Demiryolu Taşımacılığı ve Lojistikte Beyin Fırtınası

BAKA, Antalya, Isparta ve Burdur illerinin sürdürülebilir ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkı sağlayacak ‘demiryolu taşımacılığı ve lojistik çalıştayı’ gerçekleştirildi

Antalya Limanı hinterlandının genişletilerek daha verimli kullanılması hedefiyle Antalya, Burdur, Isparta, Afyon, Denizli ve Uşak yük treni hattının bu limana entegre edilmesi ile İstanbul-Antalya, Antalya-Konya, Antalya-Alanya hızlı tren hattı proje fikirlerinin tartışıldığı çalıştaya, Antalya, Burdur ve Isparta’nın yanısıra Uşak, Afyon ile ilçelerdeki ulaştırma ve lojistik konularıyla ilgili kamu, özel sektör, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile üniversitelerden öğretim görevlilerinden oluşan 63 kişi katıldı. Açılış konuşmalarının ardından 5 konu başlığıyla çalışma grupları günboyu beyin fırtınası yaptı ve gruplar hazırladıkları sunumlarla diğer katılımcıları bilgilendirdi.
Batı Akdeniz Bölgesi’nin ulusal karayolu sistemi içinde önemli bir ağa sahip, mevcut demiryolu ağının bölgenin ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz olduğu ve ticareti canlandırmak üzere bölgenin iç kısımlarını Antalya ile bağlayacak yeni raylı sistemlere ihtiyaç duyulduğu tespiti yapan BAKA, Antalya, Isparta ile Burdur illerinin ekonomik ve sosyal kalkınmasına katkı sağlayacak Batı Akdeniz Bölgesi Demiryolu Taşımacılığı ve Lojistik Çalıştayı, Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) Orman Fakültesi’nde gerçekleştirildi.
Çalıştayın açılış konuşmasında BAKA Genel Sekreteri Tuncay Engin, daha planlı, ortak ve sistemli çalışmalar yapılırsa çok daha iyi sonuçlar alınabileceğini ve bunun da sinerji oluşturacağını belirterek, “Bu konuda da BAKA sevk ve sinerji koordinasyonunu sağlamak amacıyla çalıştayı düzenledi” dedi. Antalyalı katılımcıdan 1902 yılında İtalyanlar Osmanlı Hükümeti’ne Antalya’ya demiryolu bağlanması için öneride bulunduğunu öğrendiğini söyleyen Engin, “1902 ve 2011 yüzyıl geçmiş biz hala Antalya’ya demiryolunu ulaştırmamışız. Bu bizim handikapımız. Biz önümüze bakmalıyız” diye konuştu.
Ulaştırma Bakanlığı’nın 2023 hedefleri arasında hızlı tren hatları olduğunu hatırlatan ve kargo tren hattının da çok önemli olduğunu belirten BAKA Genel Sekreteri Engin, şöyle devam etti: “Gelişmiş ülkelerin tamamında demiryolu çok önemli. Demiryolu güçlü olmalı. Çalıştayla kargo tren yolu hatlarının yapılmasını, raporlarla yöneticilere dokümanla ulaştırmak istiyoruz. Bölgeye kazandırmak istiyoruz. Çalıştayda 5 konu başlığıyla çalışma grupları oluşturuldu. Üniversite öğretim görevlileri moderatörlüğü ve BAKA uzmanlarının raportörlüğünde ‘Antalya Limanının daha verimli kullanılmasına yönelik öneriler’, ‘Yük treni hattının Antalya Limanı ile entegrasyonuna yönelik görüşler’, ‘Antalya’ya hızlı tren bağlantısı konusunda görüş ve öneriler’, ‘Süleyman Demirel Havalimanı’nın kargo taşımacılığı açısından değerlendirilmesi’ ve ‘Antalya-Isparta-Burdur illeri için ulaşım ve taşımacılıkta alternatif öneriler’ grupları gün boyu beyin fırtınası yapacaklar.”
Demiryolu taşımacılığının avantajları
Ulaştırma Bakanlığı Danışmanı ve İstanbul Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Ulaştırma Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Karaşahin, Demiryolu Ulaşımı ve Lojistiği sunumu yaptı. Yük taşımacılığında demiryolunun karayoluna göre de yaklaşık 4 kat, havayoluna göre de 20 kat daha az enerji tükettiğini, yolcu taşımacılığında demiryolunun otobüse göre 1.5 kat, otomobile göre de yaklaşık 7 kat daha az enerji tükettiğini belirten Prof. Dr. Karaşahin, 1923’deki demir yolu uzunluğunun 4 bin 136 km, cumhuriyetin ilk yıllarında ise 3 bin 764 km’lik demiryolu yapıldığını ve bunun yılda ortalama 134 km olduğunu 1951’den sonra ise 2003’e kadar toplam 945 km ve yılda ortalama 18 km’ye düştüğünü söyledi.
