Doğu Türkistan Olayı Nedir?

Doğu Türkistan, Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuzeybatısında yer alan ve resmi olarak Sincan Uygur Özerk Bölgesi olarak adlandırılan bölgedir. Bu bölge, tarihi boyunca Türk kökenli Uygur halkının ve diğer Müslüman azınlıkların yaşadığı bir coğrafya olmuştur. Ancak son yıllarda, Doğu Türkistan'da yaşanan insan hakları ihlalleri ve baskıcı politikalar, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmiş ve büyük bir tartışma konusu haline gelmiştir. Peki, Doğu Türkistan olayı nedir ve bu olay neden dünya çapında bu kadar çok ses getirmektedir?

Çin hükümeti, bölgedeki Müslüman Uygur halkını aşırılık, terör ve ayrılıkçılıkla suçlayarak, "radikalizmi önleme" adı altında bir dizi baskıcı önlem uygulamaya başlamıştır. Bu kapsamda, milyonlarca Uygur Türkü'nün zorla tutulduğu "yeniden eğitim kampları" inşa edilmiştir. Çin hükümeti bu kampları "mesleki eğitim merkezleri" olarak tanımlarken, uluslararası insan hakları örgütleri ve tanık ifadeleri, bu kamplarda sistematik olarak beyin yıkama, zorla çalıştırma, din özgürlüğünün kısıtlanması, işkence ve insanlık dışı muamelelerin yaşandığını rapor etmektedir. Uygur halkının dini pratikleri, kültürel kimlikleri ve günlük yaşamları üzerinde ciddi bir baskı uygulanmakta, İslam'ın temel ibadetleri yasaklanmakta ve Uygur dilinin kullanımı sınırlandırılmaktadır.

Birleşmiş Milletler, insan hakları örgütleri ve çeşitli bağımsız araştırmacılar, bölgede yaşanan bu olayları "kültürel soykırım" olarak tanımlamaktadır. Çin hükümeti ise bu suçlamaları reddetmekte ve uyguladığı politikaları "terörle mücadele" ve "ulusal güvenlik" gerekçesiyle savunmaktadır. Ancak, bölgeden kaçan Uygur Türkleri ve sızdırılan belgeler, geniş çaplı gözetim ve asimilasyon politikalarının varlığını kanıtlar niteliktedir. Yapay zeka ve yüz tanıma sistemleriyle donatılmış geniş çaplı bir izleme ağı, bölgedeki insanların her hareketini takip etmektedir.