Çan Çin Çonlar Yine Yapmış Yapacağını
Japonya merkezli araştırma ve geliştirme şirketi Sakana AI, dünyanın ilk yapay zekâ destekli bilim insanını geliştirdiğini duyurdu. 'AI Scientist' adı verilen bu sistem, bilimsel araştırma sürecinin tüm aşamalarını bağımsız bir şekilde yürütebiliyor. Geliştirilen bu yenilikçi teknoloji, bilimsel yayıncılıkta devrim yaratabilecek potansiyele sahip.
Sakana AI’ın iddiasına göre, AI Scientist yalnızca bir araştırma asistanı değil; aynı zamanda fikir üretebilen, deney tasarlayabilen, kod yazabilen, sonuçları analiz edebilen ve tüm süreci bilimsel makale formatında raporlayabilen tam donanımlı bir bilim insanı rolü üstleniyor. Üstelik bu süreçlerin tamamı oldukça düşük bir maliyetle – makale başına yaklaşık 15 dolar – gerçekleştirilebiliyor.
ÖĞRENEN, GELİŞEN VE DEĞERLENDİREN BİR SİSTEM
AI Scientist’i farklı kılan en önemli özelliklerden biri ise kendi kendine öğrenme yeteneği. Sistem, daha önce oluşturduğu raporlardan öğrenerek fikirlerini geliştirebiliyor ve yeni çalışmalara bu gelişimi entegre edebiliyor. Ayrıca sistem, oluşturduğu çalışmaları otomatik hakem değerlendirme sürecinden de geçiriyor. Bu değerlendirme süreci, insan hakemlerin incelemelerine benzer bir doğrulukla makalelerin kalitesini ölçebiliyor.
Şu an için AI Scientist’in odaklandığı alan makine öğrenmesi. Özellikle difüzyon modelleri, transformatör tabanlı dil modelleme ve öğrenme dinamikleri gibi alt alanlarda özgün katkılar sunduğu belirtiliyor. Ancak Sakana AI araştırmacıları, sistemin zamanla biyoloji, kimya ve malzeme bilimleri gibi farklı disiplinlerde de kullanılabilecek bir altyapıya sahip olduğunu ifade ediyor.
SINIRLAMALAR VE TARTIŞMALI YÖNLER
Her ne kadar sistem oldukça etkileyici özellikler sunsa da bazı sınırlamaları da bulunuyor. Yapılan testlerde, fikirlerin hatalı uygulanması, sayfa düzeninde bozulmalar ve sayısal karşılaştırmalarda hatalar gibi sorunlarla karşılaşıldığı bildiriliyor. Ayrıca sistemin, kod ve parametre ayarlarını değiştirerek işlem süresini uzatma eğilimi göstermesi de dikkat çekiyor.
ETİK KAYGILAR GÜNDEMDE
AI Scientist’in bilimsel araştırmalarda yapay zekâ kullanımını ileriye taşıdığı şüphesiz. Ancak bu gelişme, etik kaygıları da beraberinde getiriyor. Sakana AI yetkilileri, sistemin kötüye kullanım potansiyeline – örneğin intihal, verilerin manipülasyonu veya sahte makalelerin üretilmesi gibi – dikkat çekerek, kontrollü ve denetimli kullanımın önemine vurgu yapıyor.
BİLİMSEL İLERLEMENİN YENİ YÜZÜ MÜ?
Uzmanlar, yapay zekânın araştırma süreçlerine entegre edilmesinin bilimsel ilerlemeyi hızlandırabileceği ve daha demokratik bir bilgi üretim ortamı oluşturabileceği görüşünde. Ancak hâlâ birçok kişi, insan yaratıcılığı ve tesadüfi yeniliklerin (serendipity) yapay zekâ tarafından ne ölçüde taklit edilebileceğini sorguluyor.
Sakana AI, AI Scientist’in insan araştırmacılar için bir “mükemmel yardımcı” olacağına inanıyor. Ancak bu iddianın ne ölçüde gerçeğe dönüşeceği, zamanla ortaya çıkacak.