19.5 Milyar dolarlık yatırım
2003’den bugüne kadar da 438 km yılda ortalama 88 km demiryolu inşa edildiğini belirten Prof.Dr. Karaşahin, demiryoluna önem verildiğini hızlı tren hatları ve TCDD’nin yenileme çalışmaları ile ilgili bilgi verdi. Demiryollarının her yıl 1 milyar Dolar zarar eden bir işletme olduğunu ve dünyada da böyle olduğunu kaydeden Prof.Dr. Karaşahin, “Mevcut demiryolu sistemimizin bugünkü değeri yaklaşık 100 milyar dolar. Geçmiş 20 yıllık dönemde TCDD 19.2 milyar Dolar zarar etmiştir. Kendi ayakları üzerinde durabilecek bir TCDD için; önümüzdeki 10 yıllık dönemde 19,5 milyar dolarlık yatırım yapılması gerekmektedir” dedi.
Demiryolu işletmeciliğinin hantal yapıdan kurtarılması için çalışmalar yapıldığını, altyapı işletmeyi TCDD’nin götürdüğünü belirten Prof.Dr. Karaşahin, ilerleyen yıllarda özel sektörün yolcu ve yük taşımacılığı yapması için kanun tasarısı hazırlandığını, bunun hem maliyeti hem de rekabetle kaliteyi getireceğini belirtti.
Lojistik çok önemli
Komşularının çok sayıda olan ve bir çok ülke için kavşak konumunda bulunan Türkiye’nin lojistikte büyük önemde olduğunu vurgulayan SDÜ Rektörü Prof.Dr. Hasan İbicioğlu da, tanımlamasını yaptığı lojistiğin olmadan ekonominin gelişmesinin mümkün olmadığını ve 1950’lerden sonra pazarlamanın önem kazandığını, ürünle ilgili pazar oluşturmanın, müşteriye ulaştırmasının önemini vurguladı. Ürünü müşterinin ayağına götürme, depolama ve zamanında ulaştırmanın lojistik faaliyetinin etkin şekilde yerine gelmesi için büyük önem taşıdığını, çalıştayın Denizli, Konya, Isparta ve Burdur’dan Antalya’ya demiryolu taşımacılığı için çok önemli olduğunu belirten SDÜ Rektörü Prof.Dr. İbicioğlu, “En yakın liman Antalya’da ancak, Isparta, Burdur, Afyon ve yakın illerdeki firmalar örneğin mermerlerini İzmir Limanı’na götürüyor. Yeterince ulaşım ağı olmadığı için Antalya Limanı yüzde 25 kapasiteyle çalışıyor, biz de orayı kullanamıyoruz. Ulaşım ağları içinde karayolu, denizyolu, havayolu ve demiryolu var. En uygun olanı demiryolu. Dakik olması, hızlı güvenilir olması gibi önemli avantajları var, bugüne kadar oluşturulmamış olmasını anlayamıyorum” dedi.
Birlikte hareket süreci
Çalıştayın gerçekleştirilmesi için BAKA Genel Sekreteri Tuncay Engin ile ajans çalışanlarına teşekkür eden, BAKA ile SDÜ’nün, diğer kurumların her zaman bölgenin kalkınması için dayanışma ve işbirliği içinde faaliyetlerini sürdüreceğini kaydeden Prof.Dr. İbicioğlu, “Birlikte hareket etmeyi sürdürülebilir hale getirmek gerektiğini ve bunun da sürdürülebilir olumlu gelişmeyi getirecektir. Birlikte hareket etme sürecini sürekli kılalım” diye konuştu.
Isparta Valisi Memduh Oğuz’un başka bir program nedeniyle üzülerek katılamadığını ve katılımcılar ile emeği geçenlere sevgi ve saygılarını gönderdiğini belirten Vali Yardımcısı Niyazi Can da, ulaşımdaki gelişmeleri, ekonomik ve sosyal gelişmenin ulaştırma hizmetine ihtiyaç duyduğunu belirtti. Demiryollarının yapısal değişim sürecinden geçtiğini, demiryolu taşımacılığında yapılan atılımlarla geleceğe yönelik projelerinin gururunun yaşandığını belirten Can, “Çalıştay için emeği geçen BAKA, SDÜ ve tüm katılımcılara teşekkür ediyorum, hayırlı ve başarılı olmasını diliyorum” dedi.
Açılış konuşmalarının ardından Afyon, Uşak ile Denizli’nin üretim ve sevkiyatları da dikkate alınarak 5 ayrı grup çalışması yapıldı. Üniversite öğretim görevlileri moderatörlüğü, BAKA uzmanlarının raportörlüğünde ‘Antalya Limanının daha verimli kullanılmasına yönelik öneriler’, ‘Yük treni hattının Antalya Limanı ile entegrasyonuna yönelik görüşler’, ‘Antalya’ya hızlı tren bağlantısı konusunda görüş ve öneriler’, ‘Süleyman Demirel Havalimanı’nın kargo taşımacılığı açısından değerlendirilmesi’ ve ‘Antalya-Isparta-Burdur illeri için ulaşım ve taşımacılıkta alternatif öneriler’ grupları çalışmalarını yaptı. Günboyu süren grup çalışmalarının sonuç sunumları da yapıldı. Sonuçlar raporlanıp Kalkınma Ajansı’nın baka.org.tr web sitesinde yayımlanacak ve uygulamaya yönelik adımlar BAKA tarafından takip edilecek.