Erkek Adam Dediğin de Küpe Takarmış
Küpe takma adetinin İslamiyet öncesinde yani Göktürk zamanında Türklerin yaptığı bir adet olarak biliniyor. Peki bu küpe neden takılıyor?
Bazı kaynaklara baktığımızda şöyle diyor;(bu kaynaklar ne yazık ki Çin kaynakları olduğunu üzücü bir şekilde belirtmek isterim.) Herhangi sebepten dolayı (savaş, kaza, vs.) bir evde bir tek erkek kalırsa o kulağına küpe takardı. Cenk meydanında komutanı askerin kulağında küpe görürse onu ön saflarda bir göreve vermez arka saflarda tutardı. Eğer 2 kulağında küpe varsa bu direk soyunun son erkeği anlamına gelmekte ve onu bazı durumlarda savaşa bile almazlardı. Bu da Türk için bir ailenin soyunu sürdürebilmesi çok önemli bir kavram olduğunu ortaya koymuştur.
BU BİLGİNİN DOĞRULUĞUNU NASIL ÖLÇÜCEZ
İslamiyet öncesinde Türk dediğimizde aklımıza gelen ilk topluluk Göktürklerdir. O devri sembolize eden resimlere baktığımızda yazıları okuduğumuzda bunun işaretlerini görebiliriz.
Eski Türk tarihini araştıran ilk isimlerden olan rahmetli Prof. Bahaedidin Ögel bu bilgiyi arkeolojik çalışmalarıyla doğruluyor.
YAYGIN BİR KULLANIM MI YOKSA TÖRENSEL BİR KULLANIM MI?
Küpe takan erkeklerin bu aleti sadece aksesuar olarak mı kullanıyor yoksa yukarıda bahsettiğimiz gibi özel sebeplerden dolayı mı takıyor günümüzde hala bir tartışmadır. Ama dönemin şartlarını göz önünde bulundurursak erkeklerin gündelik olarak o küpeleri takması çok zor bir ihtimal gibi geliyor. Çünkü bütün gün, o kutlu ata topraklarımız da atalarımız oldukça hareketli bir hayat geçirdikleri için ağır işlerde yapıyorlardı o ağır işler günün çoğunu kapsadığı için ister istemez küpelerini bir yerlere taktırıp sürekli kulak yırtılması, kulaklarının kopması gayet yüksek bir olasılık olarak görünüyor.
YOKSA CİDDEN AKSESUAR MI?
Ne sıklıkla taktıklarına net bir şey diyemesek de bu yukarda yazdığımız gibi gündelik hayatta kullanmak zor olacağı için özel törenlerde yani toy, şenlik, kutlama gibi özel günlerde takıyorlar demek daha olası bir durum. Peki ya İslamiyet dönemi Türklerde bu var mıydı ?
YAVUZUN KÜPESİ
Yavuz Sultan Selimin o küpeli resmini herkes hatırlar. Kimisi o tablodakinin Şah İsmail olduğunu idda etse de kimisi Yavuz’un küpe takmakla övündüğünü küpe takmanın köleliği çağrıştırdığını ve kendisini de Allah’ın kölesi olarak gördüğünü söylediğini idda eder. Bazısı da bu tablonun gerçekten Yavuz’a ait olduğunu ama sonradan gıcıklığına ressamın o küpeyi eklediği söylenir.
TARİHİ BİLGİLER İSLAMİYET DÖNEMİNDE TAKILMADIĞINI SÖYLÜYOR
Osmanlı Padişahları genelde aksesuarlarının daha çok kıyafetlerinde ondanda çok silahlarında kullanmayı tercih ettiklerinin söyleniyor. Çoğu zaman zırhlarında altın işletmeler yapıyorlardı. Zaten öncesinde dediğimiz gibi savaşta küpe takmak dezavantajlara yol açabilir. Osmanlıda da Padişahlarında küpe takmadığına böylelikle kanat getirmiş olduk. Yavuz Sultan Selim’in küpesi hala muamma olsa da düşüncelerimize göre Padişahların özelliklerini görünümlerini detaylı şekilde anlatan kitaplarda buna yer verilmemiştir eğer olsaydı böyle bir durum o kitaplar bahsederdi idye düşünüyoruz.
Kısaca küpe takmakla ne erkeklik olur ne kadınlık zira Hacı Bektaşi Veli’nin şu sözlerini hatırlatmak isterim. ‘’ Hararet nârdadır, sacda değildir,. Keramet sendedir, tâcda değildir. Her ne arar isen, kendinde ara,. Kudüs'te, Mekke'de, Hâc'da değildir.’’
