'Dünyada Parlamentosunda Kadın Temsilinde En Alt Sıralara Geriledik'

CHP Afyonkarahisar İl Kadın Kolları Başkan Yardımcısı Özge Ölmez, 5 Aralık Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı Tanımasının 89. yıl dönümü nedeniyle parti de basın toplantısı düzenledi. Ölmez, CHP olarak yerel seçimlerde kadın temsilini en az ikiye katlamaya kararlı olduklarını ve tüm CHP’li belediyelerde eşitlik birimi kurulmasını, yerel yönetim kadrolarında yüzde 50 cinsiyet kotası uygulanmasını hedeflediklerini ifade etti.

“1935’TE 17 KADIN MECLİSE GİRDİ”

5 Aralık 1934’te kadınların Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne seçme ve seçilme hakkını kazandıklarını belirten Ölmez, “Ülkemizin kurucusu ve kurtarıcısı Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde, 23 Nisan 1920’de TBMM açıldı. O dönemde parlamentoda sadece erkek milletvekilleri vardı. Oysa Türkiye Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı için verilen milli mücadelede kadınlar ve erkekler yan yana, omuz omuzaydı. Takvimler 5 Aralık 1934’ü gösterdiğinde ise biz kadınlar Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne seçme ve seçilme hakkını kazandık. Dönemin Başbakanı İsmet İnönü’nün ifadesiyle; ‘kadının kurtuluş devrimi’ gerçekleşti. Bugün, bu kurtuluş devriminin 89. yıl dönümü. Kutlu olsun. Birçok gelişmiş ülkeden önce eşit yurttaşlığı elde etmenin haklı gururunu yaşayan kadınlar, 1935’te gerçekleşen seçimlerde aday oldu ve oy kullandı. Akın akın sandıklara koştu. Büyükşehirlerde kadın ve erkeklerin oy kullanma oranı birbirine çok yakındı. 17 kadın milletvekili Meclis’e girdi. Bir yıl sonraki ara seçimde kadın milletvekili sayısı 18’e çıktı. O dönem, Meclis’teki kadın milletvekili oranımız yüzde 4,6 oldu ve parlamentoda kadın temsilinde dünyada ikinci sıraya yerleştik.” diye konuştu.

“PAKİSTAN, SUUDİ ARABİSTAN VE SOMALİ EŞİT TEMSİLDE BİZİM ÖNÜMÜZDELER”

Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesinin üzerinden 89 yıl geçmesine rağmen, kadınların hala siyasette birçok eşitsizlikle karşı karşıya olduğunu dile getiren Ölmez, “Parlamentolar Arası Birlik’in 2023 verilerine göre dünyada parlamentoda kadın temsilinde 186 ülke arasında en alt sıralara geriledik. Pakistan, Suudi Arabistan ve Somali eşit temsilde bizim önümüzdeler. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) Haziran 2023 raporuna göre; Türkiye’de kadınların siyasete katılımı OECD ortalamasının da gerisinde kaldı. Raporda, Finlandiya’da kabinede kadın temsil oranı yüzde 64.3 iken Türkiye’de bu oran yüzde 5.9 ‘dur. Yine aynı rapora göre, Bakanlar Kurulu’nda kadın temsili konusunda 42 ülke arasında 38. sırada yer alıyoruz. Parlamentoda kadın temsilinde Güney Kore’den sonra, Bakanlar Kurulu’nda ise Çek Cumhuriyeti’nden sonra geliyoruz. Kadın kimliğinin, ulusal meclislerde ve yerel yönetimlerde temsili için kritik eşik yüzde 33’dür. Yüzde 33’ün altındaki bir oran, kadınların temsil edilmediği anlamına gelmektedir.” ifadelerini kullandı.

“CUMHURİYET TARİHİNİN EN CİNSİYETÇİ PARLAMENTOSU OLUŞTU”

1934 yılından bu yana gerçekleşen 24 genel seçimde 11 bin 985 Milletvekilinin Meclis’te görev yaptığını, bu vekillerin ise sadece 717’sinin kadın olduğunu kaydeden Ölmez, “2023 genel seçimlerinde Hüda-Par ve Yeniden Refah Partisi’nin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne girmesiyle, Cumhuriyet tarihinin en cinsiyetçi parlamentosu oluştu. 600 milletvekilinin sadece 119’u yani yüzde 19.83’ü kadın. 27. Dönem parlamentosunda yüzde 17.1 olan bu oran, 28. Dönemde sadece yüzde 2, 73 artabildi. Yine kritik eşik olan yüzde 33’ü bile yakalayamadık.Oysa 2022’de yapılan bir araştırmaya göre, Türk toplumu kadının siyasette daha fazla temsil edilmesini istiyor. Verilere göre, kadınların yüzde 71’i, erkeklerin yüzde 54’ü kadın siyasetçi sayısı artınca, Türkiye’nin gelişeceğini, daha iyi bir toplum haline geleceğini düşünüyor.” dedi.

