Eurovision 2024'de Neler Oldu
Mayıs ayında bir kez daha düzenlenen Eurovision Şarkı Yarışması, dünyanın en eski kültürel etkinliklerinden biri olarak dikkat çekiyor.
1956’dan bu yana her yıl Avrupa Yayın Birliği (EBU) tarafından organize edilen yarışma, yalnızca 2020’de COVID-19 nedeniyle iptal edilse de kültürel etkisini koruyor. Geçen yıl İsveçli sanatçı Loreen'in galibiyetiyle sonuçlanan Eurovision, bu yıl Loreen’in ülkesi İsveç’in Malmö şehrinde yapıldı.
TÜRKİYE EUROVİSİON SAHNESİNDEN NEDEN ÇEKİLDİ?
Türkiye, Eurovision’a 1975’te Semiha Yankı'nın "Seninle Bir Dakika" şarkısıyla katıldı ve yarışma, Türkiye'nin AB ile bütünleşme çabalarının sembollerinden biri haline geldi. Sertab Erener'in 2003 yılında elde ettiği birincilik, Türkiye'nin bu arenadaki en büyük başarısı olarak kaydedildi. Ancak Türkiye, 2013’te yarışmaya katılmama kararı aldı ve bu karar 11 yıldır devam ediyor. TRT, çekilme sebebi olarak oylama sistemindeki değişiklikler ve "ayrıcalıklı ülkeler" olarak adlandırılan beş ülkenin avantajlı konumunu öne sürdü. 2021 yılında, TRT Genel Müdürü İbrahim Eren'in geri dönüşle ilgili değerlendirme yaptıklarını açıklaması kısa bir süreliğine umut yarattı, ancak Türkiye 2024'te de yarışmada yer almadı.
EUROVİSİON’UN SİYASİ ŞARKI YARIŞMASI ALGISI: OYLAMA SİSTEMİ
Eurovision'daki oylama süreci, yarışmanın yalnızca müzikle sınırlı kalmayan siyasi bir boyuta sahip olmasını sağlıyor. Ülkeler, kendi adaylarına oy veremiyor ve diğer ülkelerden 10 favori seçiyor; bu favoriler, 12 puandan başlayarak belirli puanlarla sıralanıyor. Ancak, ülkeler arasındaki politik ve kültürel bağların bu oyları etkilediği ve şarkılar yerine siyasi ilişkilerin oylamayı şekillendirdiği düşüncesi yaygın. 1997’de televoting sistemine geçişle Türkiye, üçüncü olarak tarihindeki en iyi dereceyi elde etti. 2009’da oylama sistemi %50 jüri, %50 halk oyuna dönüştü ve bu değişim yeni tartışmaları da beraberinde getirdi. Blok oy kullanımı ve diaspora topluluklarının etkisi de oylamada dikkat çekici unsurlar olarak öne çıktı.
AYRICALIKLI ÜLKELER: BİG FİVE TARTIŞMASI
Eurovision’un en büyük finansörleri olan Fransa, Almanya, İtalya, İspanya ve Birleşik Krallık, "Big Five" olarak biliniyor ve bu ülkeler doğrudan finale katılma hakkına sahip. Türkiye'nin çekilme gerekçelerinden biri olarak görülen bu durum, yarışmanın adil olmadığı düşüncesini destekleyen önemli faktörlerden biri.
2024 EUROVİSİON VE İSRAİL-FİLİSTİN ÇATIŞMASI GÖLGESİNDE BİR YARIŞMA
Bu yılki yarışma, İsrail-Filistin çatışmasının gündemde olduğu bir dönemde gerçekleşecek. İsrail’i "October Rain" adlı şarkısıyla temsil etti. Eden Golan, şarkının sözlerinin 7 Ekim 2023’teki İsrail saldırılarına göndermede bulunduğu gerekçesiyle Avrupa Yayın Birliği (EBU) tarafından değişiklik yapmaya davet edildi ve İsrail talebi kabul ederek yarışmaya katıldı. Öte yandan, bazı gruplar İsrail’in yarışmadan diskalifiye edilmesi çağrısında bulunarak yarışmanın siyasi boyutunu bir kez daha gözler önüne serdi.
EUROVİSİON’DA ARTAN LGBTI+ TEMSİLİ VE TARTIŞMALAR
Zamanla LGBTI+ topluluğuna daha fazla görünürlük kazandıran Eurovision, bazı hükümetlerin tepkisini çekiyor. Türkiye'nin yarışmadan çekilme gerekçelerinden biri olarak gösterilen bu durum, TRT Genel Müdürü İbrahim Eren'in 2018 yılında yarışmanın çocuklara uygun içerikler sunması gerektiği konusundaki ifadelerinde de dile getirilmişti.
Türkiye'nin Eurovision'a Geri Dönüşü Mümkün mü?
TRT Genel Müdürü’nün açıklamalarıyla kamuoyunda oluşan beklentilere rağmen Türkiye, 2024 yılında da Eurovision'da yer almadı. Katılım kararı sadece oylama kurallarıyla ilgili teknik konulara bağlı değil, aynı zamanda ülkelerin sosyal ve politik duruşları da etkili oluyor. Bu bağlamda Eurovision, yalnızca bir şarkı yarışması değil, ülkelerin kültürel ve siyasi mesajlarını ilettiği bir platform olarak işlev görüyor. Türkiye’nin yeniden yarışmaya katılması konusundaki beklentiler yüksek olsa da bu konuda herhangi bir resmi karar bulunmuyor.
