DİKKAT! Bağımlılık merak ile başlar

Afyonkarahisar Özel Fuar Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Ekrem Hasbek, bağımlılık konusunda ailelerin ve bireylerin dikkatli olması gerektiğini belirtti

Özel Fuar Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Ekrem Hasbek, “Bağımlılık, bir maddenin yaşam için gerekli olmamasına rağmen kullanımına devam edilmesi, sağlığı olumsuz etkilemesine rağmen de bırakılmaması halidir. Bu tabloda kişin kendisini durduramaması hali vardır. Bağımlılık davranışsal, sosyal, biyolojik ve genetik nedenleri olan ve tedavi edilmesi gereken bir beyin hastalığıdır. Bir maddenin bağımlılık haline dönüşmesi biyolojik bir süreç olup, kişinin ruhsal özellikleri, genetik yatkınlığı, çevresel faktörlerin etkisi, maddeye ulaşabilirliği, aile yapısı, toplumsal çevresi ve kültürel özellikleri, kişinin madde kullanmaya başlamasında ve bu kullanımın bağımlılığa dönüşmesinde en önemli etkenlerdir. Madde kullanan herkes için bağımlı olma riski vardır, emniyetli şekilde kullanılan bir madde yoktur. Kişilik özellikleri olarak dürtüsel, yenilik arayışı içinde olan, kolayca risk alan kişilik yapısı olan, çatışmalı bir aile ortamına sahip, ihmal edilmiş ergenler, stresle başa çıkma yöntemi olarak madde kullanan ve ailede madde kullanımının olduğu bireyler madde bağımlılığı açısından daha büyük risk altındadırlar.” dedi.
Hasbek şöyle devam etti:
“Bağımlılık merak ile başlar, diğer taraftan maddenin etkilerinden korkar. Merak korkuya galip gelirse, bir kereden bir şey olmaz diyerek madde kullanmaya başla ve bir kere denedikten sonra asla kullanmayacağını sanır. Fakat beklenen son bir türlü gelmez. Bundan sonraki aşamada kişi madde kullanımı ile ilgili sorununun olduğunu inkâr eder ve kontrolün kendi elinde olduğunu, maddeyi istediği zaman bırakabileceğini zanneder ve buna inanır. Etrafındaki kişilerin uyarısı, onun için evhamdan öte bir şey değildir. Madde bağımlılığı gelişen kişiler, bağımlısı olduğu maddeleri tasarladığından daha fazla almaya başlarlar ve artık öyle bir aşamaya gelirler ki maddeyi almadan günlük etkinliklerini yapamaz hale gelirler. Bırakmak için defalarca denemeler yaparlar ancak bunda başarılı olmazlar. Yapılan çalışmalar bağımlılık yaşının giderek düştüğüne dair bilgiler sunmaktadır.
Bağımlılık yapıcı maddeleri sıralayacak olursak; tütün, alkol, ekstazi, esrar, eroin, kokain, içe çekilen maddeler (bali, uhu, benzin, boya sökücüler, eter, halotan v.s.), LSD, GHB, bazı mantar türleri, ketamin, anabolik steroidler, metamfetamindir. Günümüzde gittikçe artan bir bağımlılık türü de internet bağımlılığıdır. Özellikle ergen ve genç yetişkinler arasında oldukça yaygın görülmeye başlanmıştır. Bahis ve kumar eskiden beri var olan bağımlılık çeşitleri iken, buna çevrimiçi bahis oynama da eklenmiştir. Buna ek olarak bilgisayar oyunları, internet bağımlılığı, sanal alışveriş bağımlılığı da tedavi edilmesi gereken bağımlılık türlerini oluşturmaktadır. Madde kullanımına bağlı depresyon, anksiyete bozukluğu, psikotik bozukluklar, yeme bozukluları, duygu durum bozuklukları, uyku bozuklukları gibi birçok psikiyatrik hastalık ortaya çıkabilmektedir. Madde kullanım bozukluk tedavisinde aile, sosyal ve meslek hayatında başarılı ve verimli olması için her bir bireyin ihtiyaç ve sorunlarına yönelik, her bir bireye özgü bir tedavi planlanmalıdır. Uygulanacak psikoterapiler ve kullanılacak ilaçlar kişiye göre ve özel olarak seçilmelidir. Tedavi her an ulaşılabilir olmalıdır.” >> Ş. Cüneyt BURSALIOĞLU’nun Haberi