Ana Sayfa Arama Galeri Video Yazarlar
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir
Hasan ÖZPINAR
e-posta: YAZARIN TÜM YAZILARI

DÜNDEN BUGÜNE AFYONKARAHİSAR’DA SİNEMALAR – 2

Geçtiğimiz hafta yayımlanan yazımızda Afyonkarahisar’da ilk sinema gösterimlerinin nasıl başladığından bahsetmiş ve şehrin ilk sinema salonu olan Maarif Sineması’nın tarihçesine yer vermiştik.Bu hafta sinemaların tarihçesine Ordu Evi Sineması ve Halkevi (İnci) Sineması ile devam ediyoruz.

2-ORDU EVİ SİNEMASI

Maarif Sineması’ndan bir kaç yıl sonra Kolordu Komutanı’nın gayretleriyle Zabitan Tasarruf Sandığı tarafından bugünkü Askerlik Şubesi civarında bir Kolordu Sineması yaptırılmış ve hizmete girmiştir. (1)
İlk yıllarda Askeri Mahfil Sineması denilen sonradan Ordu evi Sineması adını alacak olan bu sinemada ilk günlerde sessiz filmler gösterilirken 28 Mart 1933 tarihinde ilk sesli filme perdelerini açmıştır. Sinemada 1930’lu yıllarda ilimizde askerliklerini yapan gayrımüslim azınlıklardan ünlü isimlerde çalışır. Ermeni Tiyatrosunun önde gelen isimlerinden Hagop Ayvaz, Türk Sineması’nda ses yönetmeni olarak birçok filme imza atan Yorgo İliyadis bunlardan bazılarıdır.
Ordu Evi Sineması uzun yıllar boyunca kaliteli filmlerle hem halka hem de askeri birliklere hizmet verir. 1963 yılında artan seyirci sayısı nedeniyle tadilat yapılarak genişletilir ve kapasitesi artırılır.Buna rağmen diğer sinemalara göre oldukça az koltuk sayısına sahiptir, Sadece 200 koltuğu vardır.
Yazlık Sinema akımının başladığı 1960’lı yıllarda Ordu Evi’de bu akıma uymakta gecikmez. Askerlik Şubesi’nin arkasındaki kısma da Ordu Evi Bahçe Sineması adıyla yazlık kısmı açılır.(2 )
Askeri sinema olması sebebiyle vergilerden muaf olan sinema bilet ücretlerini oldukça düşük tutması nedeniyle diğer sinema sahiplerince sıkça eleştirilir.
1980’li yılların başlarında kapanan sinema 1989 yılında yıkılarak arazisi Milli Savunma Bakanlığı’nca yeni bir Orduevi yapılması karşılığında Afyonkarahisar Belediyesi’ne terk edilir ve günümüzde Ordu Bulvarı ile Gazlıgöl Caddesi’ni birbirine bağlayan Alparslan Türkeş Bulvarı açılır.

