Doğaltaş kongresi sona erdi – Kocatepe Gazetesi

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Mühendislik Fakültesi ile Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Maden Mühendisleri Odası Afyonkarahisar İl Temsilciliği tarafından ortaklaşa düzenlenen “Türkiye VII. Uluslararası Mermer ve Doğaltaş Kongresi”, 15 Ekim 2010 Cuma günü gerçekleştirilen oturumların ardından sona erdi

Ahmet Necdet Sezer Kampusü Atatürk Kongre Merkezi’nde sabah saat 10.00’da başlayan kongrenin ikinci gün programı, başkanlığını Prof. Dr. Bektaş Uz’un yaptığı ve Yrd. Doç Dr. Ahmet Yıldız ile Özer Demirkırkan’ın üye olarak yer aldığı dördüncü oturumla başladı. Oturumda AKÜ Mühendislik Fakültesi öğretim elemanlarının hazırladığı “Doğaltaşlarda Eskitme Yöntemini Etkileyen Parametrelerin İncelenmesi” başlıklı bildiri Sevgi Gürcan tarafından sunuldu. Gürcan “Doğaltaş yüzeylerinde uzun zamanda aşınma ile meydana gelecek görüntüyü, farklı teknik ve aşındırıcı malzeme kullanarak elde etme işlemine eskitme ismi verilmektedir. Eskitme işlemlerinde kullanılacak doğaltaşlar, değişik kalınlıklarda ve boyutlarda kare veya dikdörtgen şekillerde olabilmektedir. Eskitme işlemi sonunda, doğaltaşların kenar ve köşelerindeki keskin yüzeylerin yerini daha yuvarlak bir profil almaktadır. Eskitme makinelerinin çalışma prensipleri oldukça basittir. Doğaltaş parçaları; titreşim, çalkalama hareketleri yapan bir tankın içinde, değişik formlarda aşındırıcı malzemelerle birlikte işleme tabi tutulur. Yapılan eskitme işlemlerinde en yüksek ağırlık azalması Afyon Beyaz mermeri için 1:3 abrasiv-numune oranında elde edilirken, Denizli traverteninde ise 1:3/1:2A abrasiv-numune karışımlarında elde edilmiştir. Süre artışına bağlı olarak ağırlık azalması da artmaktadır. Eskitme işlemleri sonucunda Afyon Beyaz mermerinin Denizli travertene göre çok yumuşak yüzey hatlarına sahip olduğu görülmüştür” dedi. AKÜ Öğretim Üyelerinden İrfan Celal Engin, Erkan Özkan ve Samet Curca tarafından hazırlanan “Doğaltaş Eskitme Makinelerinde Sentetik Aşındırıcıların Yerine Farklı Kayaçların Aşındırıcı Olarak Kullanımı” başlıklı çalışma, İrfan Celal Engin tarafından anlatıldı. Engin, bu çalışmada tank tipi eskitme makinelerinde aşındırıcı olarak kullanılan sentetik abrasivlerin yerine bazı kayaç agregalarının kullanılabilirliği araştırılmıştır. Bunun yanında halihazırda doğaltaş işleme tesislerinde kullanılmakta olan çakıltaşı ve silim taşı artıkları da çalışmaya dahil edilmiş ve hepsinin eskitme performansı karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, granit (Günyüzü), andezit (Afyon), bazalt (Afyon), kumtaşı (Dazkırı), kuvarsit, silim taşı artıkları ve seramik abrasivler eskitme tankında aşındırıcı olarak kullanılmış ve çeşitli mermerler üzerinde eskitme uygulamaları yapılmıştır” şeklinde konuştu. Çalışma sonuçları ile ilgili de bilgi veren Engin, sonuçlar incelendiğinde seramik abrasivler ile Günyüzü Granitinin kullanıldığı eskitme uygulamalarında doğaltaşlarda oluşan aşınma miktarlarının birbirine çok yakın olduğu görülmektedir. Afyon Andeziti, Afyon Bazaltı ve Dazkırı Kumtaşında yapılan eskitme uygulamasında oluşan aşınmalar birbirine yakın çıkmakla birlikte seramik abrasivler ve Günyüzü Granitine göre %30 daha düşük değerdedir. Alınan bir diğer ilginç sonuç ise sanayide seramik abrasivler yerine kullanılan kuvarsit ve silim taşı artıklarından alınan sonuçların en düşük seviyelerde kalmasıdır. Eskitme performansı en düşük abrasivler kuvarsit ve silim taşı artıklarıdır” dedi. Ardından “Doğaltaş Plakalarının Yüzey Kalitesine Bazı Silim Parametrelerine Etkisi” başlıklı bildiri Süleyman Demirel Üniversitesi Öğretim Üyesi Hüseyin Yavuz tarafından sunuldu. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesinden Tarık Özkahraman ve Server Demirdağ ile birlikte silimle ilgili yaptıkları deneysel çalışma ile ilgili olarak, “Sekiz farklı karbonat kökenli doğaltaş plakası üzerinde endüstriyel çapta silim yapabilen iki kafalı cila makinesi kullanılarak silim deneyleri yap��lmıştır. Çalışmanın amacı, Sekiz farklı doğal taş plakası üzerinde silim yaparak farklı abrasiv numaralarında pürüzlülük ve parlaklıktaki değişimin incelenmesi, doğaltaş türüne göre pürüzlülük ve parlaklık değişiminin incelenmesi, bant hızının yüzey kalitesine etkisinin incelenmesi, pürüzlülük ve parlaklık arasındaki ilişkilerin incelenmesidir” dedi.AKÜ Öğretim Üyelerinden Ali Sarıışık, Gencay Sarıışık ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesinden Hürriyet Akdaş ile Cumhuriyet Üniversitesinden Gültekin Coşkun tarafından birlikte hazırlanan “Farklı Yüzey İşletme Teknikleri ile İşlenen Mermerlerin Kayma Emniyetinin Azalması” başlıklı çalışma ile ilgili olarak Ali Sarıışık tarafından yapılan sunumda çalışmanın, çıplak ayakla ve ayakkabı ile yürünen zeminlerde kullanılan farklı mermerlerin, kayma emniyetinin yüksek olması istenilen alanlarda, yayaların emniyetini artırıcı uygun yüzey işlemelerin belirlenmesi amacını kapsadığı ifade edildi. Doç. Dr. Sarıışık, “Bu çalışma ile çıplak ayakla yürünen honlu yüzeye sahip ıslak zeminlerde, küçük plaka boyutlarının daha güvenli olduğu belirlenmiştir. Ayakkabı ile yağlı ortamlarda düşük kayma açısına sahip olduğu için tüm yüzeylerde kayma potansiyeli daha yüksektir. Kuru ortamlarda, Pendülüm ile tüm yüzeyler ve plaka boyutlarında mermer plakaların kayma direnci yükseldiği için kayma potansiyeli azalmaktadır. Pendülüm yönteminde ıslak ortamlarda kayma direnci düştüğü için tüm yüzeylerde, kayma potansiyeli daha yüksektir. Pendülüm yönteminden elde edilen sonuçlara göre, ıslak zeminlerde, mermerlerin kullanılması zorunlu olduğunda, yüzeyleri honlanmış plakaların seçilmesi daha isabetli olacaktır” dedi. Kongrenin beşinci oturumu Prof. Dr. Osman Zeki Hekimoğlu başkanlığında gerçekleştirildi. Yrd. Doç. Dr. Metin Bağcı ve Kirami Gürel’in üye olarak yer aldığı oturumda Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Tevfik Fikret Uçar tarafından “Doğaltaş Kullanımı Perspektifinde Güneş Saatleri ve Anadolu Üniversitesi Güneş Saati Örneği” başlıklı bildiri sunuldu. Uçar, Bilecik Üniversitesi’nden Murat Yurdakul ve Anadolu Üniversitesinden Özlem Mumcu Uçar ile birlikte hazırladıkları bildiri ile ilgili bilgi verdiği sunumunda “Bu proje, “2009 Dünya Astronomi Yılı”nda, çağlar boyu bilim adına emek veren gökbilimcilerimize ithafen Anadolu Üniversitesi tarafından yapılmıştır. Günümüz saatlerinden önce, zamanın ölçülmesinde en yaygın kullanılan araçlardan birisi de, örneklerine M.Ö 1500’lü yıllardan günümüze kadar rastlanan güneş saatleridir. Ana gövdeleri ve gnomonlarına kadar neredeyse tamamında doğaltaş kullanılan, bir taş eser olarak fiziki durumlarını muhafaza eden anıtsal duruşlarıyla zamana meydan okumaktadırlar. Bu makalede bir doğaltaş yapıtı olarak güneş saatleri ele alınmış olup, Anadolu Üniversitesi’nde konumlandırılan güneş saatinin yapım aşamaları ve doğaltaş kullanım teknolojileri hakkında bilgi verilmektedir” dedi. Dokuz Eylül Üniversitesi Öğretim Üyeleri Nimet Öztank ve F. Hilal Halıcıoğlu tarafından hazırlanan “Tarihi Kemeraltı Camilerinde Doğaltaş Kullanımı” başlıklı çalışmanın sunumu F. Hilal Halıcıoğlu tarafından yapıldı. Halıcıoğlu, çalışmanın sonucu ile ilgili olarak şunları söyledi: “Doğaltaş çok eski zamanlardan günümüze kadar