Dr. Şahan akciğer embolisini anlattı

Afyonkarahisar Özel Fuar Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Dr. Sami Şahan, Akciğer Embolisinin (Polmoner Emboli) nedenlerini, korunma yöntemlerini ve tedavi biçimini detaylarıyla anlattı

Özel Fuar Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Sami Şahan, akciğer embolisi hakkında bilgi verdi.
“BACAKLARDAKİ PIHTILAŞMA ÖNLENİLMELİ”
Dr. Sami Şahan, tıbbi tabirle Polmoner Emboli olarak ifade edilen akciğer embolisinin sık rastlanılan ancak tanı koyması zor, ölüm sıklığı yüksek bir hastalık olduğunu ifade etti. Şahan, “Akciğer embolisinden ölüm gelişmiş ülkelerde bile ölüm nedenleri arasında 3. sırada yer almaktadır. Hayati tehlikesi yüksek olmasına karşın, doğru ve zamanında tedavi, ölüm riskinde önemli oranda azalma yapar. Bacaklardaki kan pıhtılaşmasını önlemek için gerekli önlemleri almak, akciğer emboli riskini azaltmaktadır. Covid-19 pandemisiyle birlikte pulmoner emboli vakalarında artış görülmüştür. Emboliyi önlemeye yönelik ilaçlar covid hastalarının tedavisinde yer almıştır. Akciğer embolisi, sıklıkla bacaklardan, nadiren de vücudun diğer kısımlarında derin toplardamarlarında ven damarlarında oluşan kan pıhtılarının koparak emboli akciğer atardamarların tıkanması sonucu oluşur.” dedi.
“BÜYÜK BİR PIHTI ANİ
ÖLÜME NEDEN OLABİLİR”
Hasta şikâyetlerinin emboli boyutu ve tıkanan akciğer atardamarının çapını belirlediğini aktaran Dr. Sami Şahan, “Hastanın şikâyetlerini, embolinin boyutu ve tıkanan akciğer atardamarının çapı belirler. Küçük bir pıhtı, hastada belli belirsiz müphem şikâyetlere veya hiçbir şikâyete yol açmazken, büyük bir pıhtı ile ani ölüm meydana gelebilir. Bununla beraber, genellikle hastalarda, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gelişir. Embolinin kaynağı genellikle ayaklar olduğundan, etkilenen bacakta genellikle sol tarafta ağrı ve şişlik olur.” ifadelerini kullandı.
“EMBOLİ OLUŞTURAN PEK ÇOK NEDEN VAR”
Akciğer embolisinin uzun süreli hareketsiz kalmayı gerektiren durumlarda ortaya çıktığını aktaran Şahan, “Akciğer embolisi; Ameliyat sonrası ve yatalak hastalarda, felç, uyluk başı kırıklar, uzun süren ağır hastalıklarda, Covid-19 enfeksiyonu geçirenlerde, gebelik ve sonrası dönem ile karın içi tümörlerde, kalp yetersizliği, ileri yaş, ciddi kronik obstrüktif akciğer hastalıkları (KOAH), uzun süreli hareketsiz seyahatler özellikle uzun otobüs ve uçak yolculuklarında ortaya çıkar. Aşırı pıhtılaşma eğilimleri, kalıtsal pıhtılaşma bozuklukları protein C, S ve Antitrombin III eksikliği, Faktör V Leiden veya protrombin 20210 mutasyonu, kanser, doğum kontrol ilaçları, gebelik ve sonrası dönem lohusalıkta, bazı kan hastalıkları, özellikle aşırı protein kaybı ile seyreden böbrek hastalıklarında ve aşırı kiloda ortaya çıktığı görülmüştür.” ifadelerini kullandı.
