- Haberler
- Faydalı Bilgiler
- Fay Hattı Kaç Yılda Bir Kırılır?
Fay Hattı Kaç Yılda Bir Kırılır?
Deprem ülkesi Türkiye'de özellikle 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş depremlerinden sonra fay hattının kaç yılda bir kırıldığı endişe ile araştırılan konular arasında bulunuyor.
Peki, bir fay hattı kaç yılda bir kırılır? Fay ya da kırık, iki kıta sahanlığının birbirlerine sürtünerek zıt yönlerde hareketleri sonucu oluşan yapıya verilen isimdir. Kırıkların uzunlukları boyunca jeolojik tabakalar iki ayrı blok halinde yer değişmesidir. Kırık terimi çatlaklarla karıştırılmamalıdır. Zira çatlaklarda kırılma yüzeyleri boyunca bir yer değiştirme, bir kayma söz konusu değildir. Bir çatlağın fay olabilmesi için fay aynası, tavan ve taban blokları ve atıma gerek vardır.
FAYLARIN ORTAK ÖZELLİKLERİ
Faylarda kayma hareketi bir düzlem boyunca oluşmaktadır. Bu düzleme fay düzlemi eşittir kırık aynası adı verilir. Bu düzlem üzerinde sürtünme sebebiyle kayma çizikleri, kırık çizikleri bulunur. Bu kırık çizikleri bize kaymanın doğrultusunu bulmamıza yardımcı olur. Faylar da tabakalar gibi birer düzlemsel yapı elemanıdırlar. Dolayısıyla fayların da doğrultuları ve eğimleri vardır. Fay düzlemleri iki bloğu birbirinden ayırır. Bu iki blok, fay düzlemi üzerinde birbirine nazaran hareket ederler. Bu bloklardan fay düzleminin üzerinde bulunan bloğa tavan bloğu, fay düzleminin altında bulunan bloğa ise taban bloğu adı verilir.
FAY TİPLERİ NELERDİR?
Fay terimi kayaçlarda gözle görülecek kadar kayma hareketi gösteren kırıklara verilen genel bir isimdir. Kayaçlar bu kırıklar boyunca koparak birbirinden ayrılırlar. Genel bir tanımlama ile kayaçların bir düzlem boyunca gözle görülecek derecede kayma göstermesi olayına faylanma, bu olay sonucu meydana gelen şekle Fay denir. Faylanma olayı sonucu çoğunlukla birbirine paralel bir veya birkaç kayma düzlemi meydana gelebilir veya fay zonlarındaki kayaçlar kırılıp parçalanabilir. Faylar ve çatlaklar mekanik bakımdan birbirlerine benzeseler de, çatlaklarda genellikle kırılma düzlemleri boyunca yanlara doğru bir açılma olmasına karşılık Faylarda ise kırılma düzlemine paralel olarak ve değişik yönlere doğru bir kayma hareketi söz konusu olmaktadır. Fay normalde yapışıktır, 300 sene üzerine birikir ve kırılır. Ama fayın bu kısmı halen yüzeyde kaymaya devam eder.