3- HALKEVİ (İNCİ) SİNEMASI

Afyonkarahisar Halkevi’nin tiyatro ve temsil kolunun faaliyetlerinde kullanmak amacıyla Cumhuriyet’in 10.yıl dönümü olan 29 Ekim 1933’te temeli atılan salonun planlarını bizzat Ali Çetinkaya çizdirmiş ve onun gayretleri ile inşa edilmiştir.(3 )
23 Şubat 1936’da açılışı yapılan salon 1937 yılına kadar tiyatro gösterileri için kullanılmış bu yıl Halkevi İdaresince şehirdeki sinema ihtiyacı göz önünde bulundurularak sesli film makinesi alınması ve film gösterimine uygun hale getirilmesi için Halkevi’nin 1938 yılı bütçesinden 7000 TL. ayrılması öngörülmüştür.(4 )
Pazarlıkla 4180 TL’na malolan film makinesinin salona montajı Haziran 1938 ‘de yapılır ve yapılan düzenlemelerle birlikte Halkevi Temsil Salonu sinema olarak faaliyete geçer.
1941 yılına kadar Halkevi idaresince genellikle halkı eğitici amaçlı filmler ve parti propaganda filmleri gösteren sinema, Maarif Sineması’nın okula dönüştürülmesi ve Ordu Evi Sineması’nın da 2.Dünya Savaşı yılları içinde olunması sebebiyle film göstermemesi sonucu şehirdeki tek sinema salonu olarak hizmet verir.
Halkın ara sıra gelen ücretsiz filmlere olan talebinin artması Halkevi idarecilerinin de dikkatini çeker. Sinemanın düzenli çalışması amacıyla neler yapılabileceği tartışılır. Fakat halkın yararına çalışan Halkevi’nin ücretli olarak sinema çalıştırması uygun görülmez.
Salon bu gelişmeler üzerine o tarihlerde Arif Koçoğlu’nun çabalarıyla ayakta durmaya çalışan Çocuk Esirgeme Kurumu’na tahsis edilir.
Çocuk Esirgeme Kurumu’nun çalıştırdığı Halkevi Sineması’nda ilk gösterim 04/05/1941 tarihinde başrollerinde Cahide Sonku ve Muhsin Ertuğrul’un oynadığı ‘’ Şehvet Kurbanı ‘’ isimli filmle yapılır. Gazete haberlerine bakılırsa halkın ilgiyle izlediği film bir aile faciasını anlatmaktadır ve hemşehrilerimiz bu tür filmlerin devamını beklemektedir.(5)
1948 yılına kadar Çocuk Esirgeme Kurumu tarafından işletilen Halkevi Sineması bu tarihte Eskişehir’li Hamit Özekçin tarafından kiralanır ve İnci Sineması adı altında Halk Eğitim Merkezi’ne devredileceği 1962 yılı Nisan ayı sonuna kadar bu kişi tarafından çalıştırılır.
Halk Eğitim Merkezi’ne devredildiği günden bu yana genellikle konferans, panel gibi etkinliklere ev sahipliği yapan salonda bugünlerde Afyonkarahisar Belediye Şehir Tiyatrosu oyunlarını halka sunmaktadır.330 koltuk kapasitesi ile şehrimizin bugün orijinal halini koruyan en eski sinema salonu olan binada son olarak şehrin sinema salonundan mahrum olduğu 1994 yılı yaz aylarında Kültür Bakanlığı tarafından ‘’Türk sineması günleri ‘’ adı altında ‘’ Mavi Sürgün, Çözülmeler, C Blok, Tersine Dünya ‘’ gibi yapımlar ücretsiz olarak seyirciye sunulur.
Günümüzde Milli Eğitim Müdürlüğü Rehberlik Araştırma Merkezi(RAM) salonu olarak bilinen binada orjinalliği bozulmadan hizmet veren en eski salondur.
1930 ve 40’lı yılların sinema salonlarında sadece film gösterimleri değil sık sık kumpanya adı verilen amatör tiyatro toplulukları ve Darül bedayi’nin ( Şehir Tiyatroları ) oyunları da yer bulur.DİPNOTLAR
1- ‘’Sinema Binası Bitiyor ‘’ Haber Gazetesi 23 Mayıs 1932
2- ‘’Ordu Evi Bahçe Sineması Yakında Hizmete Giriyor’’ Gençliğin Sesi Gazetesi 27 Haziran 1962
3- ‘’ Halkevi Temsil Salonunun Temel Atma Merasiminde ‘’ Taşpınar Dergisi sayı 13 s 23 İkinci Teşrin 1933
4- ‘’ Halkevinde Sinema ‘’ Haber Gazetesi 10 Mayıs 1937
5- ‘’ Çocuk Esirgeme Kurumu Güzel Filmler Getiriyor ’’ Haber Gazetesi 12 Mayıs 941

YAZARLAR

TÜMÜ

SON HABERLER