Denizli Fay Hattı Nereden Geçiyor?

Denizli çevresinde 20 Eylül 1899 tarihinde Aydın-Denizli depremi 6,5-7,1 büyüklüğünde meydana gelen bir depremdir. Depremin şiddeti mercalli şiddet ölçeğine göre çok yıkıcı olmuştur. Aydın ve Denizli’de ağır hasar oluştuğu ve 1,117-1,470 arasında can kaybı olduğu kayıtlara geçmiştir.

DENİZLİ DEPREMİ AKTİF BİR FAYIN KIRILMASIYLA OLDU

Denizli’de deprem, Batı Anadolu Genişleme Bölgesi’nde aktif bir normal fayın kırılması sonucu meydana gelmiştir. Depreme sebep olan fay, Büyük Menderes grabenini de oluşturan güneye eğimli, düşük açılı bir yapıdaydı. Yırtılmanın yüzeyin 4–5 kilometre altında meydana geldiği düşünülmektedir. Denizli bölgesinde sıkça depremler meydana gelir ve MS 60’tan bu yana kaydedilen en az sekiz büyük deprem vardır. 1960’lar ve 1970’lerdeki jeolojik saha çalışmaları sırasında 50 kilometre uzunluğunda bir yüzey kırılması ve 3 metreye kadar dikey yer değiştirme ölçüldü. Kırılma ayrıca 50 santimetrelik bir sağ yanal doğrultu atımlı bir bileşen üretti. 1998’de Nikolas Ambrasis, yüzey kırılma uzunluğunu 70 kilometre olarak ölçtü. Hasar ve yardım dağıtım raporları üzerine 2013 yılında yapılan bir çalışmayla, depremin aslında birbiri ardına meydana gelen iki ana şok olabileceği söylendi. İkinci ana şokun tahmini büyüklüğü 6,7 idi.

BÜYÜK MENDERES GARABENİ BÜYÜK HASAR GÖRDÜ

Büyük Menderes grabeni büyük ölçüde hasar gördü ve en büyük tahribatı Sultanhisar, Atça, Nazilli, Kuyucak, Sarayköy, Denizli ve Karacasu kentleri yaşadı. Aydın merkezde 350; Köşk, Sultanhisar, Atça ve Nazilli’de 2.052; Kuyucak ve Ortakçı’da 2.931 ve Sarayköy’de 720 olmak üzere toplam 12.932 ev yıkıldı. Bunun yanı sıra, 8.756 bina hasar gördü. Ana şok ve artçıları, 1,1170-1.470 can kaybına sebep oldu ve 80.000-100.000 kişiyi evsiz bıraktı. Denizli’deki tüm evlerin tahminen yüzde 55’i yıkıldı. Nazilli’nin eski kısmı tamamen yıkıldı; bir meyan kökü fabrikası ve tüm kamu altyapıları yok oldu. Şehrin daha yeni kesiminde, evlerin yarısı yıkıldı ve deprem sonrası çıkan yangınla daha da kötüleşti. Yangınlar, ana şoktan kurtulanlar da dâhil olmak üzere Sarayköy’deki bazı evleri de yok etti. Aydın’da yüzlerce ev ve bir caminin minareleri çöktü. Bir fabrika bacası, bazı kiliseler ve sinagoglar yıkıldı. Aydın’dan Çal ve Denizli’ye uzanan demiryolu hattında, hafriyatın bir kısmı çökerek rayların 2 m havada asılı kalmasına neden oldu. Sarayköy yakınlarında bulunan üç kentte demiryolu köprüleri hasar gördü. Kuyucak ve Gemelli’nin doğusunda telekomünikasyon direklerinin çöktüğü bildirildi. Heyelanlar terk edilmiş bir kasabayı yok etti ve iki kasabaya zarar verdi. Koçarlı, Şahinli ve Cellât’ta toprak sıvılaşması rapor edildi. Denizli ilinde; Bozkurt, Çardak, Honaz, Pamukkale, Merkezefendi, Babadağ, Sarayköy, Acıpayam, Çameli, Beyağaç ilçelerinden fay hattı geçmektedir.