Depremi Tetiklemek Mümkün mü?

Deprem, Türkiye açısından gerçeklerle komplo teorilerinin, yapılması gerekenlerle uzak durulması elzem olanların bir karışımı adeta. Nihai olan ülkemizin dört bir yanında yoğun deprem bölgelerinin bulunması. Fay hatlarının direkt olarak üzerinde konumlanan çok sayıda şehir bulunduğu gibi doğal olarak etki alanında yer alanlar da mevcut. Gözler beklenen İstanbul depremine çevrildi, ancak Türkiye’nin diğer şehirlerinde her gün, hatta her saat ufak depremler yaşanıyor. Depremsellik dinmiyor, peki tüm bu olanlar ‘gerçek’ nedenlere mi bağlı, yoksa spekülasyonlar ve komplo teorilerinin odağında görünmekle birlikte depremi tetiklemek mümkün mü? Gerçeklik payı nedir?

DEPREMİ TETİKLEMEK MÜMKÜN MÜ?

Bu konuda araştırmalar ve bilimsel açıklamalar mevcut. Depremi tetiklemek mümkün mü sorusuna yanıtlar bulunuyor. Nihai yanıtlar mı, yoksa bazı ucu açık noktalar söz konusu mu, işte asıl dikkatleri üzerine çeken noktalar burada. İlk olarak yapay deprem yarattığı iddia edilen iki ana konu bulunuyor. İlki ABD’nin HAARP Projesi, diğeri ise deprem meydana getirdiği kaydedilen dalgalar. HAARP Projesi, atmosferin iyonosfer tabakasına odaklı bir proje, ancak açıklamalara göre yerin 1 cm altına da etki ediyor.

2023-Şubat’ında yaşanan Elbistan depreminin yerin 16,4 km altında meydana geldiği akla geldiğinde söz konusu projenin 1 cm’lik etki alanı olasılıklardan birini direkt olarak kenara kaldırmak anlamına geliyor. Depremi tetiklemek mümkün mü sorusuna muhatap olan HAARP, bir nevi devre dışı kalıyor. Peki gerçekte depremi tetiklemek mümkün mü? İncelemeyi diğer konuya yöneltmek gerekiyor.

PETROL/GAZ ARAŞTIRMALARI VE DEPREM

Petrol ve gaz kuyuları ile ilgili araştırmalarda küçük depremlerin yaratılması suretiyle çalışmalar yapıldığı biliniyor. Bu depremlerin ‘küçük ölçekli’ ve düşük etki sahası ile genel itibarıyla önemsiz olduğu vurgulanıyor. Bilimsel çevrelerce de doğrulanan bu bilgiler, yine de şu soruyu akla getiriyor: Depremi tetiklemek mümkün mü? Küçük bir depremle daha büyüğü oluşturulabilir mi? Uzmanlar bu konuda detaylı bilgiler aktarmazken iddialar genel itibarıyla komplo teorisi sınıfında değerlendiriliyor. Gerçekçi olmaktan uzak olarak ifade edilen bu türde iddialar yine de kamuoyunda oluşan spekülasyonlara kaynaklık etmekten kendisini geri çekemiyor.

KÜÇÜK DEPREMLER ‘OLUŞTURULABİLİYOR’

Petrol-gaz kuyularındaki projelerin depreme neden olabileceği yönündeki iddialarla ilgili olarak da birçok uzmanın açıklamaları mevcut. Bu kapsamda da ‘küçük depremlerin’ oluşturulabildiği belirtiliyor. Altını tekrar çizmek gerekirse resmi açıklamalara göre insan eliyle ‘küçük depremlerin’ oluşturulabilmesi mümkün ve bu türde uygulamalar halihazırda yapılıyor. Bu noktada küçük depremlerin artçı deprem olarak da isimlendirildiğini belirtelim. Peki bahsi edilen küçük depremler, sonrası için etki edebilecek yapıda olabilir mi? Bu sorular net yanıtlar alamıyor. Ancak Kahramanmaraş’taki gibi büyük ölçekli depremlerin bu yolla dışarıdan bir güç tarafından meydana getirilmesi bir başka komplo teorisi şeklinde yorumlanıyor.