Haşhaş üretiminde morfin miktarı önemli

Ziraat Mühendisi Musa Demirkul, haşhaş üretiminde verim kaybı olduğu yönünde ki şikâyetler üzerine İGM üyelerine sunum yaptı. Demirkul, dünya haşhaş üretiminin 700 bin dekarına sahip Türkiye’nin bu konumunu koruması için morfin üretiminin hakkını vermek zorunda olduğunun altını çizdi

İl Genel Meclisi (İGM) Başkanı Salih Sel, başkanlık divanına 03 Ekim Pazartesi günü verilen önergede; 2011–2012 döneminde haşhaş ekimleri için Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Şube Müdürlüğü’nce haşhaş tohumları dağıtıldığının belirtildiğini söyledi. Sel önergede, 2008–2009–2010 yıllarında dağıtılan tohumları eken çiftçilerin mağdur olup, kendi ürünlerini ekerek hasat eden çiftçilerin mağdur duruma düşmediklerinin, bölgede dağıtılan tohumların deneme üretimi yapılmadan dağıtılıp verim kaybı yaşandığının kaydedildiğin açıkladı. Önergeyi meclis üyelerinden Abdullah Türkyılmaz verdi.
Afyon şartlarında verim iyi
Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Şube Müdürlüğü’nden Ziraat Mühendisi Musa Demirkul, haşhaş tohumları hakkında meclis üyelerine geniş bilgiler verdi. İl bazında 140 bin dekar ekim alanı bulunduğundan söz eden Musa Demirkul, bu ekim alanında 24 bin 306’nın üzerinde hizmet verdiklerini kaydetti. 2009–2010 Ekim döneminde 54 ton tartım yapıldığını kaydeden Demirkul; “Özellikle Sinanpaşa ilçemizden böyle bir sıkıntı vardı. Gittik yerinde inceledik. Verim oranına baktığımızda 65 kilogram ortalama gördük. Hâlbuki Türkiye ortalaması verimi 45–50 kilogram arasındadır. Başkanımın dediği gibi çiftçinin bir sene-sinin boşa gittiği yönünde kanaatimce pek biz TMO olarak doğru görmüyoruz. Türkiye ortalamasına baktığımızda 65 kilogram verim Afyon şartlarına ve toprak yapısına göre gayet çok iyi. Bu sene 2010–2011 döneminde dekarda 85 kilogram verim aldık. Bu yıl Afyon’da 11 bin 870 ton haşhaş kabuğu aldık.” dedi.
Kapsülün morfin kalitesi mühim
Esas amacın morfin üretimine uygun kapsül üretmek olduğunu söyleyen Ziraat Mühendisi Musa Demirkul, tüm dünya da 1 milyon 400 bin dekar haşhaş ekim alanı olduğunu ifade etti. Bunun 700 bin dekarının Türkiye’ye verildiğini, ancak dünya morfin ihtiyacının yüzde 20’ni karşılayabilindiğini belirten Demirkul; “Bu da bizim geleneksel tohumlarımızda ki morfin düşüklüğüdür. Bilindiği üzere 1974 yılında gündeme geldiğinde bizim o dönemde Türkiye’de büyük bir haşhaş popülâsyonu kayboldu. Şahsen 2005 yılı ve 2006 yılından itibaren Afyon, Kütahya, Burdur, Uşak, Isparta illerinde 585 yeri gezerek 1970 ve 1960’lı yıllara dayanan 582 bin 800 adet tohum topladım. Bunlar muhafaza altına aldık. Bunları tek tek çimlendirip analiz-ler yaptığımızda içerisinde ki morfin oranlarının binde 3-4’ü geçmiyor. Bugün Avustralya yüzde 3’lere ulaşmış durumda. Bizde hala binde 4’de çalışabiliyoruz. Söylemek istediğim bir dekardan bir kilogram morfin alırken biz hala 350–400 gram oranında morfin alıyoruz. Dünya rekabet edebilmek için mutlaka verimin çok olması gerekiyor. Bunu yaparken köylüyü özellikle düşünmek zorundayız. Ama esasen bu ofisin ayakta durması için bu tohumlar ekilmek zorunda.” diye konuştu.
“Herkese bilgi veriyoruz”
Türkiye’nin haşhaş üretiminde ki 700 bin dekarlık hakkının elden alınmak istendiğine değinen Ziraat Mühendisi Musa Demirkul, bu dekar oranının korunması için dünya morfin ihtiyacının önemli bir kısmının karşılanması gerektiğine işaret etti. 2000’li Yıllardan bu tarafa çok sıkı bir çalışma temposu ile binde 4 olan morfin oranını yüzde birlere çıkardıklarını aktaran Demirkul; “Fabrikamız şu anda yüzde 80- 90 randımanla çalışıyor. Ayakta durabilmek için mutlaka gereken oranda morfini almak zorundayız. Bunu yaparken mutlaka köylüyü mağdur etmiyo-ruz. Elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyo-ruz. Kişi kişi tek tek hatta grup halinde herkese bilgi vermeye çalışıyoruz. Bu tohum mutlaka ekilmek zorundadır. Eğer fabrikamızın yaşamasını istiyorsak bize rakip ülkelerle mücadele etmek istiyorsak mutlaka bunu ekmek zorundayız. O kadar kötü bir tohum değil. Verim kaybı olan bir bitki tohumu vermiyoruz.” şeklinde konuştu. (Kocatepe)