yapıların en önemli malzemelerindendir ve gerek yapısal gerekse de dekoratif amaçlı olarak pek çok yerde kullanılmaktadır. Bu çalışma kapsamında incelenen tarihi Kemeraltı camilerinde de taş ana malzemedir. Camilerdeki taş işçiliği duvarlarda, mihrap, minber, vaiz kürsüsü ve sütun başlıklarında kabartma ve oyma işçiliğinin yanı sıra, renkli taş kullanılmak suretiyle mimariye bir zenginlik kazandırmıştır. Oyma ve kabartma işçiliklerinin çok olduğu mihrap, minber, vaiz kürsüsü ve cümle kapısı gibi yerlerde taş olarak beyaz mermer tercih edilmiştir. Bu yerlerde ayrıca renkli taş olarak Afyon Kaplanpostu, Ege Kahve, serpantin, bej mermer ve siyah mermer kullanılmıştır. Camilerin minare kaide ve gövdelerinde kesme taş tüfit ve traverten kullanılmıştır. Sadece Salepçioğlu Cami’nin minare kaidesinde beyaz mermer ve yeşil andezit kullanılmıştır. Tarihi Kemeraltı camilerinde avlu, minareler, kapılar, pencereler, mihrap, minber, sütunlar, sütun başlıkları ve kaideleri döneminin en güzel taş işçiliğine sahiptir.” Beşinci oturum, Niğde Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nden Zeki Karaca’nın Dokuz Eylül Üniversitesi’nden Hakan Elçi ve İsmail İşintek ile birlikte hazırladıkları “İthal Bir Mermerin Türkiye’deki Uygulamasında Kararlılığının İncelenmesi: Alicante Kireçtaşı Örneği” başlıklı bildiriyi sunmasının ardından sona erdi. Karaca, laboratuar ortamında yaptıkları çalışmalar sonucunda Alicante kireçtaşının dış cephede kullanımının uygun olmadığının ortaya çıktığını belirterek, Alicante kireçtaşının yağışın az olduğu, donmanın yoğun olmadığı yerlerde kullanımının daha uygun olacağını ifade etti. Karaca, projelerde lokal taşların tercih edilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.Kongrenin ikinci gün programı, öğle arasından sonra başkanlığını Prof. Dr. Saim Saraç’ın yaptığı altıncı oturum ile devam etti. Oturumda Nazmi Erhan Yatışlı, Fatih Bayram, Bahtiyar Ünver, Yılmaz Özçelik ve Seyfi Kulaksız tarafından hazırlanan “Dairesel Testereli Makinalarla Doğaltaş Kesmede Oluşan Tepkisel Kesme Kuvvetlerin Belirlenmesinde Yeni Bir Yöntem: Sayısal Modelleme”; Yılmaz Özçelik, Melis Gürsel, Raimondo Ciccu, Giorgio Costa ve Agusto Bortolussi tarafından hazırlanan “Performance Assessment of Water Jet Cutting For Italian Marble”; Erkan Özkan, İrfan Celal Engin ve Selçuk Çetin tarafından hazırlanan “Doğaltaş Atölyelerinde Gürültü Seviyesinin ve Yayılımının İncelenmesi” ve Özgür Akkoyun tarafından hazırlanan “Görüntü İşleme Yöntemlerinin Mermer Kalite Seçiminde Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme” başlıklı bildiriler sunuldu.Ardından Prof. Dr. Eyüp Sabah’ın başkanlık yaptığı yedinci oturumda, Halil Çelik, Şükrü Ağaçsapan’ın birlikte hazırladıkları “Mermercilikte Sürdürülebilir Güvenlik ve Çevre Yöntemi”; Hüseyin Akbulut, Sedat Çetin ve Cahit Gürer’in birlikte hazırladıkları “Kiraçtaşı ve Andezit Kökenli Kırmataşlar Kullanılarak Üretilen Asfalt Betonu Özelliklerinin Araştırılması”; İsmail Demir, Gökhan Görhan, M. Serhat Başpınar ve Erhan Kahraman’ın birlikte hazırladıkları “Mermer Tozu Atığının Hafif Blok Üretiminde Kullanılabilirliğinin Araştırılması”; İbrahim Çobanoğlu, Sefer Beran Çelik ve Levent Atatanır’ın birlikte hazırladıkları “Denizli İli Travertenlerinin Ocak Bilgi Sistemi Çalışmaları Kapsamında Değerlendirilmesi” ve İskender Soyaslan, Kerem Hepdiniz ve Ayşe Konu’nun birlikte hazırladıkları “Burdur İli Bucak İlçesinde Yer Alan Mermer İşletmelerinin Sektöre Ait Görüşlerinin Değerlendirilmesi” başlıklı çalışmalar sunuldu. “Türkiye VII. Uluslararası Mermer ve Doğaltaş Kongresi”, gerçekleştirilen oturumların ardından sona erdi.