. Dr. Bahaaddin Ögel’e göre Altay dağlarında Pazırık yaylasında yapılan kazılar neticesinde bulunan M.Ö. Üçüncü bine ait Oğuz tipindeki iskeletin milletimizin ilk atası Oğzhan’a aittir. Türkoloji’nin kurucusu olarak bilinen Deguignes’e göre Oğuz Han M.Ö. 2800’lerde yaşamıştır.

Dr. Rıza NUR’a göre Oğuz Han M.Ö. 4000’ lerde Hz. İbrahim Peygamber zamanında yaşamıştır. Neşri Tarihi denilen Kitâbı Cihannum’ya, Rüstem Paşa’nın Tevarih-i Âl-i Osman’ına göre Oğuz Han, Kur’an’da adı geçen Zülkarneyn’dir.) Ömer Nasuhi Bilmen ise, “Zülkarneyn’in İbrahim aleyhisselamla Mekke-i Mükerreme’de görüşmüştür.

Bu bilgilere Marcel Brion’un, Ebu’l gâzi Bahadır Han’ın, V. Bank ile R. G. Rachmati’nin, Leon Cohun’un yukarıdaki vermiş olduğu bilgileri de dâhil edersek ve Oğuz Han’ın ‘Bir Tanrı’ yolunda on yıl süren din savaşları yaptığını ve “Oğullarım çok savaştım Tanrı’ya borcumu ödedim” dediğini ve ilk Türk Cihan hâkimiyetini gerçekleştirdiğini de dikkate alırsak o zaman Oğuz Han’ın Kur’an-ı kerim’de adı geçen Zülkarneyn olduğu ve aynı zamanda Türklere gönderilmiş bir peygamber olduğu anlaşılmış en azından bu iddia daha da güçlenmiş olur.

Oğuz Kağan’ın hayatı ve yaptıkları ile Mete’nin ve Afrasyab’ın yâni Alp-er Tunga’nın hayatı ve yaptıkları arasında benzerlikler olsa da Oğuz Han ne Mete’dir ne de Afrasyab’dır. Çünkü Oğuz Han onlardan çok daha önce yaşamıştır. Oğuz Han olsa olsa Kur’an-ı Kerim’de adı geçen Zülkarneyn’dir.

Kur’an-ı kerimde Kehf suresinde anlatılan Zülkarneyn aleyhiselamın özellikleri ile tefsir kitaplarında anlatılan özellikleri, Oğuz Han’ın özellikleri ve yaşadığı devir birbiriyle örtüşmektedir. Bu bilgilerin ışığında Allah’ın salih ve veli bir kulu olan ve bir Tanrı yolunda on yıl süren savaşlar yaptığı bilinen Oğuz Han’ın Kur’an-ı Kerim’de adı geçen Zülkarneyn olduğunu söylemek mümkündür.