Cumhuriyet Konuşmalarında Türk Demokrasi Tarihinde II. Meşrutiyet'in Yeri Anlatıldı

Erdal Akar konferans salonunda gerçekleştirilen konferansa; AKÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölüm Başkanı Prof. Dr. Gürsoy Şahin, öğretim üyeleri ve öğrenciler katıldı.

AKÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Fatih Özaslan yaptığı konuşmada II. Meşrutiyet döneminin 23 Temmuz 1908’de II. Abdülhamit’in iradesiyle başladığını ve 1920’de İstanbul’un işgali sonrası Osmanlı Meclis-i Mebusan’ın dağılmasıyla son bulduğunu söyledi. Yaklaşık 12 yıl süren bu dönemin Türkiye’deki demokrasi kültürünün pratik ve teorik anlamda gelişmesinde önemli etkileri olduğunu ifade eden Özaslan sözlerine şöyle devam etti:

“1800’lü yıllarda Avrupa devletlerinin parlamenter sisteme geçmeleriyle birlikte yavaş yavaş kral yada devlet başkanının yanında, parlamentonun varlığı meşruiyet açısından önem kazanmaya başlamıştır. 1908 yılında meşruiyetin ilan edilmesiyle meşruiyet algısı Osmanlı Devletinde de yavaş yavaş değişmeye başlamıştır. Artık padişah gücünü ve yetkilerini bir meclis ile paylaşarak ülkeyi yönetmeye bu şekilde devam etmiştir. Bu dönemde padişah iktidara gelmede geleneksel meşruiyet haklarını korumuştur. Ancak yasa yapım noktasında meclis önem kazanmıştır.”

Özaslan Türk demokrasi tarihine bakıldığında ilk seçimlerin 1877 yılında yapıldığını ifade ettiği konuşmasında I. Meşrutiyet dönemine gelen bu süreçte iki seçim yapıldığını kaydetti. Özaslan “1908 seçimleri İkinci Meşrutiyet’in ilan edilmesinden yaklaşık 2 buçuk ay sonra hemen gerçekleşmiştir. 1912 seçimleri tarihe sopalı seçimler olarak geçmiştir. İttihat ve Terakki’nin baskıları altında gerçekleştiği için bu tabir kullanılmaktadır. Bu seçim sonucunda bir meclis oluşmuş ancak uzun ömürlü olmamıştır” şeklinde konuştu.

Konferans, Özaslan’ın, dinleyicilerin sorularını cevaplamasının ardından teşekkür belgesi takdimi ile sona erdi.