Domates, normal seyrine girdi – Kocatepe Gazetesi

Afyon Yaş Sebze-Meyve Toptancı Hali Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çiloğlu, domates fiyatlarının normal seyrine girdiğini belirtti. Çiloğlu, şu anda Hal’de domatesin fiyatının 1 buçuk lira olduğunu aktardı

Kurban Bayramı’ndan önce pahalılılıyla gündeme gelen ve “Altın fiyatına satılıyor” şakalarına neden olan domateste, fiyatlar normal seviyeye indi. Afyon Yaş Sebze-Meyve Toptancı Hali Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çiloğlu, Kurban Bayramı sürecinde zararına satışlar da yaptıklarına dikkat çekerek “Bayram öncesi, Antalya Hali’nde bir kilogram domatesin toplam fiyatı, 3 lira, 3 lira 30 kuruş, 3 lira 50 kuruş gibi değişen fiyatlarla 11.11.2010 günü arz-talep üzerine fiyat oluşmuştur
Aynı gün patlıcan ise 1 lira 60 kuruştan işlem görmüştür. Aynı gün kabak, 1 lira 20 kuruş, dolmalık biber 1 lira 50 kuruş, marul ise 2 lira ve 1 lira 802 kuruştan işlem görmüştür. Bayram öncesi fiyatlar belirttiğim gibi hareketli ve hararetli geçmiştir. Bunun da böyle olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Biz bunu bu fiyatlardan Antalya Hali’nden aldık, Afyon’a getirdik. Satarken de çok zorlandık. 3 buçuk liralık domatesi, Afyon’da 3 liraya sattık. Toptan zararına sattık. Bayram böyle bitti” dedi.
Bayramdan sonra
fiyatlar düştü
Çiloğlu, “Bayram bitiminden sonra ise havaların mevsim normallerinin üzerinde sıcak gitmesi, üretim bölgesindeki, Antalya’daki seraların birden gelişmesiyle ve bayram tatili dolayısıyla ihracatın durmasından dolayı 20.11.2010 günü Antalya Hali’nde beklenen ucuz fiyatlar gündeme gelmiştir.
3 lira 60 kuruş olan domates 2 lira, 1 lira 80 kuruş, 1 lira 60 kuruş olarak işlem gördü.
Biberler yine aynı, kendini muhafaza etmiştir.Salatalık, patlıcan ve kabakta beklenenden daha fazla ucuzlama olmuştur. İlimiz Afyonkarahisar, üretim bölgesine çok yakın olmasından dolayısıyla görülen ucuzluk, olduğu gibi Afyon Toptancı Halimize de yansımıştır. 22.11.2010 tarihinde Afyon Toptancı Halimiz’de birinci domates 1 lira 50 kuruş, ikinci domates 1 lira, üçüncü domates, 75 kuruştan işlem görmüştür. En küçüğü 75 kuruştur. İhracata gidecek olan ise birinci domates dediğimiz türdür” diye konuştu.
Fiyatlar, arz-talep dengesine göre belirleniyor
Türkiye’deki yaş sebze ve meyve hallerinin üretimdeki azlık ya da çokluğa görü fiyat belirlediklerini hatırlatan Çiloğlu, “Domateste fiyatların düşmemesi gibi bir lüksümüz yok. Türkiyemizdeki yaş sebze ve meyve hallerindeki her sabah fiyatlar, üretici bölgesindeki fiyatlara göre arz-talebe göre gündeme gelir. Üretim bölgesinde çok ve ucuz olan sebze ve meyve tüketim bölgesinde de ucuz satılır. Üretim bölgesinde az ve fiyatlar yüksekse tüketim bölgesinde de fiyatlar yüksektir. Başka çıkar yolu yok bunun” ifadelerini kullandı.
Soğanda da pahalılık yaşanmıştı
Çiloğlu, geçen sene de soğan konusunda benzer bir fiyat artışının yaşandığını belirtti ve “Geçen sene soğanda bir darlık olmuştu. Geçen sene bugünlerde 40-50 kuruş olan soğan kış aylarında Afyon’da 2-2,50 kuruş fiyatında seyretti. Bugün soğan yine 50 kuruş, toptanda. Domates şu anda burada 1 buçuk lira. Manavda 2 lira. Ama aklı başında manavsa. Aklı başında manav değilse ‘Bayramdan önce 4-5 liraydı, şimdi de 3 liraya satayım’ derse domates elinde kalır, kimse o domatesi almaz” dedi.
Fiyat artışının 3 yıllık mazisi
Domatesin bayramdan önceki pahalılığının bu senenin yanı sıra bundan önceki 3 seneyle de bağlantılı olduğuna dikkat çeken Çiloğlu, şöyle konuştu:
“Domates konusu gerilerden geliyor. 2007, 2008, 2009 yıllarında turfanda sera ürünü dediğimiz domatesin, üretim bölgelerinde ilk mahsül para etmemesinden üretici Anadolu’daki yerli domatesin bitim tarihinden sonra domates yetiştirmeyi öngörmesinden dolayı 2010 Temmuz sonunda sera camına dikilmesi gereken fide 2010 Ağustos sonunda dikildiğinden 90 gün sonrasında dikilen fidenin ürün vermeye başlaması, Ekim sonunu ve hatta Kasım’ın 10’una uzamıştır. Aslında Ekim’in birinde sera ürünü üretime giriyor idi. Bahsettiğimiz geriye dönük 3 yıl içerisinde erken çıkan sera ürününün para etmemesinden dolayı üretici geç dikmeyi tercih etti ve bir boşluk oldu. Bu boşluk, Afyonkarahisar’daki yerli domatesin ürün toplama günlerinde dolu büyük hasar yaptı. Yerli domateste ilk ürün Ağustos’un 10’unda alınır. O zaman beklenmedik dolu olayı gerçekleşti. Dolu ile birlikte görülmemiş sıcakların yaşanmasıyla domates, kavun, karpuz Afyonumuz da dahil yandı, kavruldu, ürünün erken bitmesine sebep oldu. Akdeniz Bölgesi’ndeki üretici de eski yıllara istinaden yerli mahsülünün Ekim ayının sonuna kadar devam edeceğini düşünerek geç fide dikti. Geç mahsül aldı. Boşluk yaptı.” (Kocatepe)