“ERKEN TANI
HAYAT KURTARIR”
Damar duvarında hasarlanma hakkında bilgi veren Şahan sözlerine şöyle devam etti: “Travma, yanıklar, alt bacak operasyonu, kan zehirlenmesi bunlara neden olabilir. Akciğer embolisinde hastalık belirtileri çoğu zaman özgün olmadığından, doktorun hassasiyeti bu konuda önemlidir. Genelde yapılan ilk tetkikler- akciğer grafisi, EKG, kan sayımı normal bulunabilir. Dolayısıyla risk faktörlerini taşıyan ve nefes darlığı, göğüs ağrısı veya kanlı öksürük gibi yakınmaları olan kişilerde öncelikle akla gelmeli, ilk yapılan tetkiklerle tespit edilemese de akciğer emboli olasılığı her zaman akılda tutarak daha ileri incelemeler yapılmalıdır. Tanı erken konularak tedaviye hızla başlanması hedeflenmelidir. Çünkü daha önceden belirtiğimiz gibi, erken tanı hayat kurtarıcıdır. Diğer tetkik yöntemleri olarak, atardamardan genellikle koldan radial kan gazı örneği için kan alınarak oksijen değerinin tespiti, ekokardiyografi ile kalbin sağ tarafında volüm yüklenmesinin ve ana akciğer damarında pıhtının araştırılması, uyluk ve bacak kasları arasında yer alan toplardamar kan akımının Doppler ultrasonografi (USG) ile incelenmesi böylece hem embolinin kaynağını tespit edilir hem de tanı konur. Akciğer sintigrafisi ile akciğerde damar tıkanması nedeniyle kanlanamayan alanların gösterilmesi, spiral toraks bilgisayarlı tomografi ile büyük ve orta boy akciğer atardamarlarında pıhtının veya akciğer dokusuna ait bozukluklar ortaya konulabilir.”
“TEDAVİ ŞEKLİNİ HASTANIN
DURUMU BELİRLİYOR”
Dr. Sami Şahan, akciğer emboli tedavisinin yüksek riskli hastalara tanı konulduğunda ilk iki hafta içinde tanı konulan hastalara damardan pıhtı eritici ilaç tedavisi verilebileceğini belirtti. Şahan şunları kaydetti: “Tedavi uygulamasının yetersiz kaldığı veya olası zararları sebebiyle bu tedavinin verilemediği veya çok yüksek riskli hastalarda, hem kasıktan lokal olarak uyuşturulan derinden girilen katater ile tıkanan atardamara ulaşılarak pıhtının mekanik temizlenmesi hem de cerrahi yöntemle atardamar içindeki pıhtı temizlenebilir. İzleyen dönemde en az altı ay pıhtılaşmayı azaltıcı ilaçlar kullanılmalıdır. Bazı yüksek riskli veya tekrarlayan embolisi olan hastalara bu pıhtı oluşumunu azaltan ilaçlar ömür boyu verilmelidir. Pıhtı atma riski yüksek olan veya sürekli tekrarlayan, uyluk, bacak ve leğen kemiklerinde kronik pıhtı oluşan hastalarda, pıhtı oluşumunu azaltan ilaçların yanı sıra kalbe giden karın içinde yerleşik ana toplardamara pıhtının geçisini engelleyen filtre takılabilmektedir.”
“DOLAŞIM DURAĞANLIĞI
BÜYÜK RİSK OLUŞTURUYOR”
Akciğer embolisinden korunmak için öncelikle uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınmak gerektiğine değinen Şahan, “Uzun süreli seyahatlerde mola sıklığını artırarak hareket edilmelidir. Uzun uçak yolculuklarında, çoğu kez monitörlerden gösterilen ve koltukta kolayca yapılabilen egzersizleri yapmak ve sık tekrar etmek önemlidir. Kan pıhtılaşmasını artıran ve dolaşımı durağanlaştıran alkol ve sigara kullanımından uzak durulmalıdır. Özellikle sigara içen, 35 yaş üzerindeki kadınlarda gebeliği önleyici ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.” ifadelerini kullandı.
>> Ş. Cüneyt BURSALIOĞLU’nun Haberi