Nöbetçi Eczaneler
2 Mayıs 2015 Cumartesi 03:00:00 Farz namazlara bağlı olarak kılınan sünnet namazların en kuvvetlisi sabah namazının sünnetidir.. Çünkü onun hakkında gelen teşvik edici rivayetler pek çoktur. Hadis-i şerifte:
”Sizi atlılar (yani düşman ordusu) takip etseler bile bu iki rekâti bırakmayın.” “Sabah namazının iki rekât sünneti dünyadan ve onun içerisindeki her şeyden daha hayırlıdır” (Müslim) buyrulmuştur.
Maksat, onu kılmaya teşviktir. Sabah namazının sünnetinin vâcib olduğu bile rivayet edilmiştir. Sabah namazının sünnetini vaktin evvelinde hafifçe kılmak faziletlidir. Peygamber (sallallahü aleyhi vesellem) Efendimiz bu sünneti bazen Kâfirûn ve ihlâs sureleriyle; Bazen Bakara suresinin son âyetleri ile Âl-i İmran suresinin 64.âyeti ile kılarlardı. Başka surelerle de kılınabilir. Bütün nâfile namazlar oturarak kılınabildiği halde, sabah namazının sünnetini mazeret olmaksızın oturarak kılmak câiz görülmemiştir. Aynı şekilde, cemaat imamla birlikte namaza başladıktan sonra mescide gelen kişinin nâfile namaz kılması câiz değilken, sabah namazı bundan istisna edilmiştir. Buna göre, sabah namazının farzı kılınırken, imamın selâm vermesinden önce farza yetişebileceğini kestiren kişi önce sabah namazının sünnetini, gerekirse en kısa şekilde kılar, sonra imama uyar.
Sabah namazının sünnetinden sonra en kuvvetli sünnet, bazı âlimlere göre akşamın sünnetidir ve bundan sonra öğle namazının ilk sünneti gelir. Kimi âlimler ise sabah namazının sünnetinden sonra en kuvvetli sünnetin öğle namazının ilk sünneti olduğunu, geri kalanların aynı kuvvette bulunduğunu söylemişlerdir. Sebebi ise; terk edenler hakkında tehdit bulunmasıdır.
Nitekim Peygamberimiz (s.a.v.) efendimiz öğle namazının sünneti için: “Kim öğleden önce dört rekât namazı terk ederse şefaatime nâil olamaz” buyurmuşlardır. Buharî’den başka bir cemaat tarafından Ummü Habibe (r.anha) dan rivayet edilen hadis-i şerifte, Ummü Habibe şöyle demiştir:” Resulullah (sallallahü aleyhi vesellem)’den işittim şöyle buyurdular “Müslüman bir kul her gün farz namazlardan başka nafile olarak on iki rekat namaz kılarsa, Allah onun için Cennette bir köşk bina eder.” Bu nafile namazlar sabah namazının iki, öğlenin ilk dört ve son iki, akşamın iki, yatsının son iki rek’at sünnetleridir.” (Riyazü’s- Salihîn, II, Hadis no: 1101; Tirmizi; Salât, 189; Nesâi, Kıyâmül-Leyl, 66; İbni Mace, İkâme,100)
Sabah namazının sünnetinden sonra “Allah katında en faziletli namaz cuma gününün cemaatle kılınan sabah namazıdır.” (Ebu Nuaym, el-Hilye 7/207, Albânî, Sahihâ 1566; Beyhaki, Şuabu’l-İman, 7/55; Ebu Neuyam, el-hilye, 7/207; Albânî, Sahihâ 1566; ayrıca bk. Darekunî; İbnül Cevzî)
Sünnet namazlar vakit çıktıktan sonra kaza edilmezler. Yalnız sabah namazının iki rekât sünneti, sabah namazı ile birlikte vaktinde kılınamamış ise, güneş doğup kerahet vakit çıktıktan sonra öğle vaktine kadar sabahın farzı ile birlikte kaza edilebilir.
Öğle ve yatsı namazının ilk dört rekâtlık sünnetleri vakti içerisinde farz kılındıktan sonra kaza edilirken, ikindinin kaçan sünneti farzından sonra kaza edilemez.
Başlanmış nafile namazın tamamlanması gerekir. Başlanmış nafile namaz herhangi bir nedenle bozulacak olursa kaza edilmesi Hanefîler’e göre vacip, Mâlikîler’e göre farzdır. Şâfıîler’e göre ise bozulan nafile namazın kaza edilmesi gerekmez.
Mekruh vakitler dışında olmak üzere gece-gündüz istenilen vakitte nafile namaz kılınabilir. Nafile namazların evde kılınması daha faziletlidir.
Nafile namazların bütün rek’atlarında kıraat farzdır. Şâfıîler’e göre nafile namazlarda iki rek’atta bir selâm vermek sünnet iken, Hanefîler’e göre iki veya dört rek’atta bir selâm verilebilir. Faziletlisi iki rekâtta bir selam vermektir. Gündüz kılınanan nafilelerde dört, gece kılman nafilelerde sekiz rek’attan fazlasını tek selâm ile kılmak mekruhtur.
Tek başına kılınan nafile namazlarda gündüz kıraati gizli yapmak vaciptir. Gece kılınan namazlarda serbestlik vardır. İsteyen gizli isteyen açıktan okur (Hindiyye; Celal Yıldırım, İslam Fıkhı Ansiklopedisi)
Kazaya kalan sabah, akşam ve yatsı namazlarının farzlarını gece veya gündüz kaza ederken, açıktan okumakta mahzur yoktur. Hattâ açıktan okumak daha evladır. (Hindiyye)
Kazaya kalan, aynı günün sabah, akşam ve yatsı namazları cemaatle kılınıyorsa, imam, vaktinde kılınan gibi açıktan okur. Yalnız kaza kılan cemaatin hepsinin aynı namazı kılması ve aynı namaza kılmaya niyet etmesi gerekir.
Açıktan okumak erkekler içindir. Kadın, hiçbir namazda, yanında kimse olmasa da, sesli okuyamaz. (Redd-ül muhtar)
İkindinin sünneti ile yatsının ilk sünnetinin birinci oturuşunda Tahiyyât’tan sonra Salli-Bârik ve ayağa kalkınca namaza yeni başlıyormuş gibi sübhâneke okunur.
