Fethiye'nin Hayalet Köyü Kayaköy (Karmylassos)
Fethiye, Türkiye'nin en güzel tatil beldelerinden biri olup her yıl binlerce turisti ağırlar. Ancak, bu bölgedeki en ilgi çekici yerleşimlerden biri yalnızca turizm açısından değil, aynı zamanda tarihi ve kültürel zenginlikleriyle de önemli bir yer olan Kayaköy'dür.
Kayaköy, aynı zamanda "Hayalet Köy" olarak da bilinir. Bu unvan, köyün terk edilmesinin ardından uzun süre bakım görmeden bırakılmasının ve zamanla harabe haline gelmesinin bir sonucudur. Ancak Kayaköy, terk edilmiş olmasının ötesinde, burada yaşanan acıların ve geçmişin izlerinin hala hissedildiği bir yerleşimdir.
KAYAKÖY’ÜN TARİHİ VE KÖKENİ
Kayaköy’ün tarihi, M.Ö. 3.000’li yıllara kadar uzandığı düşünülen bir geçmişe sahiptir. Ancak günümüzdeki Kayaköy, Antik Likya Uygarlığı’na ait Karmylassos kentinin kalıntıları üzerine kurulmuştur. Karmylassos, Likya bölgesinin önemli yerleşim alanlarından biriydi ve Roma İmparatorluğu dönemine kadar varlığını sürdürdü. Bugün Kayaköy olarak bilinen bu bölge, bazı kaynaklara göre 11. yüzyılda, bazılarında ise 14. yüzyılda, buradaki Rumlar tarafından inşa edilmiştir. Bu yerleşime, Levissi adı verilmiştir. Levissi, dönemin ticaret merkezi olma özelliği taşıyan bir yerdi ve buradaki yapılar, 19. yüzyıldan günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Kayaköy’deki mimari, özgün ve dikkat çekicidir. Evler genellikle iki katlıdır ve çoğunlukla taş ve ahşap malzemelerle yapılmıştır. Evlerin her biri 50 metrekare civarında olup bodrum katları üzerine inşa edilmiştir. Yapılar, birbirini gölgelemeden, geniş bir şekilde inşa edilmiştir. Ancak zamanın acımasız etkileri nedeniyle, çoğu ev harabe haline gelmiş ve büyük kısmı artık yalnızca duvarlardan ibaret kalmıştır.
KAYAKÖY'ÜN HAYALET KÖY OLMASI
Kayaköy’ün hayalet köy olarak anılmasının en büyük nedeni, köyün terk edilmesinin ardından yıllarca hiçbir bakım yapılmamış olması ve yapılarının zamanla harabe hale gelmesidir. 19. yüzyıldan bu yana Kayaköy’de tek bir çivi bile çakılmamış ve terkedilen yapılar, geçmişin izlerini taşıyan birer hatıra haline gelmiştir. Kayaköy, aslında, 1923 yılında gerçekleşen Türk-Yunan nüfus mübadelesi sırasında terk edilmiştir. Mübadele sonucu, Kayaköy’deki 12.000 Rum, sadece altı hafta içerisinde, zorla topraklarını terk etmeye zorlanmıştır. Evleri, okulları, hastanesi, kütüphanesi, kiliseleri ve şapelleriyle birlikte terk edilen bu yerleşim, günümüzde geçmişin acılarını simgeleyen bir anıt olarak kalmıştır.
KAYAKÖY’E ULAŞIM VE ZİYARET
Kayaköy’e ulaşım oldukça basittir. Fethiye şehir merkezinden Kayaköy’e dolmuşlar düzenli olarak kalkmaktadır. Ölüdeniz’den Kayaköy’e gitmek isteyenler ise önce Hisarönü’ne gitmeli ve oradan Kayaköy dolmuşuna binmelidir. Ancak dolmuş seferlerinin saatleri bazen seyrek olabilmektedir, bu nedenle son dolmuş saatini öğrenmekte fayda vardır.
Kayaköy’ü ziyaret etmek, yalnızca tarihi bir alanı görmek değil, aynı zamanda bu topraklarda yaşanan acıları ve geçmişi anlamak anlamına gelir. Kayaköy, terkedilmiş yapıları ve huzurlu atmosferiyle ziyaretçilerine derin bir etki bırakır. Bu atmosfer, tarihi geçmişe dair bilgi edinirken, aynı zamanda geçmişin izlerini deneyimleme fırsatı sunar. Ayrıca köydeki gözlemecilerde bir gözleme ve ayran molası vererek, bu mistik atmosferin tadını çıkarabilirsiniz.
KAYAKÖY’ÜN MÜBADELE VE İNSANLIK TARİHİNDEKİ YERİ
Kayaköy’ün tarihi, 1923’te gerçekleşen Yunan-Türk nüfus mübadelesiyle şekillenmiştir. Lozan Antlaşması çerçevesinde, Türkiye’deki Rum-Ortodokslarla, Yunanistan’daki Müslümanlar karşılıklı olarak yer değiştirmeye zorlanmışlardır. Kayaköy’deki 12.000 Rum, köylerini terk etmeye zorlanmış ve yalnızca birkaç hafta içinde yeni topraklara göç etmek zorunda bırakılmıştır. Kayaköy, bu zorunlu göçlerin ve evlerini terk etmek zorunda kalan insanların acılarının simgesi haline gelmiştir.
Her bir taşında, her terkedilmiş evde, bu acıların izleri hala hissedilmektedir. Kayaköy, hem geçmişin derin izlerini görmek hem de zorunlu göç ve barışın önemini anlamak adına büyük bir öneme sahiptir.
DOSTLUK VE BARIŞ KÖYÜ OLARAK KAYAKÖY
1988 yılında Kayaköy, Mimarlar Odası ve Türk-Yunan Dostluk Derneği tarafından "Dostluk ve Barış Köyü" olarak ilan edilmiştir. Bu adlandırma, Kayaköy’ün tarihindeki acıların, insanlar arasında barış ve dostluk için bir ders olabileceği düşüncesine dayanmaktadır. Kayaköy, bu isyanla birlikte yalnızca bir köy değil, aynı zamanda insanlık tarihine dair önemli bir mesaj taşıyan bir alan haline gelmiştir.
Kayaköy, Fethiye’nin en dikkat çekici ve etkileyici noktalarından biridir. Bugün dahi, geçmişinin izlerini taşıyan bu köy, ziyaretçilerine derin bir etki bırakır. Kayaköy’ü gezmek, geçmişe doğru bir zaman yolculuğuna çıkmak gibidir. Burada, zorunlu göçün, barışın ve dostluğun önemini bir kez daha hatırlayabilirsiniz.
Fethiye’ye geldiğinizde, Kayaköy’ü mutlaka ziyaret etmelisiniz. Sadece tarihi dokusuyla değil, sunduğu huzur ve etkileyici atmosferiyle Kayaköy, tekrar tekrar gelmek isteyeceğiniz bir yer olacaktır.