“BELEDİYE MECLİSİ ÜYELİKLERİNDE FERMUAR SİSTEMİ UYGULANMASINI ÇOK ÖNEMSİYORUZ”

Türkiye’de 1930-2019 yılları arasında yapılan 19 yerel seçimde, sadece 156 kadın belediye başkanı seçildiğini belirten Ölmez, “Erkeklerde ise bu sayı 32 bin. 31 Mart yerel seçimlerine göre 1389 belediye başkanının sadece 22′ ‘si, yani yüzde 2’si kadın. 2019 sonuçlarına göre, Türkiye’deki 50.217 muhtardan sadece 1.119’u; yani yüzde 2’si kadın. Kadın belediye meclis üyesi oranı en fazla yüzde 11, kadın il genel meclis üyesi oranı ise en fazla yüzde 3 olabildi.Kadınların seçme ve seçilme hakkını kazanması eşitlik mücadelesinin önemli parçasıdır. Cumhuriyet Halk Partisi olarak ana hedefimiz tam eşitliktir. Bu konuda dev bir adım atmış ve kadınların siyasette eşit temsilini sağlayabilmek amacıyla Siyasi Partiler Yasası’nda değişiklik öngören teklifimizi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunmuştuk. Listelerin bir kadın bir erkek şeklinde “fermuar yöntemi” ile yapılmasını şart koşmuştuk. Teklifimiz, AKP ve MHP oyları ile reddedilmişti. Bu konudaki kararlılığımız devam ediyor. Şu anda Partimizin üst yönetimini oluşturan Gölge Kabine’nin yarısı kadın, yarısı erkeklerden oluşuyor. Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları olarak, son üç yılda partimize yaklaşık 165 bin yeni kadın üye kazandırdık. Yüzde 30’un altında olan kadın üye oranımızı yüzde 37’ye çıkardık. Kadınların siyasette daha aktif olması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Önümüzdeki seçimlerde kadın temsilini en az ikiye katlamaya kararlıyız. Belediye meclisi üyeliklerinde fermuar sistemi uygulanmasını çok önemsiyoruz. Tüm CHP’li belediyelerde eşitlik birimi kurulmasını ve yerel yönetim kadrolarında yüzde 50 cinsiyet kotası uygulanmasını hedefliyoruz.” şeklinde konuştu.

“EŞİT BİR DÜNYA KURMAYA KARARLIYIZ”

5 Aralık’ın aynı zamanda CHP tarafından hayata geçirilen “YAŞAMHAK”projesinin de 3. yıl dönümü olduğunu kaydeden Ölmez, sözlerini şöyle tamamladı:

“İstanbul Sözleşmesi’nin bir maddesini hayata geçirdiğimiz projemizle, kadına yönelik şiddetle etkin şekilde mücadele ediyoruz. 444 82 85 numaralı alo şiddet hattımız üzerinden, şiddet mağduru kadın ve çocuklara 7/24 ücretsiz hukuki ve psikolojik destek hizmeti sunuyoruz. Projemiz kapsamında bugüne kadar on binlerce kadının hayatına birebir dokunduk, dokunmaya da devam ediyoruz. Ekonomik şiddetten psikolojik şiddete, dijital şiddetten fiziksel şiddete kadar, bütün mağdur kadınları karakollarda, mahkemelerde, hastanelerde, savcılıklarda yalnız bırakmıyoruz. Sivil Toplum Kuruluşları, Barolar ve Meslek Odaları ile imzaladığımız protokoller sayesinde, kadınlara ve çocuklara destek oluyoruz. Acil durumlarda kadınlar, bize mobil uygulamamız üzerinden kolayca erişebiliyor. Biz kadınlar için eşitlik mücadelesi, bir hak mücadelesidir. Eşit bir dünya kurmaya kararlıyız. Laik, demokratik ve özgür yarınlar biz kadınların ellerinde yükselecek.”