Deflasyon Ne Demek?

Enflasyon, tarihin çok eski zamanlarından beri insan hayatının çevresinde. Kimi zaman canavarlarla tanımlanan, ‘finansal anlamda eksiltici’ ve ‘olumsuz’ bir terim aynı zamanda. Kökeni çok eskilere uzanıyor, örneğin Fransa’da 1600’lü yıllarda tahıl fiyatları, önceki yüzyıla kıyasla 7 kat daha yüksekti. Avrupa’da 1500’lü yıllarda, o dönemin eğitim kurumlarında enflasyondan bir analiz konusu olarak söz edildiği biliniyor. Enflasyon nedir sorusunun yanıtı herkesçe aşikâr; özetle fiyatlarda genel düzeyin sürekli ve hissedilir artışını ifade eden bir terim. Peki deflasyon ne demek?

Enflasyonda piyasada bulunan mal ve hizmetlerin fiyatlarında devamlılık halinde görünen artış söz konusuydu, deflasyon ise bunun tam tersi; fiyatların düşüşünü ya da ucuzlamasını tanımlıyor. Deflasyon genel itibarıyla ekonomide farklı etkileri ve sonuçları beraberinde getiriyor…

Deflasyon ve deflasyonist ortam nedir?

Deflasyon fiyatlarda genel düzey kapsamında devamlı bir düşüş yaşanması. Deflasyonist ortam nedir sorusu da bu noktada sıkça gündeme geliyor. Deflasyonist ortam, bir tür genel durumu ifade ediyor. Ürün ve hizmetlerin fiyatlarında kaydedilen düşüşün devam edeceği beklentisine işaret ederken bunun sonuçları da var: Deflasyonist ortamlarda alım, alışveriş, tüketim, vb. azalır; çünkü genel itibarıyla ‘etiketlerin’ daha da düşeceği yönünde kuvvetli bir beklenti söz konusudur artık. Bu durumda fiyatlar düşmesine karşın alıcı bulamayan ürün ve hizmetlerle karşılaşılır. Enflasyonun yaklaşık olarak tersi şeklinde işleyen bir süreçtir deflasyon. Peki deflasyonun nedenleri nelerdir, deflasyon hangi etkenlere bağlıdır?

Deflasyon neden olur?

Deflasyonun oluşma nedenleri farklı olabilir. Örneğin merkez bankaları aldıkları kararlarla mevcut kredi ve para arzında düşüşe neden olabilir, bu da hem fiyatlarda düşüş hem de piyasada düşüş aktiviteye yol açar.

Öte yandan fiyatlar sadece para politikaları, regülasyonlarla ya da kanunların sonuçları ekseninde düşmez. Mal ve hizmetlere yönelik talep değişkenlere bağlı olarak azalabilir. Borsada düşüş, devlet harcamalarının azalması, ekonominin para ve kredi arzından hızlı büyümesi, tüketicide gelecek kaygılarının artışı, biriktirme, tasarruf gibi istekler ve eğilimler öne çıkar. Global etkenler de (üretimin artması, verimlilik artışı gibi) bu duruma neden oluşturabilir.

Deflasyon nedenleri [Özet]

Deflasyon nedenlerini kısaca özetlemek gerekirse;

• Üretici ile tüketicide tasarrufa yönelimin artışı,
• Para arzında azalma,
• Alım gücünde düşüş,
• Yetersiz dış talep, vb.

Deflasyon sonuçları

• Ulusal gelirde gerileme,
• Talep düşüşü,
• Stok fazlası oluşur, şirket gelirleri düşer,
• İşsizlik,
• Azalan tüketim,
• Paranın değerinin artması,
• Dış ticaret dengesinde bozulma,
• Faize yönelimin artması,
• Yatırımlarda azalma.